جبرگرایی سخت (یا جبرگرایی متافیزیکی)[EN ۱] دیدگاهی دربارهٔ اراده آزاد است که معتقد است که جهانی که جبری باشد با اراده آزاد ناسازگار است و بنابراین اراده آزاد وجود ندارد. جبرگرایی سخت در تعریف اصلی خود بهطور کلی به جبرگرایی نومولوژیک (nomological determinism) اشاره دارد.[۱] همچنین جبرگرایی سخت میتواند اشاره به موضعی با توجه به سایر اشکال جبر باشد که آینده را بهطور کامل ضروری میکند داشته باشد.[۲]
جبرگرایی سخت در تقابل با جبرگرایی نرم قرار میگیرد، که شکلی سازگارانه از مسئله جبر است و معتقد است که اراده آزاد ممکن است همزمان با وجود جبر وجود داشته باشد.[۳] جبرگرایی سخت همچنین با لیبرترینیسمم متافیزیکی، شکل اصلی دیگر ناسازگاری که معتقد است اراده آزاد وجود دارد و جبرگرایی نادرست است، در تضاد است.