جدایی تولیدمثلی
سازوکارهای جدایی تولیدمثلی (به انگلیسی: Reproductive isolation) مجموعه‌ای از سازوکارهای تکاملی، رفتارها و فرآیندهای فیزیولوژیکی حیاتی برای گونه‌زایی است. آنها از تولید نسل از اعضای گونه‌های مختلف جلوگیری می‌کنند یا از عقیم‌بودن فرزندان اطمینان می‌دهند. این موانع با کاهش شارش ژنی بین گونه‌های مرتبط، یکپارچگی یک گونه را حفظ می‌کنند.[۱][۲][۳][۴]
سازوکار جدایی تولیدمثل به روش‌های مختلفی طبقه‌بندی شده‌است. جانورشناس ارنست مایر مکانیسم‌های جداسازی تولیدمثلی را در دو دسته کلی طبقه‌بندی کرد: پیش‌زیگوتیک برای آن‌هایی که قبل از لقاح عمل می‌کنند (یا پیش از جفت‌گیری دربارهٔ جانوران) و پس‌زیگوتیک برای کسانی که بعد از آن عمل می‌کنند.[۵] سازوکارهای از نظر ژنتیکی کنترل می‌شوند و می‌توانند در گونه‌هایی که پراکنش جغرافیایی آنها همپوشانی دارند (گونه‌زایی هم‌بوم) یا جداگانه هستند (گونه‌زایی ناهمجا) پدیدار شوند.
| نسل | درصد دورگه‌ها |
|---|---|
| ۱ | ۴۹ |
| ۲ | ۱۷٫۶ |
| ۳ | ۳٫۳ |
| ۴ | ۱٫۰ |
| ۵ | ۱٫۴ |
| ۱۰ | ۰٫۶ |
منابع
[ویرایش]- ↑ Baker, H G (1959). "Reproductive methods as factors in speciation in flowering plants". Cold Spring Harb Symp Quant Biol. 24: 177–191. doi:10.1101/sqb.1959.024.01.019. PMID 13796002.
- ↑ Barton N.; Bengtsson B. O. (1986), "The barrier to genetic exchange between hybridising populations", Heredity, 57 (3): 357–376, doi:10.1038/hdy.1986.135, PMID 3804765.
- ↑ Strickberger, M. 1978. Genética. Omega, Barcelona, España, p. : 874-879. شابک ۸۴−۲۸۲−۰۳۶۹−۵.
- ↑ Futuyma, D. 1998. Evolutionary biology (3ª edición). Sinauer, Sunderland.
- ↑ Mayr, E. 1963. Animal species and evolution. Harvard University Press, Cambridge.
- ↑ Koopman K.F. (1950), "Natural selection for reproductive isolation between Drosophila pseudoobscura and Drosophila persimilis", Evolution, 4 (2): 135–148, doi:10.2307/2405390, JSTOR 2405390.