نویسنده(ها) | سْترابون |
---|---|
عنوان اصلی | Γεωγραφικά |
زبان | یونانی باستان |
گونه(های) ادبی | رساله |
گِئوگرافیکا (به یونانی باستان: Γεωγραφικά) یا جغرافیا، دانشنامهای جغرافیایی است، که استرابون میان سالهای ۲۰ پ.م و ۲۳ میلادی آن را به زبان یونانی کهن نوشته است. این دانشنامه دارای ۱۷ کتاب است[۱]، و تمام جغرافیای جهانِ شناخته شده تا آن زمان را دارد.
دستنوشتهٔ این دانشنامه تا پایان زندگی نویسنده به رشتهٔ تحریر در میآید؛ ولی با مرگ او در سال ۲۳ ناتمام میماند. متن آن تا دوران باستان پسین سالم می ماند، ولی تا سدهٔ ششم به آن توجه زیادی نمیشد. از سدهٔ نهم، نویسندگان بیزانسی بارها به آن استناد میکنند.[۲] نمونههای بسیاری از آنها را از سدهٔ پانزدهم به دنیای غرب میآورند، که متعلق هستند به: جووانی آئوریسپا (۱۴۲۴)، فرانسوا فیلِلف (۱۴۲۷)، ایزیدور کیِفی (۱۴۳۸)، بازیلیوس بساریون (۱۴۴۶) و سیریاکوس آنکونایی (۱۴۴۸). نخستینبار گوارینوی ورونایی میان سالهای ۱۴۵۳ و ۱۴۵۸، بهخواستِ پاپ نیکلاس پنجم، این دانشنامه را به زبان لاتین برمیگرداند. همزمان با او، گرگوریوس تیفرناس نیز ترجمهٔ خویش را ارائه میکند.[۲]
نخستین چاپ این دانشنامه سال ۱۵۱۶ در ونیز منتشر میشود. نخستین نسخهٔ انتقادی (مربوط به سالهای ۱۸۴۴ تا ۱۸۵۳) را کرالر در برلین مینویسد. این دانشنامه را نخستینبار یوهان فردریش دوبنر (۱۸۵۳–۱۸۵۸) نزد خاندان دیدو بهفرانسوی درمیآورد.[۲]