جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی | |
---|---|
دبیرکل | محمدجواد عامری شهرابی |
قائممقام دبیرکل | محمدصابر باغخانیپور[۱] |
بنیانگذاری | ۱۵ بهمن ۱۳۷۵[۲] |
قانونیشده | ۵ مرداد ۱۳۷۸ |
پیشین | سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی |
ستاد | تهران، ایران |
روزنامه | سیاست روز (غیررسمی) |
مرام سیاسی | ولایت فقیه |
طیف سیاسی | راستگرا |
دین | اسلام (شیعه) |
وابستگی ملی | شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی (۱۳۸۳–۱۳۸۰)جبهه اصولگرایان تحولخواه (۱۳۹۲–۱۳۸۴)شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی (اکنون–۱۳۹۸) |
دولت | ۱ از ۳۲ |
مجلس | ۲ از ۲۹۰ |
وبگاه | |
جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی از تشکلهای سیاسی اصولگرا در نظام جمهوری اسلامی ایران است[۳] که در سال ۱۳۷۵ تأسیس شد و فعالیت رسمی خود را از سال ۱۳۷۸ آغاز کرد.[۴] محمود احمدینژاد رئیس دولت نهم و دهم عضو این حزب بودهاست.
در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۴)، این جمعیت از نامزدی محمدباقر قالیباف حمایت کرد. حسین فدایی از ابتدای تأسیس تا سال ۱۳۹۶ دبیر کلی این جمعیت را عهدهدار بود. در حال حاضر محمدجواد عامری شهرابی دبیرکل این حزب و محمدصابر باغخانیپور قائممقام آن است.
با پایان یافتن جنگ ایران و عراق و آغاز دوران بازسازی و سازندگی کشور، شرایط ویژهای در ایران حاکم شد، بهگونهای که فضای سیاسی کشور به دو جناح عمده سیاسی موسوم به چپ و راست تقسیم شده بود. در این زمان جمعی از نیروهای انقلابی و رزمندگان دوره جنگ که مایل به انجام کار تشکیلاتی و سیاسی بودند و نمیخواستند در دستهبندی رایج چپ و راست قرار گیرند، دست به فعالیت تشکیلاتی زدند. این گروه بین سالهای ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۱ به فعالیت فرهنگی روی آورد، سپس فعالیت سیاسی را آغاز کرد[۵] و بهطور غیررسمی در انتخابات پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی با نام جمعی از ایثارگران انقلاب اسلامی، اقدام به انتشار لیست انتخاباتی نمود.[۶]
هیئت مؤسس این جمعیت در تاریخ ۱۵ بهمن ۱۳۷۵ با عنوان جمعی از ایثارگران انقلاب اسلامی اعلام موجودیت کرد و در تاریخ ۵ مرداد ۱۳۷۸ از کمیسیون ماده ۱۰ احزاب[۷] با عنوان جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی مجوز فعالیت دریافت کرد.[الف]
جمعیت ایثارگران همواره به عنوان یکی از گروههای اصلی اصولگرایان در انتخابات مجلس حضور داشته و بهعنوان یکی از پایهگذران جبهه متحد اصولگرایان مطرح بودهاست. کمیته اقتصادی جمعیت ایثارگران که الیاس نادران و سید امیر سیاح دو تن از اعضای شاخص آن هستند، همواره به عنوان یکی از منتقدین سیاستهای اقتصادی دولت احمدینژاد مطرح بودهاست.
جمعیت ایثارگران در ابتدا قصد داشت که مانند انتخاباتهای شوراها و مجلس، با شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی همراهی کند و در ابتدا نیز قدمهایی در این راستا برداشت ولی بعد از مدتی، با شورای هماهنگی اختلاف پیدا کرد.[۹] شورای هماهنگی از دو بخش غیررسمیِ «احزاب» و «اقشار اجتماعی» تشکیل یافته بود که بخش احزاب آن را جبهه پیروان خط امام و رهبری هدایت کرده و رهبری بخش اقشار اجتماعی آن را نیز جمعیت ایثارگران به عهده داشت.[۱۰] این شورا در سال ۱۳۸۳ برای انتخاب نامزد نهایی اصولگرایان، یک گروه متشکل از علیاکبر ناطق نوری رئیس شورای هماهنگی، حبیبالله عسگراولادی دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری، محمدرضا باهنر دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین، سید رضا تقوی عضو جامعه روحانیت مبارز، و حسین فدایی دبیرکل جمعیت ایثارگران را تشکیل داد و مقرر شد که پنج نفر از اعضای شورای هماهنگی —محمود احمدینژاد، احمد توکلی، محسن رضایی، علی لاریجانی و علیاکبر ولایتی— وارد رقابتهای انتخاباتی شوند تا سرانجام طبق نتایج نظرسنجیها، کاندیدای نهایی اصولگرایان برای ریاستجمهوری انتخاب شود.[۱۱] احمدینژاد به عنوان کاندیدای جمعیت ایثارگران، معتقد بود که ناطق نوری و جناح راست پیشاپیش تصمیمشان را برای حمایت از ولایتی یا لاریجانی گرفتهاند؛ بنابراین چارچوب مدنظر شورای هماهنگی را نپذیرفت.[۱۰]
در اوایل اسفند ۱۳۸۳، در حالی که شورای هماهنگی از تصمیم قطعیاش در حمایت از لاریجانی خبر میداد، زمزمههای حضور محمدباقر قالیباف نیز به گوش میرسید. بدنهٔ اجتماعی شورای هماهنگی که در انتخاب لاریجانی نقشی نداشتند، به علت تأمین نشدن رأی آنها و عدم دخالت در تصمیمگیری، تصمیم اتخاذشده را نپذیرفتند و لاریجانی فقط نامزد منتخب بخش احزاب شورای هماهنگی شد. بخش اجتماعی شورای هماهنگی موسوم به «شورای هماهنگی ۲» شده و از چارچوب تعهدات قبلی خود خارج شد. احمدینژاد، قالیباف، توکلی و رضایی با امضای میثاقنامهای متعهد شده بودند که هرکدام از نامزدها که در اردیبهشت ۱۳۸۴ رأی بیشتری داشت، بماند و سایران به نفع وی کنارهگیری کنند. اما این میثاق نیز ناموفق ماند تا قالیباف، رضایی و احمدینژاد هر سه برای شرکت در انتخابات آماده شوند و تنها توکلی به نفع قالیباف کنارهگیری کرد. جمعیت ایثارگران که از حامیان احمدینژاد بود، به فاصلهٔ چند روز مانده به ثبتنام نامزدهای انتخابات، به جمع حامیان قالیباف پیوست.[۱۰] جمعیت ایثارگران در مرحلهٔ دوم تصمیم گرفت که از همحزبی خود یعنی محمود احمدینژاد حمایت کند. حزب در بیانیهٔ حمایت از احمدینژاد که چهار روز پیش از مرحلهٔ دوم انتخابات منتشر نمود، احمدینژاد را کاندیدای اختصاصی حزب در انتخابات ریاستجمهوری دانسته و دلیل عبور از احمدینژاد به منظور حمایت از قالیباف در مرحلهٔ نخست را پایبندی به میثاق جمعی مبتنی بر نتایج نظرسنجیها عنوان کرد.[۱۲] با این حال، احمدینژاد در مصاحبههای مختلف پیش و پس از پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری، بارها اعلام کرد که کاندیدای حزبی نیست.[۹] خبرگزاری دانشجویان ایران در همان زمان، حمایت جمعیت ایثارگران از قالیباف را به دلیل اصرارهای برخی از اعضای هیئت مؤسس آن یاد کرد.[۹] امیر محبیان، از اعضای وقت شورای هماهنگی، دلیل این چرخش را اعتقاد برخی از اعضای شورای مرکزی جمعیت ایثارگران به «برگ برنده» بودن قالیباف در انتخابات، به دلیل داشتن وجههٔ مثبت بین مردم در دوران فرماندهی نیروی انتظامی توصیف کردهاست.[۱۳]
در جریان این انتخابات، ایثارگران به حمایت از احمدینژاد پرداخت. حسین فدایی در بیان علت چرایی این حمایت گفت: «در تمام سنجشهای صورت گرفته مقبولیت احمدینژاد قابل قبول و فاصله وی با سایر نامزدها بسیار زیاد است.»[۱۴]
لطفالله فروزنده که در ۲۵ فروردین به عنوان رئیس ستاد انتخاباتی جمعیت ایثارگران معرفی شده بود[۱۵] در ۳ اردیبهشت از حمایت رسمی حزب متبوع خود از احمدینژاد خبر داد.[۱۶]
ایثارگران در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نیز در بیانیهای حمایت خود از علیرضا زاکانی، غلامعلی حداد عادل و سعید جلیلی را اعلام کرد.[۱۷]
شورای مرکزی جمعیت ایثارگران دارای اعضای ثابت و متغیر است. هیئت مؤسس حزب، اعضای ثابت شورای مرکزی هستند و سایر اعضای شورای مرکزی طی انتخابات کنگرهٔ سراسری حزب به مدت دو سال انتخاب میشوند.[۱۸]
۱ | سید علیاکبر ابوترابیفرد (۱۳۷۹–۱۳۷۸) ← محمود احمدینژاد[ب] (۱۳۸۹–۱۳۷۹)[۲۰][۲۴] ← بدون متصدی ← احمد نجابت (۱۳۹۴–۱۳۹۳)[۲۴] ← بدون متصدی |
۲ | حسین فدایی (اکنون–۱۳۷۸) |
۳ | علی دارابی (اکنون–۱۳۷۸) |
۴ | داود دانشجعفری (۱۳۸۷–۱۳۷۸)[۲۴] ← بدون متصدی ← لطفالله فروزنده (۱۳۹۶–۱۳۸۹)[۲۰] ← بدون متصدی |
۵ | عبدالحسین روحالامینی (۱۳۸۷–۱۳۷۸)[۲۴] ← بدون متصدی ← الیاس نادران (اکنون–۱۳۸۹)[۲۰] |
۶ | علی یوسفپور (اکنون–۱۳۷۸) |
۷ | مجتبی شاکری (اکنون–۱۳۷۸) |
۸ | احمدعلی مقیمی (اکنون–۱۳۷۸) |
۹ | اصغر صبوری (۱۳۸۲–۱۳۷۸) ← هادی ایمانی (اکنون–۱۳۸۲) |
نکته: منتخبان اصلی و علیالبدل کنگرههای پنجم و ششم تفکیک نشدهاند.
نام | کنگرهٔ نخست ۱۳۸۰[۲۵] |
کنگرهٔ دوم ۱۳۸۲[۲۶] |
کنگرهٔ سوم ۱۳۸۴[۲۷] |
کنگرهٔ چهارم ۱۳۸۷[۲۸] |
کنگرهٔ پنجم ۱۳۸۹[۲۹] |
کنگرهٔ ششم ۱۳۹۳[۳۰] |
کنگرهٔ هفتم ۱۳۹۶[۳۱] |
کنگرهٔ هشتم ۱۴۰۰[۳۲] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
مسعود سلطانپور | — | — | — | |||||
فاطمه آلیا | — | — | — | — | — | |||
نفیسه فیاضبخش | — | — | — | — | — | |||
علیرضا علیاحمدی | — | — | — | — | — | — | ||
علی دارابی | عضو هیئت مؤسس | — | ||||||
حسین فدایی | عضو هیئت مؤسس | — | ||||||
احمد نجابت | — | عضو هیئت مؤسس | — | — | ||||
محمود احمدینژاد | عضو هیئت مؤسس | — | — | — | — | |||
داود دانشجعفری | عضو هیئت مؤسس | — | — | — | — | |||
ابوالحسن فقیه | — | — | — | — | — | — | — | |
سید جلال فیاضی | — | — | — | — | — | — | — | |
علی مظاهری | — | — | — | — | — | — | — | |
محمدمهدی مظاهری | — | — | — | — | — | — | — | |
عباس درویش توانگر | — | |||||||
علیرضا سربخش | — | علیالبدل | ||||||
صدیقه شاکری | — | علیالبدل | ||||||
مصطفی توکلیان | — | — | ||||||
لطفالله فروزنده | — | عضو هیئت مؤسس | — | — | ||||
مسعود زریبافان | — | — | — | — | — | — | — | |
بیژن مقدم | — | — | — | — | — | — | — | |
سید رمضان موسویمقدم | — | — | — | — | — | — | — | |
هادی ایمانی | — | عضو هیئت مؤسس | — | |||||
احمدعلی مقیمی | — | عضو هیئت مؤسس | — | |||||
علی یوسفپور | — | عضو هیئت مؤسس | — | |||||
مجتبی شاکری | — | عضو هیئت مؤسس | — | |||||
عبدالحسین روحالامینی | — | عضو هیئت مؤسس | — | — | — | — | ||
مهدی کوچکزاده | — | علیالبدل | — | — | — | — | — | |
علی ذبیحی | — | علیالبدل | — | — | — | — | — | — |
سید صولت مرتضوی | — | علیالبدل | — | — | — | — | — | — |
داود جعفری | — | علیالبدل | — | — | — | — | — | — |
الیاس نادران | — | — | عضو هیئت مؤسس | — | ||||
رضا روستاآزاد | — | — | — | |||||
محمود صابر همیشگی | — | — | — | — | — | — | ||
محمدعلی شمآبادی | — | — | علیالبدل | — | ||||
سید امیر سیاح | — | — | علیالبدل | علیالبدل | — | — | ||
محمدعلی تقویراد | — | — | علیالبدل | — | — | |||
جعفر شاکری | — | — | علیالبدل | — | — | — | — | — |
محمدجواد عامری شهرابی | — | — | — | |||||
عشرت شایق | — | — | — | علیالبدل | ||||
معصومه آباد | — | — | — | علیالبدل | — | — | — | — |
هاجر تحریری نیکصفت | — | — | — | علیالبدل | — | — | — | — |
مرادعلی منصوری رضی | — | — | — | — | ||||
عوض حیدرپور | — | — | — | — | — | — | — | |
مجتبی کرباسی | — | — | — | — | — | — | — | |
جلیل محبی | — | — | — | — | — | علیالبدل | — | |
مجتبی توانگر | — | — | — | — | — | — | — | |
عبدالمطهر محمدخانی | — | — | — | — | — | — | — | |
مهدی مذهبی | — | — | — | — | — | — | — | |
علی بروغنی | — | — | — | — | — | — | ||
جلال خالقی | — | — | — | — | — | — | — | |
سید حسین نقوی حسینی | — | — | — | — | — | — | — | |
جعفر شاکریصفت | — | — | — | — | — | — | علیالبدل | — |
روحالله طالبی | — | — | — | — | — | — | علیالبدل | — |
مهین جباری | — | — | — | — | — | — | علیالبدل | — |
حمید اورعی | — | — | — | — | — | — | — | |
صالح سوادکوهی | — | — | — | — | — | — | — | |
حمیدرضا جیهانی | — | — | — | — | — | — | — | |
محسن رشیدیاقدم | — | — | — | — | — | — | — | |
احمد صالحی | — | — | — | — | — | — | — | |
محمدصابر باغخانیپور | — | — | — | — | — | — | — | |
سید محمد احمدی | — | — | — | — | — | — | — | |
طاهره بروشکی | — | — | — | — | — | — | — | |
احمد صادقی | — | — | — | — | — | — | — | |
علیرضا طهان | — | — | — | — | — | — | — | |
محسن شکرنیا | — | — | — | — | — | — | — | |
مهدی آراستهنسب | — | — | — | — | — | — | — | |
عبدالرحمان آقایی | — | — | — | — | — | — | — | |
مسعود شریعتی | — | — | — | — | — | — | — | |
علی دادخواه | — | — | — | — | — | — | — | |
علیمحمد اسماعیلی دهقی | — | — | — | — | — | — | — | |
اسماعیل میرزاخانی | — | — | — | — | — | — | — | علیالبدل |