خارگ

خارگ
کشور ایران
استانبوشهر
شهرستانبوشهر
بخشبخش خارگ
مردم
جمعیت۸٬۱۹۳ نفر (سال ۱۳۹۵)[۱]
آب‌وهوا
روزهای یخبندان سالانهصفر
اطلاعات شهری
شهردارشعیب بحرینی[۲][۳]
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۷۷
وبگاه
خارگ بر ایران واقع شده‌است
خارگ
روی نقشه ایران
۲۹°۱۵′۲۹″شمالی ۵۰°۱۹′۵۵″شرقی / ۲۹٫۲۵۸°شمالی ۵۰٫۳۳۲°شرقی / 29.258; 50.332
همچنین ببینید: جزیره خارگ

خارگ یکی از شهرهای ایران در جزیره خارگ خلیج فارس و مرکز بخش خارگ از توابع شهرستان بوشهر در استان بوشهر است. بر اساس سرشماری عمومی ۱۳۹۵ جمعیت این شهر، ۸٬۱۹۳ نفر می‌باشد.[۱]

نام

[ویرایش]

در زبان فارسی این جزیره خارگ نامیده می‌شود. جزیره کوچک‌تر نزدیک به آن «خارگو» نام دارد که اروپایی‌ها آن را «کورگو» یا «کورکو» می‌نامیدند. و بر طبق متون مطالعه شده از زمان هرودوت شهر هایی مانند اراک که یونیان آن را اراکیا می‌خواندند بسیار احتمال می‌رود کع این شهر نیز خارگیا خوانده می‌شده

جغرافیا

[ویرایش]

خارگ در حدود ۷۶ کیلومتری شمال‌غربی بوشهر و ۳۰ کیلومتری بندر ریگ و ۳۵ کیلومتری بندر گناوه واقع شده‌است و دارای مختصات "۳۰'۱۵°۲۹ شمالی و "۵۵'۱۹°۵۰ شرقی است. جزیره سنگی خارگ، ۳۱ کیلومتر مربع مساحت دارد و از شمال به جنوب ۶٫۶ کیلومتر طول و ۴٫۸ کیلومتر عرض دارد. عرض متوسط آن حدود ۱٫۶ کیلومتر و تقریباً به شکل مثلث است. در سال ۱۸۳۰، بومیان منطقه می‌گفتند که تمام جزیره را می‌توان در عرض پنج ساعت با پای پیاده طی کرد. بیشتر جزیره شامل تپه‌های بی‌آب و علف با بیش از ۷۶ متر ارتفاع است که در مرکز و جنوب خارک قرار دارند. در بخش‌های شمالی از اختلاف سطح آن‌ها کاسته و به پرتگاه‌هایی به ارتفاع ۶ تا ۹ متر منتهی می‌شود. کوه‌های سنگی و سنگ آهک، چشم‌اندازی متروک را با زمینی که شکسته و ناهموار است، عرضه می‌دارند. تپه‌ها پوشیده از یک برش آهکی لایه نازک است که زیر آن لایه‌ای ضخیم‌تر از بسترهای نرم‌تر قرار دارد و به آرامی توسط باد و باران فرسایش می‌یابد. تنها زمین پست، دشتی در حدود ۲٫۶ کیلومتر مربع است که در قسمت شرقی جزیره قرار دارد و تا دهه ۱۹۵۰ در لبه آن یک روستا و مکان یک دژ قدیمی هلندی قرار داشت. جزیره خارگ، توسط یک صخره به عرض ۰٫۸ کیلومتر احاطه شده‌است. ساحل جزیره، باریک است و تا دهه ۱۹۵۰، بهترین لنگرگاه خارج از روستا بوده اما زمین آن سفت و سخت است. یک ساحل مروارید مانند بین خارک و خارگو در فاصله‌ای بسیار دور از کرانه دریا وجود دارد. از آنجا که سنگ آهک متخلخل خارگ آب را جمع‌آوری می‌کند، این جزیره حضور برخی غزال‌ها و پرندگان وحشی را حفظ کرده‌است.

اقلیم

[ویرایش]

اقلیم این جزیره، اقلیم نیمه‌خشک بوده و آب و هوای آن شرجی است. در قرن نوزدهم، دمای بیشینه معمولاً در چادرها از ۳۵ درجه سلسیوس تجاوز نمی‌کرد.[۴]

داده‌های اقلیم جزیرهٔ خارگ
ماه ژانویه فوریه مارس آوریل مه ژوئن ژوئیه اوت سپتامبر اکتبر نوامبر دسامبر سال
میانگین بیش‌ترین °C (°F) ۱۸
(۶۴) 		۱۸
(۶۵) 		۲۳
(۷۳) 		۲۷
(۸۱) 		۳۲
(۸۹) 		۳۳
(۹۲) 		۳۵
(۹۵) 		۳۶
(۹۷) 		۳۴
(۹۴) 		۳۱
(۸۸) 		۲۶
(۷۸) 		۲۰
(۶۸) 		۲۸
(۸۲)
میانگین کم‌ترین °C (°F) ۱۱
(۵۱) 		۱۲
(۵۳) 		۱۵
(۵۹) 		۱۹
(۶۷) 		۲۴
(۷۶) 		۲۷
(۸۱) 		۲۹
(۸۴) 		۲۹
(۸۴) 		۲۶
(۷۹) 		۲۲
(۷۲) 		۱۷
(۶۳) 		۱۳
(۵۵) 		۲۱
(۶۹)
بارندگی میلی‌متر (اینچ) ۷۰
(۲٫۹) 		۵۰
(۱٫۸) 		۲۰
(۰٫۸) 		۱۰
(۰٫۴) 		۰
(۰٫۱) 		۰
(۰) 		۰
(۰) 		۰
(۰٫۱) 		۰
(۰) 		۰
(۰٫۱) 		۴۰
(۱٫۶) 		۸۰
(۳٫۲) 		۲۸۰
(۱۰٫۹)
[نیازمند منبع]

غائله جنوب

[ویرایش]

جزایر مهمی چون خارگ، خارگو و ریگ جز بلوک حیات‌داوودی و دارایی خاندان لر حیات‌داوود بود. فتح الله حیات داوودی فرزند حیدرخان حیات داوودی، جزیره خارک را از پدرش به ارث برده بود. این جزیره اقامتگاه این خاندان از طایفه حیات داوودی بود که خدمه ای از مهاجران، اعم از هندو ها و اعراب را در آن به کار گرفته بودند.محمد رضا پهلوی به دنبال مالکیت خاندان پهلوی بر این جزیره بود اما فتح الله به هیچ وجه راضی نمیشود که جزیره یا درواقع خانه اش را به هیچ قیمتی به محمدرضا بفروشد. سر انجام با اشغال این جزیره که با  دشمنی و دسیسه ای توسط سرتیپ محمود همایون، فتح الله در راس متهمان غائله فارس قرار گرفت و به این جرم آن را محکوم به مرگ کردند تا توانستند حکم جزیره را در دست بگیرند اما محمدرضا نتوانست مالکیت جزیره را بدست آورد.

مرحوم فتح ‌الله خان حيات داوودي در ماجراي قيام عشاير واقعاً بي‌گناه است. ايشان آدم بسيار شريف و مؤمن و معتقدي بودند. وقتي بچه بودم ايشان را يک بار در زندان قزل قلعه تهران و چند بار در زندان کريم‌خاني شيراز ديدم. . انگيزه شاه از کشتن فتح‌الله خان مسئله جزيره خارک بود که به‌طور موروثي به فتح‌الله خان تعلق داشت. او به شدت مقاومت کرد و حتي شاه حاضر شد چند هزار هکتار از اراضي مرغوب امير اسدالله علم در قائنات را به وي بدهد و او متقابلاً مالکيت جزيره خارک را انتقال دهد به شخص شاه. فتح‌الله خان در برابر اين پيشنهاد نيز به شدت مقاومت کرد. اين کار اتفاق نيافتاد و بعد از تيرباران ايشان چاره‌اي نداشتند و جزيره خارک را به نام دولت ايران مصادره کردند. اگر اين معامله انجام گرفته بود الان خانواده پهلوي به عنوان ملک شخصي مدعي مالکيت جزيره خارک مي شدند و از طريق ديوان لاهه غرامت صدها ميليون دلاري و شايد ميليارد دلاري از ايران مي‌گرفتند. پس، اين مقاومت فتح‌الله خان حيات‌داوودي در قبال خواست شاه را بايد ارج نهاد ولي فتح‌الله خان در قيام عشاير نقش نداشت و هر چه گفته شد پرونده سازي عليه او بود براي کشتن وي.[۵]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
  2. ↑ نامعلوم (۲۰۲۳-۰۷-۳۰). «شهردار جزیره انتخاب شد». خبرگزاری ایلنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۷-۳۰.
  3. ↑ نامعلوم (۳۰ مرداد ۱۴۰۰). «شهردار جدید خارگ معرفی شد». خارگ نیوز. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۷-۳۰.[پیوند مرده]
  4. ↑ فلور، ویلیم، خلیج فارس، ناگفته‌های جزیرهٔ خارک؛ ترجمه الناز بلوری فرد؛ چاپ اول؛ تهران: نشر نگاه، 1399، مقدمه نویسنده.
  5. ↑ عبدالله شهبازی (مورخ). «ظهور و سقوط خاندان حیات داوودی در بوشهر».

پیوند به بیرون

[ویرایش]
آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد استان بوشهر است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.