دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران، یکی از دانشگاههای دولتی ایران و تحت نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در تهران است. این دانشگاه در رتبه بندی های مختلف جهانی به عنوان بهترین دانشگاه علوم پزشکی ایران انتخاب شد.
دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران بازماندهٔ مدرسهٔ طب دارالفنون تهران است و از کهنترین موسسات آکادمیک علوم پزشکی در ایران محسوب میشود. مدرسه طب تا سال ۱۳۰۳ هجری خورشیدی در دارالفنون دایر بود. در سال ۱۳۰۲، رئیسالوزرا، عمارت مسعودیه را به مبلغ ۳۹ هزار تومان خریداری و برای تأسیس مدرسه علوم عالیه به وزارت معارف هدیه کرد. در سال ۱۳۰۳ پس از تعمیرات لازم، وزارت معارف به آن محل منتقل و دو مدرسه طب و دواسازی در یکی از حیاطهای آن تشکیل شدند. مدرسه دواسازی از سال ۱۳۰۱ با استخدام یک معلم ارمنی تبعه ترکیه به نام پاپاریان که ماهیانه هفتاد و پنج تومان حقوق برای او در نظر گرفته شد، کار خود را آغاز کرده بود.[۱]
مدرسه دیگری که در همان سالها تأسیس و بعداً از هستههای تشکیل دهنده دانشگاه تهران شد، مدرسه دندانسازی بود که از سال ۱۳۰۸، یک استاد لهستانی به نام فالک کوش ملچارسکی برای مدیریت و تدریس در آن با حقوق ماهیانه دویست و پنجاه تومان استخدام شد. در سالهای دوم و سوم مدیریت او، هر ساله پنجاه تومان به حقوق ماهیانهاش افزوده شد.[۲]
چندی بعد مدرسه طب به عمارتی در خیابان لاله زار نو و سپس به عمارت بیمارستان معتمد و در اسفند ماه ۱۳۱۶ به محل فعلی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران منتقل و به عنوان زیرمجموعه دانشگاه تهران فعالیت خود را از سرگرفت.[۳]
بسیاری از موسسات و دروس این دانشگاه را شارل ابرلن پایهگذاری کرد.[۴]
در سال ۱۳۶۵، رسماً دانشکدههای علوم پزشکی از دانشگاه تهران با بخشنامه جدید دولت جدا و مستقل شدند و دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران را تشکیل دادند اما بر اساس تفاهمنامه بین دو دانشگاه، اعضای هیئت علمی، دانشجویان و پژوهشگران دو دانشگاه کماکان متعهدند مقالات علمی و پژوهشی خود را در مجلات، کتب، کنفرانسهای خارجی و بینالمللی با یک نام به چاپ برسانند.[۵]
ادغام دانشگاه علوم پزشکی ایران با دانشگاه علوم پزشکی تهران و انتزاع از آن
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، این ابلاغ را در راستای اجرای تصمیمات دولت مبنی بر خروج دستگاههای اجرایی از استان تهران و در جهت تأمین یکپارچگی در ارائه خدمات بهداشتی، درمانی و آموزشی استان تهران و کاهش تصدی گری امور موازی اعلام و به ابلاغ مصوبه شماره ۶۷۷/۱۱۰ معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیسجمهوری اشاره کرد.[۶][۷][۸] پس از ادغام دو دانشگاه، موج اعتراضات زیادی از سوی اعضای هیئت علمی و دانشجویان علوم پزشکی ایران را برانگیخت و این اعتراضات دو سال و نیم طول کشید که در نهایت در فروردین ۱۳۹۲ هجری خورشیدی با حضور اکثر اعضای هیئت علمی در محل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شورای گسترش دانشگاهها تشکیل جلسه داد و رای به احیا مجدد این دانشگاه داد.
دانشگاه علوم پزشکی تهران مطابق با رتبهبندی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای هفتمین سال پیاپی حائز جایگاه نخست در میان دانشگاههای علوم پزشکی ایرانی است. رتبه دانشگاه علوم پزشکی تهران طی سالهای اخیر در نظامهای بینالمللی به شرح زیر است:
دانشکدگان فنی (تهران، فومن و رضوانشهر) (دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر، دانشکده مهندسی عمران، دانشکده مهندسی مکانیک، دانشکده مهندسی معدن، دانشکده مهندسی صنایع، دانشکده مهندسی شیمی، دانشکده مهندسی متالورژی و مواد، دانشکده مهندسی نقشهبرداری و اطلاعات مکانی، دانشکده علوم مهندسی، دانشکده فنی فومن، دانشکده فنی کاسپین رضوانشهر)
• دانشکدگان علوم (تهران) (دانشکده ریاضی، آمار و علوم کامپیوتر، دانشکده فیزیک، دانشکده شیمی، دانشکده زیستشناسی، دانشکده زمینشناسی، دانشکده بیوتکنولوژی)
• دانشکدگان هنرهای زیبا (تهران) (دانشکده شهرسازی، دانشکده معماری، دانشکده هنرهای تجسمی، گروه هنرهای نمایشی، گروه طراحی صنعتی)
مرکز پژوهشهای کاربردی مدیریت • مرکز پژوهشی علوم و فناوری نانو • مرکز پژوهشی مشخصهیابی پیشرفته • مرکز تحقیقات بیوشیمی-بیوفیزیک • مرکز تحقیقات بین المللی بیابان • مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آب کوهین • مرکز مطالعات سیاستگذاری عمومی • مرکز مطالعات حقوق انرژی • مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی • مرکز مطالعات و همکاریهای بین المللی • مرکز مطالعات و تحقیقات زنان • انستیتو مهندسی نفت • مؤسسه مطالعات آمریکای شمالی و اروپا
مؤسسات پژوهشی و پژوهشکدهها
مؤسسه پژوهشی فرهنگ و هنر • مؤسسه روانشناسی و علوم تربیتی • مؤسسه پژوهش در مدیریت و برنامهریزی انرژی • مؤسسه توسعه و تحقیقات اقتصادی • مؤسسه حقوق تطبیقی • مؤسسه جغرافیا • مؤسسه باستانشناسی • مؤسسه لغتنامه دهخدا و مرکز بینالمللی آموزش زبان فارسی • مؤسسه ژئوفیزیک • مؤسسه حقوق عمومی • مؤسسه تحقیقات زیستمحیطی آب و خاک • مؤسسه آب • مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی • مؤسسه تحقیقات علوم جزا و جرمشناسی • پژوهشکده زبان ملل • پژوهشکده تحقیقات کاربردی فرهنگ ایرانی • پژوهشکده تاریخ علم • پژوهشکده خودرو، سوخت و محیطزیست