درگیری ایران و حزب حیات آزاد کردستان

درگیری ایران و حزب حیات آزاد کردستان
بخشی از جدایی‌خواهی احزاب کرد از ایران

شمال غرب ایران - محدوده فعالیت یگان‌های شرق کردستان و نیروهای مدافع زن
تاریخ۱ آوریل ۲۰۰۴ – اکنون
(مرحله اصلی ۲۰۰۵–۱۱)
(۲۰ سال، ۷ ماه، ۳ هفته و ۲ روز)
موقعیت
وضعیت

در حال ستیزه:[۳]

  • اولین آتش‌بس در ماه سپتامبر سال ۲۰۱۱، به عنوان پیروزی دولت ایران، در حالی که گفته می‌شود یگان‌های شرق کردستان و نیروهای مدافع زن از خاک ایران عقب‌نشینی کردند.[۴]
  • یگان‌های شرق کردستان و نیروهای مدافع زن مواضع خود را در سراسر مرز ایران و عراق اعزام کرد.[۵]
  • در ۱۳ شهریور سال ۱۳۹۰ ۱۳ تن از یگان ویژه صابرین در حین مبارزه با پژاک در منطقه قله ای در شمال‌غرب کشور در یک عملیات کشته شدند
  • درگیری‌های پراکنده در ۲۰۱۳–۲۰۱۵
  • درگیری شدید در ۲۰۱۶
  • درگیری سطح پایین میان سپاه و پژاک در بهار ۱۴۰۲ و کشته شدن یک مامور در بانه
طرف‌های درگیر

 ایران

تیپ ۴۸ فتح

تیپ نیروی ویژه صابرین


پشتیبانی شده توسط:
 ترکیه

 ایالات متحده آمریکا (به ادعای پژاک، تا ۲۰۰۹)[۲]

حزب حیات آزاد کردستان (PJAK)


پشتیبانی شده توسط:
 اسرائیل (توسط پژاک تکذیب می‌شود)

 ایالات متحده آمریکا (به ادعای جمهوری اسلامی ایران، تا ۲۰۰۹)
فرماندهان و رهبران

جاری:


سابق:

زیلان وژین
سیامند معینی
مجید کاویان  
مراد کارایلان
آگیری روژهلات
زانار آگری
احسان واریا
عاکف زاگرس
گلستان دوگان
رسیت اهکندی  (اسیر)


سابق:
عبدالرحمن حاجی‌احمدی (۲۰۰۴–۲۰۱۶)
قوا

۵٬۰۰۰ مستقر[۶]

۱۵٬۰۰۰ (با توجه به پژاک)[۷]

۶۰۰[۸]–۱٬۰۰۰[۹][۱۰] مبارز

۲٬۰۰۰[۱۱]–۳٬۰۰۰[۱۲] مبارز (با توجه به پژاک).
تلفات و خسارات
۵۳۹ کشته شده (۵۳۶ نفر از سپاه پاسداران، ۳ نفر از افسران پلیس)
سرنگونی ۱ هلیکوپتر (۲۰۰۴–۱۴)
[۱۳]
۳۰ کشته و ۴۰ مجروح[۱]

درگیری ایران و حزب حیات آزاد کردستان (به کردی: شه‌ڕێ پارتیا ژیانا ئازادا کوردستانێ و کۆمارا ئیسلامیا ئیرانێ)، یا جنگ جمهوری اسلامی ایران و حزب حیات آزاد کردستان یک درگیری مسلحانه بین نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و یگان‌های شرق کردستان (YRK) و یگان‌های مدافع زن (HPJ) شاخه‌های مسلح حزب حیات آزاد کردستان (PJAK) است که از سال ۲۰۰۴ آغاز شده است. این درگیری‌ها با حملاتی در استان کردستان ایران و دیگر مناطق کردنشین، یا وابسته به حزب کارگران کردستان در ترکیه آغاز شد.[۱۴] پس از درگیری بزرگ در تابستان سال ۲۰۱۱، با ادعای پیروزی جمهوری اسلامی ایران و پایان دادن به حزب حیات آزاد کردستان به تمام عملیات مسلحانه از ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۱ بین طرفین آتش‌بس شد. از آن زمان، چند حادثه خشونت بار، از جمله برخورد بانه در دسامبر ۲۰۱۱ و برخورد دیگری در آوریل ۲۰۱۲ رخ داده است. در سال ۲۰۱۳، درگیری تازه‌ای، از جمله درگیری‌ها در ماه مه ۲۰۱۳، نبرد اوت در منطقه مرزی سردشت و حوادث بیشتری در ماه اکتبر رخ داد.

شبه نظامیان پژاک در سال ۲۰۱۲ (تصویر VOA)

رهبران حزب حیات آزاد کردستان می‌گویند هدف بلند مدت آن‌ها ایجاد یک منطقهٔ خودمختار بر اساس خودمدیریتی کنفدرال دموکراتیک در کردستان ایران است.[۱۵] به‌طور عمده برای جایگزینی حاکمیت دینی متمرکز ایران با یک دولت دموکراتیک و کنفدرال، که در آن خود حاکم آن هستند با همه اقلیت‌های قومی ایران، از جمله عرب‌های سنی، ترک‌ها، و کردها.[۱۶] برخی با این حال پژاک را به عنوان یک سازمان جدایی طلب می‌دانند که به دنبال یک متارکهٔ کامل مناطق کردنشین از ایران و اتحاد با مناطق مجاور کرد در عراق، ترکیه و سوریه است.

یک درگیری شدید هم در تاریخ ۱۸ آوریل ۲۰۱۶ صورت گرفت.

حادثه سپتامبر ۲۰۰۶ سردشت

[ویرایش]
حادثه سپتامبر ۲۰۰۶ سردشت
بخشی از درگیری ایران و حزب حیات آزاد کردستان
تاریخسپتامبر، ۲۰۰۶
موقعیت
طرف‌های درگیر
ایران ایران نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران

حزب حیات آزاد کردستان (PJAK)

تلفات و خسارات
۳۰+ کشته، ۴۰ مجروح (ادعای ایران)

حادثه سپتامبر ۲۰۰۶ سردشت یا حمله مرزی ایران و عراق سپتامبر ۲۰۰۶ یک عملیات نظامی در مرز ایران و کردستان عراق بود که طی آن گفته می‌شود حداقل ۳۰ شبه نظامی کرد یگان‌های شرق کردستان (YRK) و یگان‌های مدافع زن (HPJ) شاخهٔ های مسلح حزب حیات آزاد کردستان (PJAK) توسط نیروهای امنیتی ایران کشته و ۴۰ نفر مجروح شدند.[۱۷]

به دنبال این درگیری، سخنگوی حزب حیات آزاد کردستان در داخل عراق آتش‌بس فوری و یک‌جانبه اعلام کرد.[۱۷] سخنگوی ارشد نظامی ایران، حمید احمدی، این خواسته را رد کرد و گفت: «آتش بس با یک گروه تروریستی مفهومی ندارد.»

این درگیری‌ها یک هفته پس از آن صورت گرفت که سپاه پاسداران اعلام کرد حمله نظامی جدیدی علیه حزب حیات آزاد کردستان را با هدف راندن آن‌ها از مواضع خود در ایران به اجرا خواهد گذاشت.[۱۷]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. "Why Iranian Kurdish party is stepping up fight against Tehran". Al-Monitor (به انگلیسی). 1 July 2016. Retrieved 2 February 2017.
  2. "Iranian Kurdish PJAK rebels deny ties to Israel".
  3. "Why Iranian Kurdish party is stepping up fight against Tehran". Al-Monitor (به انگلیسی). 1 July 2016. Retrieved 2 February 2017.
  4. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۱۷.
  5. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام gloria وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  6. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۱۷.
  7. "rojhelat.nu". Archived from the original on 25 January 2016. Retrieved 17 February 2017.
  8. "Iran, Turkey share intel on PKK, PJAK". UPI.com. 2010-07-30. Retrieved 2011-04-15.
  9. Wood, Graeme (2006-06-12). "Meet the Kurdish guerrillas who want to topple the Tehran regime". Slate Magazine. Retrieved 2011-04-15.
  10. Henry, Derek. "The Jamestown Foundation: Between the Hammer and the Anvil: An Exclusive Interview with PJAK's Agiri Rojhilat". Jamestown.org. Retrieved 2011-04-15.
  11. OPPEL Jr, RICHARD A. (October 23, 2007). "In Iraq, Conflict Simmers on a 2nd Kurdish Front". The New York Times.
  12. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام jamestown وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  13. "Why Iranian Kurdish party is stepping up fight against Tehran". Al-Monitor (به انگلیسی). 1 July 2016. Retrieved 2 February 2017.
  14. "BBCPersian.com". Bbc.co.uk. Retrieved 2008-11-10.
  15. Partlow, Joshua. "Shelling Near Iranian Border Is Forcing Iraqi Kurds to Flee - washingtonpost.com". Washingtonpost.com. Retrieved 2008-11-10.
  16. "Iran's Kurdish Threat: PJAK". Jamestown.org. Archived from the original on October 11, 2008. Retrieved 2008-11-10.
  17. ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ ۱۷٫۲ David Batty. "Iranian forces kill Kurdish rebels near Iraq border". The Guardian. Retrieved 29 November 2014.