دکس‌متیل‌فنیدات

دکس‌متیل‌فنیدات
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریFocalin, Focalin XR, others
نام‌های دیگرd-threo-methylphenidate (D-TMP)
AHFS/Drugs.commonograph
مدلاین پلاسa603014
داده‌ها
میزان وابستگیPhysical: None Psychological: High
روش مصرف داروخوراکی
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی۱۱–۵۲٪
پیوند پروتئینی۳۰٪
متابولیسمکبد
نیمه‌عمر حذف۴ ساعت
دفعکلیه
شناسه‌ها
  • (R,R)-(+)-Methyl 2-phenyl-2-(2-piperidyl)acetate
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
IUPHAR/BPS
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
  • D07806 ✔Y
  • به شکل نمک هیدروژن‌کلرید: D03721 ✔Y
ChEBI
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC14H19NO۲
جرم مولی۲۳۳٫۳۱۱ g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • O=C([C@@H]([C@@H]1NCCCC1)C2=CC=CC=C2)OC

  • به شکل نمک هیدروژن‌کلرید: Cl.[H][C@@](C(=O)OC)(C1=CC=CC=C1)[C@@]1([H])CCCCN1
  • InChI=1S/C14H19NO2/c1-17-14(16)13(11-7-3-2-4-8-11)12-9-5-6-10-15-12/h2-4,7-8,12-13,15H,5-6,9-10H2,1H3/t12-,13-/m1/s1 ✔Y
  • Key:DUGOZIWVEXMGBE-CHWSQXEVSA-N ✔Y

  • به شکل نمک هیدروژن‌کلرید: InChI=1S/C14H19NO2.ClH/c1-17-14(16)13(11-7-3-2-4-8-11)12-9-5-6-10-15-12;/h2-4,7-8,12-13,15H,5-6,9-10H2,1H3;1H/t12-,13-;/m1. /s1
  • Key:JUMYIBMBTDDLNG-OJERSXHUSA-N
 N✔Y (این چیست؟)  (صحت‌سنجی)

دکس‌متیل‌فنیدات(به انگلیسی: Dexmethylphenidate) که با نام تجاری Focalin و دیگر نام‌ها فروخته می‌شود، دارویی است که برای درمان ااختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی (ADHD) در افراد بالای پنج سال استفاده می‌شود.[۳] در صورت نداشتن اثر پس از مصرف به مدت ۴ هفته، مصرف آن قطع می‌شود.[۴] این دارو به صورت خوراکی تجویز می‌شود.[۴] فرمولاسیون با رهش فوری تا پنج ساعت دوام دارد در حالی که فرمولاسیون با رهش طولانی تا دوازده ساعت نیز دوام دارد.[۵]

عوارض جانبی شایع عبارتند از درد شکم، کاهش اشتها و تب.[۴] عوارض جانبی شدید ممکن است شامل سوءمصرف، روان پریشی، ایست قلبی، شیدایی، آنافیلاکسی، تشنج و نعوظ طولانی مدت خطرناک باشد.[۴] ایمنی مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی نامشخص است.[۶] دکس‌متیل‌فنیدات یک محرک سیستم عصبی مرکزی (CNS) است.[۷][۴] نحوه عملکرد آن در ADHD مشخص نیست.[۴] این دارو انانتیومر فعال‌تر مولکول متیل‌فنیدات است.[۴]

دکس‌متیل‌فنیدات برای استفاده پزشکی در ایالات متحده در سال ۲۰۰۱ تأیید شد.[۱] این دارو به عنوان یک داروی ژنریک در دسترس است.[۴] در سال ۲۰۱۹، با بیش از ۵ میلیون نسخه، ۱۳۱امین داروی رایجِ تجویز شده در ایالات متحده بوده‌است.[۸][۹] علاوه بر آمریکا در سوئیس نیز در دسترس است.[۱۰]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ "Focalin- dexmethylphenidate hydrochloride tablet". DailyMed. 24 June 2020. Retrieved 15 November 2020.
  2. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Focalin XR FDA label وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  3. ↑ "Dexmethylphenidate Hydrochloride Monograph for Professionals". Drugs.com. American Society of Health-System Pharmacists. Retrieved 15 April 2019.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ ۴٫۶ ۴٫۷ "Dexmethylphenidate Hydrochloride Monograph for Professionals". Drugs.com. American Society of Health-System Pharmacists. Retrieved 15 April 2019.
  5. ↑ Mosby's Drug Reference for Health Professions - E-Book. Elsevier Health Sciences. 2013. p. 455. ISBN 978-0-323-18760-2.
  6. ↑ "Dexmethylphenidate Use During Pregnancy". Drugs.com. Retrieved 15 April 2019.
  7. ↑ Moen MD, Keam SJ (December 2009). "Dexmethylphenidate extended release: a review of its use in the treatment of attention-deficit hyperactivity disorder". CNS Drugs. 23 (12): 1057–83. doi:10.2165/11201140-000000000-00000. PMID 19958043.
  8. ↑ "The Top 300 of 2019". ClinCalc. Retrieved 16 October 2021.
  9. ↑ "Dexmethylphenidate Hydrochloride - Drug Usage Statistics". ClinCalc. Archived from the original on 12 April 2020. Retrieved 16 October 2021.
  10. ↑ "Focalin XR". Drugs.com. Retrieved 15 April 2019.

پیوند به بیرون

[ویرایش]