رضا عظیمی

تیمسار رضا عظیمی

وزارت جنگ
دوره مسئولیت ۱۳۴۸ – ۱۳۵۶
پادشاه	محمدرضا پهلوی
نخست‌وزیر	امیرعباس هویدا جمشید آموزگار
پس از	اسدالله صنیعی
فرمانده نیروی زمینی ارتش شاهنشاهی
دوره مسئولیت ۱۳۳۸ – ۱۳۴۴

اطلاعات شخصی
زاده	۱۱ مرداد ۱۲۸۸ تهران،
درگذشته	۷ شهریور ۱۳۷۸ (۹۱ سال) پاریس
ملیت	ایران
اقامتگاه	مدفون در پاریس
خدمات نظامی
خدمت/شاخه	نیروی زمینی شاهنشاهی ایران
درجه	ارتشبد
فرمانده	ژنرال آجودان محمدرضا پهلوی (۱۳۴۴–۱۳۴۸)

رضا عظیمی (۱۱ مرداد ۱۲۸۸ تهران –۱۷ شهریور ۱۳۷۸ پاریس) ارتشبد و فرمانده نیروی زمینی شاهنشاهی ایران از ۱۳۳۸ تا ۱۳۴۴، ژنرال آجودان محمدرضا پهلوی از ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۸ و وزیر جنگ از ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۶ بود.^[۱]

تولد و تحصیلات

[ویرایش]

رضا عظیمی در سال ۱۲۸۸ در تهران به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی را در مدرسه قاجاریه و دبیرستان را در مدرسه فیروز و سپس مدرسه نظام به پایان برد. او از یک خانواده نظامی بود. سرتیپ فرج الله ایراوانی، سپهبد امیر احمدی، سرتیپ حیدرقلی پسیان و ... از اقوام او بودند. ^[۲]

تحصیلات نظامی

[ویرایش]

عظیمی پس از طی دوره دو ساله دانشکده افسری با درجه ستوان دومی در سال ۱۳۰۸ از دانشکده افسری فارغ‌التحصیل شد.^[۳] ^[۴] وی همچنین در سال 1319 دوره عالی دانشکده جنگ را به پایان برد.

فعالیت‌های نظامی

[ویرایش]

عظیمی فعالیت خود را در نیروی زمینی ارتش آغاز کرده و در سال ۱۳۲۶ به درجه سرهنگی و ریاست ستاد لشکر دوم رسید. وی سپس با درجه سرتیپی فرمانده تیپ خوی، فرمانده پادگان دژبان تهران، ریاست کارگزینی ارتش، رئیس اداره بازرسی ارتش، فرماندهی سپاه و ارتش غرب رسید.^[۵] غظیمی پس از کودتای ۲۸ مرداد مدتی فرماندهی لشکر منخل شده گارد را جهت تشکیل مجدد برعهده داشت.^[۶]

ارتشبد عظیمی در سال ۱۳۳۸ به سمت فرمانده کل نیروهای زمینی شاهنشاهی ایران منصوب شد و بعد از آن عنوان وزیر جنگ در کابینه‌های هویدا و جمشید آموزگار (۱۳۴۸–۱۳۵۶) و آجودان شاه فعالیت کرد.^[۷]

درگذشت

[ویرایش]

تیمسار عظیمی هیچ‌کدام ازدواج نکرد و درسن ۹۱ سالگی در ۷ شهریور ۱۳۷۸ در پاریس درگذشت.

هیئت دولت جعفر شریف‌امامی نخست‌وزیر ایران (۱۳۵۷)

هیئت وزیران
وزیر آموزش و پرورش	منوچهر گنجی (۱۳۵۷)
وزیر اطلاعات و جهانگردی	محمدرضا عاملی تهرانی (۱۳۵۷)
وزیر امور اقتصادی و دارایی	محمد یگانه (۱۳۵۷)
وزیر امور خارجه	امیرخسرو افشار قاسملو (۱۳۵۷)
وزیر بازرگانی	محمدرضی ویشکایی (۱۳۵۷)
وزیر بهداری و بهزیستی	نصرالله مقتدر مژدهی (۱۳۵۷) محمدحسین مرشد (۱۳۵۷)
وزیر پست، تلگراف و تلفن	کریم معتمدی (۱۳۵۷)
وزیر جنگ	رضا عظیمی (۱۳۵۷)
وزیر دادگستری	محمد باهری (۱۳۵۷) حسین نجفی (۱۳۵۷)
وزیر راه و ترابری	حسین شالچیان (۱۳۵۷)
وزیر صنایع و معادن	محمدرضا امین (۱۳۵۷)
وزیر علوم و آموزش عالی	هوشنگ نهاوندی (۱۳۵۷) سید ابوالفضل قاضی (۱۳۵۷)
وزیر فرهنگ و هنر	محسن فروغی (۱۳۵۷)
وزیر کار و امور اجتماعی	کاظم ودیعی (۱۳۵۷)
وزیر کشاورزی و عمران روستایی	امیرحسین امیرپرویز (۱۳۵۷)
وزیر کشور	عباس قره‌باغی (۱۳۵۷)
وزیر مسکن و شهرسازی	پرویز آوینی (۱۳۵۷)
وزیر نیرو	جهانگیر مهدمینا (۱۳۵۷)
وزیر مشاور در امور اجرایی	منوچهر آزمون (۱۳۵۷) مصطفی پایدار (۱۳۵۷)
وزیر مشاور در امور پارلمانی	عزت‌الله یزدان‌پناه (۱۳۵۷)
وزیر مشاور و رئیس سازمان اوقاف	علینقی کنی (۱۳۵۷)
وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه	حسنعلی مهران (۱۳۵۷)

معاونان نخست‌وزیر
معاون نخست‌وزیر	علی فرداد (۱۳۵۷)
دبیرکل سازمان امور اداری و استخدامی کشور	امین عالیمرد (۱۳۵۷)
رئیس سازمان آمادگی ملی و بسیج غیرنظامی	قاسم خزاعی
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور	ناصر مقدم (۱۳۵۷)
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران	اکبر اعتماد (۱۳۵۷)

هیئت دولت‌های امیرعباس هویدا نخست‌وزیر ایران (۱۳۵۶–۱۳۴۳)

هیئت وزیران
وزیر آب و برق^۱	منصور روحانی (۱۳۵۰–۱۳۴۳) ایرج وحیدی (۱۳۵۵–۱۳۵۰) پرویز حکمت (۱۳۵۶–۱۳۵۵)
وزیر آبادانی و مسکن^۲	هوشنگ نهاوندی (۱۳۴۷–۱۳۴۳) غلامرضا نیک‌پی (۱۳۴۸–۱۳۴۷) محمد یگانه (۱۳۴۹–۱۳۴۸) کورس آموزگار (۱۳۵۳–۱۳۴۹) همایون جابر انصاری (۱۳۵۶–۱۳۵۳)
وزیر آموزش و پرورش	هادی هدایتی (۱۳۴۷–۱۳۴۳) فرخ‌رو پارسا (۱۳۵۳–۱۳۴۷) احمد هوشنگ شریفی (۱۳۵۵–۱۳۵۳) منوچهر گنجی (۱۳۵۶–۱۳۵۵)
وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی^۳	عبدالعظیم ولیان (۱۳۵۳–۱۳۴۶) رضا صدقیانی (۱۳۵۵–۱۳۵۳)
وزیر اطلاعات^۴	حسن پاکروان (۱۳۴۵–۱۳۴۳) هوشنگ انصاری (۱۳۴۶–۱۳۴۵) جواد منصور (۱۳۵۰–۱۳۴۶) محمد سام (۱۳۵۰) حمید رهنما (۱۳۵۳–۱۳۵۰) غلامرضا کیانپور (۱۳۵۵–۱۳۵۳) کریم‌پاشا بهادری (۱۳۵۶–۱۳۵۵)
وزیر اقتصاد^۵	علینقی عالیخانی (۱۳۴۸–۱۳۴۳) هوشنگ انصاری (۱۳۵۳–۱۳۴۸)
وزیر امور اقتصادی و دارایی^۵	هوشنگ انصاری (۱۳۵۶–۱۳۵۳)
وزیر امور خارجه	غلام‌عباس آرام (۱۳۴۵–۱۳۴۳) اردشیر زاهدی (۱۳۵۰–۱۳۴۵) عباسعلی خلعتبری (۱۳۵۶–۱۳۵۰)
وزیر بازرگانی	فریدون مهدوی (۱۳۵۴–۱۳۵۳) منوچهر تسلیمی (۱۳۵۶–۱۳۵۴)
وزیر بهداری^۶	جمشید آموزگار (۱۳۴۴–۱۳۴۳) منوچهر شاهقلی (۱۳۵۲–۱۳۴۴) انوشیروان پویان (۱۳۵۴–۱۳۵۲) شجاع‌الدین شیخ‌الاسلام‌زاده (۱۳۵۶–۱۳۵۴)
وزیر تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی	عبدالمجید مجیدی (۱۳۴۷–۱۳۴۶) منوچهر گودرزی (۱۳۴۹–۱۳۴۷) اسدالله صنیعی (۱۳۵۰–۱۳۴۹) عبدالعظیم ولیان* (۱۳۵۰)
وزیر پست و تلگراف و تلفن	فتح‌الله ستوده (۱۳۵۳–۱۳۴۳) کریم معتمدی (۱۳۵۶–۱۳۵۳)
وزیر جنگ	اسدالله صنیعی (۱۳۴۹–۱۳۴۳) رضا عظیمی (۱۳۵۶–۱۳۴۹)
وزیر دادگستری	باقر عاملی (۱۳۴۵–۱۳۴۳) سید جواد صدر (۱۳۴۷–۱۳۴۳) منوچهر پرتو (۱۳۵۰–۱۳۴۷) صادق احمدی (۱۳۵۵–۱۳۵۰) غلامرضا کیانپور (۱۳۵۶–۱۳۵۵)
وزیر دارایی^۵	امیرعباس هویدا (۱۳۴۴–۱۳۴۳) جمشید آموزگار (۱۳۵۳–۱۳۴۴)
وزیر راه^۷	حسن شالچیان (۱۳۵۲–۱۳۴۳) سید جواد شهرستانی (۱۳۵۵–۱۳۵۲) ابراهیم فرح‌بخشیان (۱۳۵۶–۱۳۵۵)
وزیر رفاه اجتماعی	شجاع‌الدین شیخ‌الاسلام‌زاده (۱۳۵۴–۱۳۵۳)
وزیر صنایع و معادن	فرخ نجم‌آبادی (۱۳۵۶–۱۳۵۳)
وزیر علوم و آموزش عالی	مجید رهنما (۱۳۴۹–۱۳۴۶) حسین کاظم‌زاده (۱۳۵۲–۱۳۴۹) منوچهر شاهقلی (۱۳۵۳–۱۳۵۲) عبدالحسین سمیعی (۱۳۵۵–۱۳۵۳) قاسم معتمدی (۱۳۵۶–۱۳۵۵)
وزیر فرهنگ و هنر	مهرداد پهلبد (۱۳۵۶–۱۳۴۳)
وزیر کار و امور اجتماعی	عطاءالله خسروانی (۱۳۴۷–۱۳۴۳) عبدالمجید مجیدی (۱۳۵۱–۱۳۴۷) امیرقاسم معینی (۱۳۵۵–۱۳۵۱) منوچهر آزمون (۱۳۵۶–۱۳۵۵)
وزیر کشاورزی^۸	اسماعیل ریاحی (۱۳۴۶–۱۳۴۳) حسن زاهدی (۱۳۴۸–۱۳۴۶) ایرج وحیدی (۱۳۵۰–۱۳۴۸) منصور روحانی (۱۳۵۶–۱۳۵۰)
وزیر کشور	سید جواد صدر (۱۳۴۵–۱۳۴۳) عبدالرضا انصاری (۱۳۴۷–۱۳۴۵) عطاءالله خسروانی (۱۳۴۸–۱۳۴۷) حسن زاهدی (۱۳۵۰–۱۳۴۸) محمد سام (۱۳۵۳–۱۳۵۰) جمشید آموزگار (۱۳۵۵–۱۳۵۳) امیرعباس هویدا* (۱۳۵۵) امیرقاسم معینی (۱۳۵۶–۱۳۵۵)
وزیر منابع طبیعی	ناصر گلسرخی (۱۳۵۰–۱۳۴۶) منصور روحانی* (۱۳۵۰)
وزیر مشاور	عبدالعلی جهانشاهی (۱۳۴۴–۱۳۴۳)
وزیر مشاور	جواد منصور (۱۳۴۶–۱۳۴۳)
وزیر مشاور	محمد نصیری (۱۳۴۷–۱۳۴۳)
وزیر مشاور	محمود کشفیان (۱۳۴۹–۱۳۴۳)
وزیر مشاور	منوچهر گودرزی (۱۳۵۰–۱۳۴۹)
وزیر مشاور	منوچهر کلالی (۱۳۵۴–۱۳۵۰)
وزیر مشاور	محمد یگانه (۱۳۵۶–۱۳۵۴)
وزیر مشاور	فریدون مهدوی (۱۳۵۶–۱۳۵۴)
وزیر مشاور	جمشید آموزگار (۱۳۵۶–۱۳۵۵)
وزیر مشاور در امور زنان	مهناز افخمی (۱۳۵۶–۱۳۵۴)
وزیر مشاور و دبیرکل شورای‌عالی اداری کشور^{۹ و ۱۰}	منوچهر گودرزی (۱۳۴۷–۱۳۴۳) حسین کاظم‌زاده (۱۳۴۹–۱۳۴۷) محمود کشفیان (۱۳۵۳–۱۳۴۹) جمشید آموزگار* (۱۳۵۳) محمود کاشفی (۱۳۵۴–۱۳۵۳)
وزیر مشاور و مدیرعامل سازمان برنامه^۱۱	محمدعلی صفی‌اصفیا (۱۳۴۷–۱۳۴۳) محمدمهدی سمیعی (۱۳۴۹–۱۳۴۷) خداداد فرمانفرمائیان (۱۳۵۱–۱۳۴۹) عبدالمجید مجیدی (۱۳۵۶–۱۳۵۱)
وزیر مشاور و معاون اجرایی نخست‌وزیر^۱۲	غلامرضا نیک‌پی (۱۳۴۷–۱۳۴۵) هادی هدایتی (۱۳۵۶–۱۳۴۷)
وزیر مشاور و معاون پارلمانی نخست‌وزیر	ناصر یگانه (۱۳۵۰–۱۳۴۳) محمود قوام صدری (۱۳۵۳–۱۳۵۰) عزت‌الله یزدان‌پناه (۱۳۵۴–۱۳۵۳) سید ضیاءالدین شادمان (۱۳۵۶–۱۳۵۴)
وزیر مشاور و نایب نخست‌وزیر در امور عمرانی و اقتصادی	محمدعلی صفی‌اصفیا (۱۳۵۶–۱۳۴۷)

معاونان نخست‌وزیر
معاون اجرایی^۱۲	غلامرضا نیک‌پی (۱۳۴۵–۱۳۴۳)
معاون امور اجتماعی	سید ضیاءالدین شادمان (۱۳۵۴)
معاون	فرهنگ مهر (۱۳۴۴)
دبیرکل سازمان امور اداری و استخدامی کشور^۱۰	امین عالیمرد (۱۳۵۶–۱۳۵۴)
رئیس دفتر طرح‌ها و بررسی‌ها	جواد منصور (۱۳۴۶–۱۳۴۳) حسین تدین (۱۳۴۶)
رئیس دفتر مرکزی بودجه	عبدالمجید مجیدی (۱۳۴۶–۱۳۴۵) حسین کاظم‌زاده (۱۳۴۷–۱۳۴۶) علی هزاره (۱۳۵۱–۱۳۴۷)
رئیس سازمان آمادگی ملی و بسیج غیرنظامی	قاسم خزاعی (۱۳۵۶– ؟)
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور	نعمت‌الله نصیری (۱۳۵۶–۱۳۴۳)
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران	اکبر اعتماد (۱۳۵۶–۱۳۵۳)
رئیس سازمان اوقاف	نصیر عصار (۱۳۵۰–۱۳۴۴) منوچهر آزمون (۱۳۵۴–۱۳۵۰) محمدحسین احمدی (۱۳۵۶–۱۳۵۴)
رئیس سازمان تربیت بدنی ایران	پرویز خسروانی (۱۳۵۰) مصطفی امجدی (۱۳۵۱–۱۳۵۰) علی حجت کاشانی (۱۳۵۵–۱۳۵۱)
رئیس سازمان جلب سیاحان	قاسم رضایی (؟ –۱۳۴۳) سیروس فرزانه (۱۳۵۳–۱۳۵۰)
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست	اسکندر فیروز (۱۳۵۶–۱۳۵۳)
رئیس سازمان دفاع غیرنظامی کشور	محسن مبصر (۱۳۵۲–۱۳۵۱)
رئیس سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران	یدالله شهبازی (۱۳۴۶–۱۳۴۵)

* سرپرست

^۱ نام این وزارت‌خانه در سال ۱۳۵۳ به وزارت نیرو تغییر پیدا کرد.
^۲ نام این وزارت‌خانه در سال ۱۳۵۳ به وزارت مسکن و شهرسازی تغییر پیدا کرد.
^۳ نام این وزارت‌خانه در سال ۱۳۴۹ به وزارت تعاون و امور روستاها تغییر پیدا کرد.
^۴ نام این وزارت‌خانه در سال ۱۳۵۳ با ادغام سازمان جلب سیاحان در آن، به وزارت اطلاعات و جهانگردی تغییر پیدا کرد.
^۵ وزارت امور اقتصادی و دارایی از ادغام وزارت اقتصاد و وزارت دارایی در سال ۱۳۵۳ تأسیس شد.
^۶ نام این وزارت‌خانه در سال ۱۳۵۴ با ادغام وزارت رفاه اجتماعی در آن، به وزارت بهداری و بهزیستی تغییر پیدا کرد.
^۷ نام این وزارت‌خانه در سال ۱۳۵۳ به وزارت راه و ترابری تغییر پیدا کرد.
^۸ نام این وزارت‌خانه در سال ۱۳۵۳ با ادغام وزارت منابع طبیعی در آن، به وزارت کشاورزی و منابع طبیعی، و در سال ۱۳۵۵ با ادغام وزارت تعاون و امور روستاها در آن، به وزارت کشاورزی و عمران روستایی تغییر پیدا کرد.
^۹ در سال ۱۳۴۵، به سازمان امور اداری و استخدامی کشور تبدیل شد.
^۱۰ در سال ۱۳۵۴ از وزارت مشاور به معاونت نخست‌وزیر انتقال پیدا کرد.
^۱۱ نام این سازمان در سال ۱۳۵۱ به سازمان برنامه و بودجه تغییر، و مقام ارشد آن، از مدیرعامل به رئیس تغییر پیدا کرد.

^۱۲ معاونت اجرایی نخست‌وزیر از سال ۱۳۴۵، وزارت مشاور محسوب شد.

پانویس

[ویرایش]

↑ https://historydocuments.org/sanad/?page=show_document&id=ghvbxocn59
↑ مصاحبه با عظیمی، ارتشبد رضا - بنیاد مطالعات ایران - تاریخ شفاهی
↑ شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران جلد دوم ص ۱۰۱۰ - باقر عاقلی
↑ مصاحبه با عظیمی، ارتشبد رضا - بنیاد مطالعات ایران - تاریخ شفاهی
↑ شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران جلد دوم ص ۱۰۱۰ - باقر عاقلی
↑ مصاحبه با عظیمی، ارتشبد رضا - بنیاد مطالعات ایران - تاریخ شفاهی
↑ شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران جلد دوم ص ۱۰۱۰ - باقر عاقلی

منابع

[ویرایش]

هیئت دولت جمشید آموزگار نخست‌وزیر ایران (۱۳۵۷–۱۳۵۶)

هیئت وزیران
وزیر آموزش و پرورش	منوچهر گنجی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر اطلاعات و جهانگردی	داریوش همایون (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر امور اقتصادی و دارایی	هوشنگ انصاری (۱۳۵۶) محمد یگانه (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر امور خارجه	عباسعلی خلعتبری (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر بازرگانی	کاظم خسروشاهی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر بهداری و بهزیستی	شجاع‌الدین شیخ‌الاسلام‌زاده (۱۳۵۷–۱۳۵۶) نصرالله مقتدر مژدهی (۱۳۵۷)
وزیر پست و تلگراف و تلفن	کریم معتمدی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر جنگ	رضا عظیمی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر دادگستری	غلامرضا کیانپور (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر راه و ترابری	مرتضی صالحی (۱۳۵۷–۱۳۵۶) مهدی صفویان (۱۳۵۷)
وزیر صنایع و معادن	محمدرضا امین (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر علوم و آموزش عالی	منوچهر گنجی* (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر فرهنگ و هنر	مهرداد پهلبد (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر کار و امور اجتماعی	امیرقاسم معینی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر کشاورزی و عمران روستایی	احمدعلی احمدی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر کشور	اسدالله نصر اصفهانی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر مسکن و شهرسازی	فیروز توفیق (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر نیرو	تقی توکلی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر مشاور در امور اجرایی	منوچهر آگاه (۱۳۵۶) محمود کاشفی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر مشاور در امور پارلمانی	محمود کاشفی (۱۳۵۶) هلاکو رامبد (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر مشاور در امور زنان	مهناز افخمی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه	محمد یگانه (۱۳۵۶) منوچهر آگاه (۱۳۵۷–۱۳۵۶) مرتضی صالحی (۱۳۵۷)
نایب نخست‌وزیر در امور عمرانی و اقتصادی	محمدعلی صفی‌اصفیا (۱۳۵۷–۱۳۵۶) منوچهر آگاه (۱۳۵۷)

معاونان نخست‌وزیر
معاون امور اجتماعی	صادق کاظمی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
دبیرکل سازمان امور اداری و استخدامی کشور	امین عالیمرد (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
رئیس سازمان آمادگی ملی و بسیج غیرنظامی	قاسم خزاعی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور	نعمت‌الله نصیری (۱۳۵۷–۱۳۵۶) ناصر مقدم (۱۳۵۷)
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران	اکبر اعتماد (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
رئیس سازمان اوقاف	علی فرشچی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست	منوچهر فیلی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)

* سرپرست