روابط افغانستان و چین

روابط افغانستان و چین به روابط دوجانبه بین دو کشور اشاره دارد.

تاریخچه

[ویرایش]

روابط دیپلماتیک بین افغانستان و چین در قرن هجدهم برقرار شد، زمانی که افغانستان توسط احمد شاه درانی و چین توسط کیان لونگ اداره می شد. اما روابط تجاری بین این کشورها حداقل به زمان دودمان هان و جاده ابریشم باز می گردد.[۱] در حال حاضر، هر دو کشور به ترتیب در پکن و کابل سفارت دارند و دو کشور ۹۲ کیلومتر (۵۷ مایل) مرز مشترک دارند.

در طول قرن بیستم، چین کمک‌های اقتصادی و وام‌های چند میلیون دلاری را برای توسعه افغانستان در اوایل دوره جنگ سرد اعطا کرد. این دوستی پس از انشعاب چین و شوروی و تهاجم شوروی به افغانستان (۱۹۷۹) با استقرار رژیم‌های طرفدار شوروی و ضد چین توسط اتحاد جماهیر شوروی در افغانستان، برای مدت کوتاهی قطع شد. با این حال، از زمان خروج نیروهای شوروی و تنش زدایی شوروی و متعاقب آن روابط روسیه و چین، روابط چین و افغانستان نیز در قرن بیست و یکم به طور قابل توجهی بهبود یافته است.[۱]

در طول جنگ اخیر ناتو در افغانستان، مشارکت سیاسی چین در ابتدا تا حدودی محدود بوده است،[۲] اما روابط تجاری با چین به عنوان بزرگترین شریک تجاری افغانستان همچنان ادامه داشته و چین میلیون ها دلار به افغانستان در طول جنگ کمک کرده است.[۱][۳] نفوذ و نقش دیپلماتیک چین در افغانستان نیز طی سال‌ها افزایش یافته است و چین می‌تواند به میانجی‌گری صلح[۴] در این کشور جنگ‌زده کمک کند.[۳] پس از اینکه طالبان در سال ۲۰۲۱ کنترل کشور را مجدداً به دست گرفتند، چین مانند سایر کشورها از سال ۲۰۲۴، امارت اسلامی طالبان را به رسمیت نمی شناسد اما به سفارت خود اجازه می دهد تا در کشور فعالیت کند.[۵] علیرغم عدم به رسمیت شناختن، چین در مورد مسائل تجارت، سرمایه گذاری و کمک با دولت طالبان مذاکره می کند.

قرن بیست و یکم

[ویرایش]

روابط با طالبان

[ویرایش]

در سال ۲۰۲۱، پس از خروج نیروهای ایالات متحده از افغانستان، دولت چین تمایل خود را برای همکاری با یک دولت جدید به رهبری طالبان نشان داد. دولت چین نگران احتمال حمایت طالبان از شبه نظامیان در سین کیانگ است.[۶][۷]

در ژوئن ۲۰۲۲، زمین لرزه ای به بزرگی ۵.۹ ریشتر بیش از ۱۱۵۰ کشته برجای گذاشت و ویرانی های گسترده ای را در جنوب شرقی افغانستان ایجاد کرد. چین با ارائه ۷.۵ میلیون دلار کمک بشردوستانه برای آسیب دیدگان در تلاش های بشردوستانه شرکت کرد.[۸] حداقل هفت هواپیمای چینی برای توزیع کمک وارد شدند.[۹] سفیر چین در افغانستان نیز ۱۸ تن تدارکات و ۲۰۰۰۰۰ دلار را در اختیار جمعیت هلال احمر افغانستان قرار داد.[۱۰] در یک کنفرانس مطبوعاتی، طالبان از مقامات چینی برای کمک تشکر کردند.[۱۱]

روابط تجاری

[ویرایش]

در دی ماه ۱۴۰۱ طالبان یک قرارداد ۲۵ ساله با چین برای استخراج میدان نفتی قشقری و سایر میدان‌های نفتی آمودریا در استان‌های جوزجان و فاریاب امضا کرد. طبق این قرارداد چین سالانه ۱۵۰ میلیون دلار طی ۳ سال آینده و بعد از آن سالانه ۵۴۰ میلیون دلار برای ۲۲ سال آینده در افغانستان سرمایه‌گذاری خواهد کرد.[۱۲] [۱۳][۱۴] در حال حاضر ۹ پالایشگاه خصوصی در شمال افغانستان وجود دارد که در هر پالایشگاه بین ۱۰ میلیون تا ۳۰ میلیون دلار چینی ها سرمایه گذاری کرده اند. در حال حاضر روزانه ۱۳۰۰ تن نفت از منطقه استخراج می‌شود. هر پالایشگاه روزانه بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ تن نفت را تصفیه می کند.[۱۵]

طرح کمربند و جاده

[ویرایش]

موفقیت طرح کمربند و جاده چین (BRI) به ثبات و موفقیت همسایه چین، افغانستان بستگی دارد.[۳] افغانستان به خوبی در BRI قرار می گیرد و کوتاه ترین مسیر را بین چین و خاورمیانه، خلیج فارس و دریای عرب را فراهم می کند. این طرح همچنین به توسعه و ترمیم زیرساخت های افغانستان کمک فراوانی می کند.[۲]

بی ثباتی منطقه ای می تواند نه تنها BRI بلکه کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) را نیز تهدید کند.[۴]

یکی از ابتکارات مهم "راه آهن پنج کشور" است که چین، ایران، قرقیزستان، افغانستان و تاجیکستان را به هم متصل می کند،[۱۶] با مسیرهایی که افغانستان را به پاکستان نیز متصل می کند.[۲]

CPEC کارآمدترین راه برای ادغام افغانستان در BRI خواهد بود که مستقیم ترین دسترسی را برای افغانستان به دریا از طریق پاکستان فراهم می کند. با وجود دشمنی پاکستان و هند، با همکاری دوجانبه چین، هند موافقت کرده است که در این زمینه با پاکستان همکاری کند.[۲] چین و هند برای آموزش دیپلمات‌های افغانستان در دهلی نو همکاری کرده‌اند، زیرا امنیت نقطه مشترک دو کشور است. هر دو القاعده، داعش خراسان، ETIM، لشکر طیبه، شبکه حقانی، و جنبش اسلامی ازبکستان (IMU) را تهدیدی برای صلح و رفاه منطقه می دانند.[۱۷]

چین همچنین با ایالات متحده برای افزایش ثبات همکاری کرده است.[۲]

به گفته ژائو هونگ، افغانستان همچنین به چین کمک می کند تا استراتژی «غرب مارس» خود را برای «توسعه نفوذ اقتصادی و استراتژیک در آسیای مرکزی، خاورمیانه و فراتر از آن» اجرا کند.[۱۸]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ electricpulp.com. "CHINESE-IRANIAN RELATIONS vi. Modern Afghan – Encyclopaedia Iranica". www.iranica.com. Archived from the original on 15 May 2019. Retrieved 20 April 2018.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ Stone, Rupert (18 February 2019). "Slowly but surely, China is moving into Afghanistan". TRT World.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Ramachandran, Sudha (June 2018). "Is China Bringing Peace to Afghanistan?". The Diplomat (به انگلیسی). Retrieved 10 June 2019.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ "China's Peacemaking Between Pakistan and Afghanistan". Cacianalyst (به انگلیسی). Retrieved 10 June 2019.
  5. ↑ "China accepts IEA ambassador". Ariana News. 1 December 2023. Retrieved 2023-12-01.
  6. ↑ "China to 'respect choices of Afghan people' following Taliban takeover". Financial Times. 16 August 2021. Retrieved 16 August 2021.
  7. ↑ "China watches Afghanistan anxiously as the US withdraws". Financial Times. 6 July 2021. Retrieved 16 August 2021.
  8. ↑ Eqbal, Saqalain. "China Provides $7.5 Million to the Victims of the Devastating Earthquake in Afghanistan". Khaama Press. Archived from the original on 28 June 2022. Retrieved 25 June 2022.
  9. ↑ "2nd batch of China-donated quake relief supplies arrives in Afghanistan". Xinhua News Agency. Shine. Archived from the original on 30 June 2022. Retrieved 29 June 2022.
  10. ↑ Afghan Red Crescent Society (4 July 2022). "China Donated 18 Tons Of Items And 200,000 US Dollars To The Afghan Red Crescent Society To Help The Earthquake Victims" (Press release). ReliefWeb. Retrieved 16 July 2022.
  11. ↑ Larbi, Jessie Prudence (6 July 2022). "Taliban thanks China for earthquake relief in rare joint press conference". South China Morning Post. Retrieved 16 July 2022.
  12. ↑ «طالبان قرارداد نفتی ۲۵ ساله با چین امضا کرد». تسنیم. ۱۶ دی ۱۴۰۱.‏
  13. ↑ "Afghanistan signs oil extraction deal with Chinese company". الجزیره (به انگلیسی). 6 Jan 2023.‏
  14. ↑ "China Firm's Crude Output Surges 300% in Taliban-led Afghanistan". bloomberg (به انگلیسی). December 6, 2023.
  15. ↑ «نقش چین در رونق پالایشگاه‌های خصوصی نفت در شمال افغانستان». تسنیم. ۱۲ اسفند ۱۴۰۲.
  16. ↑ "Five Asian countries to implement a new railway corridor". Railway PRO Communication Platform (به انگلیسی). 2017-09-05. Retrieved 2019-06-10.
  17. ↑ "A new approach in Afghanistan: China and India take steps toward cooperation". Middle East Institute (به انگلیسی). Retrieved 2019-06-10.
  18. ↑ Hong, Zhao (2013). "CHINA'S AFGHAN POLICY: THE FORMING OF THE "March WEST" STRATEGY?". The Journal of East Asian Affairs. 27 (2): 1–29. ISSN 1010-1608. JSTOR 23722399.

روابط افغانستان و چین