ریلین (انگلیسی: Reelin) با نام اختصاری RELN[۴] یک گلیکوپروتئین بزرگ شبکه برونسلولی است که از طریق کنترل تعاملات سلول-به-سلول، در فرایندهای تنظیم مهاجرت یاختههای عصبی در دستگاه عصبی مرکزی جنین و نحوهٔ جایگیری یاختههای عصبی در مغز جنین نقش دارد. ریلین علاوه بر این نقش مهم در دوران رشد اولیه، در مغز افراد بالغ نیز به کار خود ادامه میدهد.[۵] ریلین با افزایش نرخ تحریک و برقراری پتانسیل الکتریکی طولانیمدت،[۶][۷]انعطافپذیری سیناپسی را تعدیل میکند. ریلین همچنین دندریتها[۸] و رشد خارهای دندریتی[۹] را تحریک، و بهطور مدام مهاجرت نوروبلاستهای نوظهور را در جریان فرایند عصبسازی بزرگسالان در مکانهایی چون نواحی تحتبطنی و تحتگرانولار تنظیم میکند. ریلین علاوه بر مغز، در کبد، غده تیروئید، غده فوق کلیوی، لوله رحم، پستان و در مقادیر اندک در نقاط دیگر بدن یافت میشود.[۱۰]
بهنظر میرسد ریلین در بیماریزایی چندین عارضهٔ مغزی دخیل باشد. بهعنوان مثال میزان تولید این گلیکوپروتئین در مبتلایان به اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی بهشدت کم است،[۱۱] اما علت چنین پدیدهای نامشخص است و برخی مطالعات نشان دادهاند که داروهای روانپزشکی تولید آن را زیاد میکند. علاوه بر این، فرضیههای وَرا ژنتیکی که هدفشان توضیح این تغییر در تولید ریلین بوده،[۱۲] بحثانگیز و مناقشهآمیز هستند.[۱۳][۱۴] فقدان کامل ریلین موجب صافی سطح مغز و نوعی «بیشکنجی» (Lissencephaly) موسوم به سندرم نورمن-رابرتس میگردد.[۱۵][۱۶] ریلین احتمالاً در بروز بیماری آلزایمر، صرعلوب گیجگاهی و شاید اوتیسم هم نقش داشته باشد.
نام ریلین از نحوهٔ تلوتلو خوردن و گام برداشتن غیرطبیعی موشهای آزمایشگاهی موسوم به reeler گرفته شدهاست[۲۳] که بعدها درموردشان کشف شد که دچار کمبود ریلین در مغز، و برای ژن تولیدکننده آن هموزیگوت هستند.
↑Weeber EJ, Beffert U, Jones C, Christian JM, Forster E, Sweatt JD, Herz J (October 2002). "Reelin and ApoE receptors cooperate to enhance hippocampal synaptic plasticity and learning". The Journal of Biological Chemistry. 277 (42): 39944–52. doi:10.1074/jbc.M205147200. PMID12167620.
↑Niu S, Renfro A, Quattrocchi CC, Sheldon M, D'Arcangelo G (January 2004). "Reelin promotes hippocampal dendrite development through the VLDLR/ApoER2-Dab1 pathway". Neuron. 41 (1): 71–84. doi:10.1016/S0896-6273(03)00819-5. PMID14715136.
↑Fatemi SH, Earle JA, McMenomy T (November 2000). "Reduction in Reelin immunoreactivity in hippocampus of subjects with schizophrenia, bipolar disorder and major depression". Molecular Psychiatry. 5 (6): 654–63, 571. doi:10.1038/sj.mp.4000783. PMID11126396.
↑Grayson DR, Guidotti A, Costa E (17 ژانویه 2008). "Current Hypotheses". Schizophrenia Research Forum. schizophreniaforum.org. Archived from the original on 17 September 2008. Retrieved 23 August 2008.
↑Tochigi M, Iwamoto K, Bundo M, Komori A, Sasaki T, Kato N, Kato T (March 2008). "Methylation status of the reelin promoter region in the brain of schizophrenic patients". Biological Psychiatry. 63 (5): 530–3. doi:10.1016/j.biopsych.2007.07.003. PMID17870056.
↑Hong SE, Shugart YY, Huang DT, Shahwan SA, Grant PE, Hourihane JO, Martin ND, Walsh CA (September 2000). "Autosomal recessive lissencephaly with cerebellar hypoplasia is associated with human RELN mutations". Nature Genetics. 26 (1): 93–6. doi:10.1038/79246. PMID10973257.
↑Perrone G, Vincenzi B, Zagami M, Santini D, Panteri R, Flammia G, Verzì A, Lepanto D, Morini S, Russo A, Bazan V, Tomasino RM, Morello V, Tonini G, Rabitti C (March 2007). "Reelin expression in human prostate cancer: a marker of tumor aggressiveness based on correlation with grade". Modern Pathology. 20 (3): 344–51. doi:10.1038/modpathol.3800743. PMID17277764.
↑Quattrocchi CC, Wannenes F, Persico AM, Ciafré SA, D'Arcangelo G, Farace MG, Keller F (January 2002). "Reelin is a serine protease of the extracellular matrix". The Journal of Biological Chemistry. 277 (1): 303–9. doi:10.1074/jbc.M106996200. PMID11689558.