سد امیرکبیر | |
---|---|
نام رسمی | سد امیرکبیر |
کشور | ایران |
محل | ۲۸ کیلومتری شمال شرقی شهر کرج در استان البرز |
مختصات | ۳۵°۵۷′۲۳″ شمالی ۵۱°۵′۲۶″ شرقی / ۳۵٫۹۵۶۳۹°شمالی ۵۱٫۰۹۰۵۶°شرقی |
آغاز ساخت | ۱۳۳۷ |
گشایش | ۱۳۴۲ |
سد و سرریزها | |
گونه سد | بتنی دوقوسی |
بر روی رود | کرج |
ارتفاع از پی | ۱۸۰ متر |
طول تاج | ۳۹۰ متر |
گنجایش سرریز | ۱٬۴۵۰ متر مکعب بر ثانیه |
مخزن | |
حجم کل مخزن | ۲۰۵ میلیون متر مکعب |
درازای مخزن | ۵٫۵ کیلومتر[۱] |
سد پاییندست و سرریزها | |
گونه سد | بتنی دوقوسی |
سد امیرکبیر که سد کرج هم نامیده میشود، بر رودخانه کرج در ۲۵ کیلومتری شمال شهر کرج و کنار جادهٔ چالوس احداث شده[۱] و اولین سد چندمنظورهٔ ایران است.[۱] این سد یکی از منابع تأمین آب شهر تهران و دریاچهٔ آن از مراکز طبیعی مهم پرورش ماهیهای قزلآلای رنگینکمان و قزلآلای خالقرمز و ماهی سفید و ماهی سیاه است. انباشته شدن آب رودخانه کرج در پشت سد امیرکبیر علاوه بر کارایی در تولید انرژی برقابی و تأمین بخشی از آب آشامیدنی شهر تهران، دریاچه ای پدیدآورده که موجب استفادههای گردشگری و تفریحی و ورزشی از سد کرج شده و از بهترین استراحتگاهها و جاذبههای طبیعی کرج است.
مطالعات احداث سد کرج و تدوین طرح ان را شرکت مترو پلیتن و چند شرکت دیگر آمریکایی انجام دادند که بعد به مولیسن کنودسن (Morrison–Knudsen) داده شد. بنا بود این سد هفتادهزار کیلووات برق تولید کند و بانک صادرات و واردات هم حاضر شده بود برای رسیدن به چنین ظرفیتی وام بدهد. اما پس از آنکه پنجاههزار وات از برق مصرفی تهران با خرید یک نیروگاه تأمین شد، اهمیت نیروگاه برقابی سد کرج کاهش یافت.[۲]
هم چنین روستایی به نام رزکان که روستای بسیار خوش آب و هوایی بوده به زیر آب رفت و در عوض اهالی آن روستا به منطقه ای دیگر که در اطراف کرج قرار دارد منتقل شدند که امروز آن محل رزکان نو نام دارد. علاوه بر رزکان دو روستای واریان و کوشک بالا نیز به زیر آب رفتند. بر اثر آبگیری این سد قسمت زیادی از باغات و اراضی زراعی شهرستانهای شهریار و رباط کریم خشک گردید. در عوض به مدد آب این سد و نیروی برق و لولهکشی، زمینهای بیارزش و سنگلاخی شمال تهران ارزشمند شدند، بدون اینکه حقآبه واقعی مراکز جمعیتی پایین دست داده شود.
|
سد امیرکبیر یک سد چند منظوره است. از این اهداف میتوان به تأمین آب لولهکشی شهرتهران و گسترش کشاورزی و آبرسانی به ۵۰ هزار هکتار زمینهای کشاورزی کرج نام برد. نیروگاه برق آبی این سد نیز با بیش از چهل و شش سال فعالیت به شبکه برق کشور متصل و توانایی تولید ۹۰ مگاوات برق را داراست.
دریاچه پشت سد نیز یکی از مکانهای توریستی است؛ و همچنین در آن ماهیهای قزل آلای رنگی نیز یافت میشود. قایقسواری و جت اسکی نیز در قدیم در این دریاچه استفاده میشده است اما به دلیل گسترش آلودگی و خطر برای توریستها شنا و قایقسواری در آن ممنوع شده است.
{{cite web}}
: Check date values in: |access-date=
(help)
{{cite web}}
: Check date values in: |access-date=
(help)
{{cite journal}}
: Check date values in: |access-date=
(help)
{{cite web}}
: Check date values in: |access-date=
(help)
{{cite web}}
: Check date values in: |access-date=
(help)