سورورنیتهویدس
| سورورنیتهویدس | |
|---|---|
| |
| هولوتایپ موجود در موزه تاریخ طبیعی آمریکا با شماره:۶۵۱۶ | |
رده‌بندی علمی 
| |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| کلاد: | دایناسور |
| راسته: | خزنده‌کفلان |
| زیرراسته: | ددپایان |
| تیره: | †ترودونتیدس |
| سرده: | †Saurornithoides هنری فرفیلد آزبورن ۱۹۲۴ |
| گونه: | †S. mongoliensis
|
| نام دوبخشی | |
| †Saurornithoides mongoliensis هنری فرفیلد آزبورن ۱۹۲۴
| |
| مترادف | |
| |
سورورنیتهویدس(به انگلیسی:Saurornithoides)(تلفظ:/sɔːˌr[invalid input: 'ɔ:r']nɪˈθɔɪdiːz/) یک گونه از دایناسورهای ترودونتیدس دست‌قاپ است که در دوره کرتاسه پسین می‌زیسته‌است. این موجودات شکارچیانی بودند که می‌توانستند به سرعت روی پاهای عقب خود بدوند و بینایی و شنوایی قدرتمندی داشتند. ریشه نام این گونه از کلمه‌های یونانی "saur" به معنی:(مارمولک) و "ornith" به معنی:(پرنده) و همچنین کلمه "eides" به معنی:(شکل) تشکیل شده‌است که به جمجمه پرنده‌مانند آن اشاره دارد.
مشخصات
[ویرایش]
سورورنیتهویدس عضوی از ترودونتیدس‌ها و در گروه دست‌قاپان کوچک با جمجمه پرنده‌مانند است. همه ترودونتیدس‌ها دارای بسیاری از ویژگی‌های منحصر به فرد در جمجمه هستند، مانند دندان‌هایی با فاصله نزدیک در فک پایین و تعداد زیادی دندان در هر دو فک. ترودونتیدس‌ها دارای پنجه‌های داسی شکل و دست‌های شکاری و همچنین دارای برخی از بالاترین ضریب‌های هوشی غیر پرنده هستند، به این معنی که آنها از نظر رفتاری پیشرفته بودند و حواس قدرتمندی داشتند. سورورنیتهویدس یک ترودونتید نسبتاً کوچک بود. اگرچه این نمونه بالغ که طول جمجمه آن ۱۸۹ میلی‌متر است، در مقایسه با ۲۷۲ میلی‌متر طول متعلق به زانازار که طول بدن آن ۲٫۳ متر تخمین زده می‌شود کوچک است. این گونه حفره‌های چشمی بزرگ و دید چندجانبه داشته‌است که امکان درک عمق خوبی را فراهم می‌کرده. این گونه احتمالاً دید عالی‌ای در شب و زوز داشته‌است. سر بلند پوزه‌ای بلند، دندان‌هایی تیز و مغز نسبتاً بزرگی داشته‌است. سورورنیتهویدس، مانند پسر عموی خود در آمریکای شمالی ترودون، سریع و باهوش بوده‌است. این گونه احتمالاً بیابان گبی را برای غذا جست‌وجو می‌کرده و به دنبال پستانداران کوچک یا خزندگان برای خوردن می‌گشته‌است. مانند دیگر ترودنتیدها، در انگشت دوم هر پا یک پنجه جمع شونده بزرگ داشته‌است که در این مورد اندازه متوسطی داشت و نسبتاً خمیده بود.
یک نمونه جوان از سورورنیتهویدس در سال ۱۹۹۳ کشف شد و حقایق جدیدی را در مورد تاریخچه زندگی این گونه و همچنین خویشاوندان آن نشان داد. اندام عقبی بسیار استخوانی شده نشان می‌داد که سورورنیتهویدس و دیگر ترودنتیدها در بدو تولد به خوبی رشد می‌کردند و به مراقبت والدین نیازی نداشته‌اند.
بررسی‌ای از این گونه را در سال ۲۰۰۹ یک متخصص افتراقی ارائه کرد، فهرستی از صفاتی که در آنها سورورنیتهویدس با برخی از خویشاوندان مربوطه متفاوت بود و ویژگی‌ها آن را تشریح می‌کرد.
کشف
[ویرایش]
(نمای سمت راست جمجمه)
در اصل، تنها یک یا احتمالاً دو فسیل از سورورنیتهویدس کشف شده‌اند که در نزدیکی همان لایه سازند موجود در جادوچتای مغولستان وجود داشتند. این فسیل‌ها در ۹ ژوئیه ۱۹۲۳ توسط یک کارمند چینی به نام «چیه» در یک مجموعه تحقیقاتی مربوط به موزه تاریخ طبیعی آمریکا پیدا شدند. این فسیل‌ها شامل یک جمجمه و فک منفرد و مهره‌ها، یک لگن جزئی، اندام عقبی و همچنین یک پا بودند. هنری فرفیلد آزبورن در ابتدا قصد داشت نام این حیوان را «اورنیتویدس» به معنای:(پرنده‌مانند) بگذارد، و در سال ۱۹۲۴ این نام را در یک نشریه مشهور ذکر کرد، به طوری که بعدها نیز به عنوان یک نام نامعتبر باقی ماند.
او سپس در همان سال به‌طور رسمی بقایای آن فسیل‌ها را تشریح کرد و آنها را به یک گونه جدید مرتبط کرد و آن را سورورنیتهویدس نامید. این نام عمومی به دلیل استخوان‌های پرنده‌مانند آن انتخاب شد، که تصور می‌شد نشان‌دهنده یک مگالوسور است که به عنوان «سوریان با منبر پرنده‌مانند» ترجمه می‌شود. سورورنیتهویدس شبیه به ولاسیرپتر است، اگرچه به گفته آزبورن کُندتر است. هولوتایپ شماره:۶۵۱۶ مربوط به این گونه در موزه تاریخ طبیعی آمریکا موجود است. این نمونه اولین اسکلت ترودنتید یافت شده بود، اگرچه در آن زمان ارتباط با ترودون که در آن زمان فقط از روی دندان‌هایش شناخته می‌شد، مشخص نبود.
طبقه‌بندی
[ویرایش]آزبورن در ابتدا سورورنیتهویدس را در گروه مگالوساریدها قرار داد و بعد متوجه شباهت آن به ولاسیرپتر شد و در همان مقاله اول به آن اشاره کرد. در سال ۱۹۷۴، بارسبولد، در حالی که سورورنیتهویدس را بررسی می‌کرد، ارتباط آن را با فسیل‌های آمریکایی مانند ستنیچوسوروس را کشف کرد و سورورنیتهویدس را یک ستنیچوسوروس تشخیص داد. در سال ۱۹۸۷، فیلیپ جان کوری نشان داد که شباهت‌های سورورنیتهویدس به ترودونتیدها آن را در گروه ترودونتیدها قرار می‌دهد و این نظریه پذیرفته شد.
| پیراپرندگان |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
منابع
[ویرایش]- ↑ Paul, Gregory Scott (1988). Predatory Dinosaurs of the World. New York: Simon and Schuster. pp. 358, 366–369. ISBN 978-0-671-61946-6.