سوشیونیکز

دیاگرام روابط بین هشت عنصر اطلاعاتی در سوشیونیکز.

سوشیونیکز (Socionics)، در روانشناسی و جامعه‌شناسی، یک تئوری پردازش داده‌ها (پردازش شناختی) و تیپ شخصیتی است که با مدل داده روانی خود (آنرا با نام مدل آ می‌شناسند) و نیز مدل سازگاری میان افراد متمایز می‌شود. این روش با به هم پیوستن کارهای کارل یونگ در تیپ شخصیت و تئوری متابولیسم اطلاعات اثر آنتونی کپینسکی به وجود آمده‌است.

سوشیونیکز در سال‌های دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، به‌دست آوشرا آکوستیناویچیوت، لیتوانیایی ارائه شد. او نام سوشیونیکز را از واژه جامعه (Society) برگرفت زیرا اعتقاد داشت که هر تیپ شخصیتی هدفی مجزا در جامعه دارد که با سوشیونیکز می‌توان آن را بیان کرد.

ایده مرکزی سوشیونیکز این است که اطلاعات را می‌توان به‌طور شهودی به هشت دسته تقسیم کرد که جنبه‌های اطلاعات یا عناصر اطلاعات نامیده می‌شوند.

۱۶ گونه شخصیتی

[ویرایش]

سوشیونیکز افراد را به ۱۶ گونه شخصیتی دسته‌بندی می‌کند. جدول زیر این ۱۶ گونه را به همراه نام‌های معمول آن‌ها نشان داده‌است.

دو تابع اول نام رسمی کد چهارحرفی سوشیونیکز کد چهارحرفی ام‌بی‌تی‌آی نقش اجتماعی نمونه شخصیتی
Logical Sensory Extrovert (LSE) ESTj ESTJ Administrator / Director استیرلیتز
Logical Intuitive Extrovert (LIE) ENTj ENTJ Enterpriser / Pioneer جک لندن
Ethical Sensory Extrovert (ESE) ESFj ESFJ Bonvivant / Enthusiast ویکتور هوگو
Ethical Intuitive Extrovert (EIE) ENFj ENFJ Mentor / Actor هملت
Sensory Logical Extrovert (SLE) ESTp ESTP Legionnaire / Conqueror گئورگی ژوکوف
Sensory Ethical Extrovert (SEE) ESFp ESFP Politician / Ambassador ژولیوس سزار
Intuitive Logical Extrovert (ILE) ENTp ENTP Seeker / Inventor دن کیشوت
Intuitive Ethical Extrovert (IEE) ENFp ENFP Psychologist / Reporter توماس هنری هاکسلی
Logical Sensory Introvert (LSI) ISTj ISTP Inspector / Pragmatist ماکسیم گورکی
Logical Intuitive Introvert (LII) INTj INTP Critic / Analyst ماکسیمیلیان روبسپیر
Ethical Sensory Introvert (ESI) ISFj ISFP Guardian / Conservator تئودور درایزر
Ethical Intuitive Introvert (EII) INFj INFP Humanist / Empath فیودور داستایفسکی
Sensory Logical Introvert (SLI) ISTp ISTJ Crafter / Mechanic ژان گابن
Sensory Ethical Introvert (SEI) ISFp ISFJ Mediator / Peacemaker الکساندر دوما (پدر)
Intuitive Logical Introvert (ILI) INTp INTJ Strategist / Mastermind انوره دو بالزاک
Intuitive Ethical Introvert (IEI) INFp INFJ Lyricist / Romantic سرگئی یسنین

روابط

[ویرایش]

نحوه تبادل اطلاعات بین گونه‌ها را روابط میان‌شخصیتی می‌نامد که هرکدام مزایا و معایب خود را دارند اما بهترین آن‌ها برای روابط طولانی‌مدت رابطه همزادی (Duality) است. در کل ۱۶ رابطه معادل برای ۱۶ گونه شخصیتی وجود دارد. در جدول زیر رابطه میان گونه‌های شخصیتی را می‌بینید.

جدول روابط میان‌شخصیتی
ILE SEI ESE LII EIE LSI SLE IEI SEE ILI LIE ESI LSE EII IEE SLI
ILE Id Du Ac Mr Rq+ Sv+ Cp Mg Se Ex QI Cf Rq- Sv- Cg Sd
SEI Du Id Mr Ac Sv+ Rq+ Mg Cp Ex Se Cf QI Sv- Rq- Sd Cg
ESE Ac Mr Id Du Cg Sd Rq- Sv- QI Cf Se Ex Cp Mg Rq+ Sv+
LII Mr Ac Du Id Sd Cg Sv- Rq- Cf QI Ex Se Mg Cp Sv+ Rq+
EIE Rq- Sv- Cg Sd Id Du Ac Mr Rq+ Sv+ Cp Mg Se Ex QI Cf
LSI Sv- Rq- Sd Cg Du Id Mr Ac Sv+ Rq+ Mg Cp Ex Se Cf QI
SLE Cp Mg Rq+ Sv+ Ac Mr Id Du Cg Sd Rq- Sv- QI Cf Se Ex
IEI Mg Cp Sv+ Rq+ Mr Ac Du Id Sd Cg Sv- Rq- Cf QI Ex Se
SEE Se Ex QI Cf Rq- Sv- Cg Sd Id Du Ac Mr Rq+ Sv+ Cp Mg
ILI Ex Se Cf QI Sv- Rq- Sd Cg Du Id Mr Ac Sv+ Rq+ Mg Cp
LIE QI Cf Se Ex Cp Mg Rq+ Sv+ Ac Mr Id Du Cg Sd Rq- Sv-
ESI Cf QI Ex Se Mg Cp Sv+ Rq+ Mr Ac Du Id Sd Cg Sv- Rq-
LSE Rq+ Sv+ Cp Mg Se Ex QI Cf Rq- Sv- Cg Sd Id Du Ac Mr
EII Sv+ Rq+ Mg Cp Ex Se Cf QI Sv- Rq- Sd Cg Du Id Mr Ac
IEE Cg Sd Rq- Sv- QI Cf Se Ex Cp Mg Rq+ Sv+ Ac Mr Id Du
SLI Sd Cg Sv- Rq- Cf QI Ex Se Mg Cp Sv+ Rq+ Mr Ac Du Id

کلید:

Du:همزادی؛ Ac:فعال‌سازی. Sd:نیمه‌همزادی؛ Mg:وهم؛ Mr:آینه؛ Id:هویت؛ Cp:همکاری؛ Cg:تجانس؛ QI:شبه‌هویت؛ Ex:خفه‌کردن؛ Se:ابر نفس؛ Cf:برخورد؛ Rq+:درخواست‌کننده؛ Rq-:گیرنده درخواست؛ Sv+:ناظر؛ Sv-:تحت‌نظارت.

همزادی (Du)

[ویرایش]

مفهومی پایه‌ای در سوشیونیکز است. روابط همزادی بر پایه حمایت و سود متقابل دو گونه شخصیتی است و معمولاً بین رابطه برای دوستی، صمیمیت و ازدواج به حساب می‌آید. همزادهای دوگانه چنین هستند:

LSE — EII
LIE — ESI
ESE — LII
EIE — LSI
SLE — IEI
SEE — ILI
ILE — SEI
IEE — SLI

فعال‌سازی (Ac)

[ویرایش]

فعال‌سازی (Activation) رابطه‌ای است که بین دو عضو یک چهارتایی مشابه رخ می‌دهد که در درون‌گرایی یا برون‌گرایی با یکدیگر مشابه هستند. این رابطه می‌تواند شبیه رابطه همزادی باشد اما قدرت آن از همزادی کمتر است.

نیمه‌همزادی (Sd)

[ویرایش]

نیمه‌همزادی (Semi-duality) شبیه رابطه همزادی است که در آن یک گونه تابع هدایتی دارد که تابع همزاد گردی (۵اُم) گونه دیگر را ارضا می‌کند.

وهم (Mg)

[ویرایش]

وهم (Mirage) رابطه‌ای است که در آن دو گونه می‌توانند به هم نزدیک شده و آسان شروع شود چون هر دو می‌توانند به خوبی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و در تفکر، احساس، دریافت یا شهود با هم مشترک هستند.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]

پیوند به بیرون

[ویرایش]