هادی خسروشاهیان | |
---|---|
سیاستمدار و سفیر سابق ایران در واتیکان | |
دوره مسئولیت ۱۳۶۰ – ۱۳۶۵ | |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ۱۳۱۷ تبریز، ایران |
درگذشته | ۸ اسفند ۱۳۹۸ تهران، ایران |
علت مرگ | شیوع کروناویروس در ایران |
ملیت | ایرانی |
خویشاوندان | سید مرتضی خسروشاهی (پدر) سید محمدصادق روحانی (پدر زن) |
سید هادی خسروشاهی (۱۳۱۷ در تبریز – ۸ اسفند ۱۳۹۸ در تهران) محقق، اسلام شناس، سیاستمدار و سفیر سابق ایران در واتیکان و رئیس نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در مصر (قاهره) بود.[۱] او در ۸ اسفند ۱۳۹۸ در پی شیوع کروناویروس در ایران بر اثر ابتلا به بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ و کهولت سن درگذشت.[۲][۳]
خسروشاهی در سال ۱۳۱۷ در تبریز به دنیا آمد و تحصیلات حوزوی خود را در تبریز و حوزه علمیه قم به اتمام رسانید.
پدر او سید مرتضی خسروشاهی مؤلف کتب نثارات الکواکب على خیارات المکاسب و حدیث الغدیر، از علما و فقهای برجسته صاحب رساله در آذربایجان و تحصیل کرده نجف بود.[۴]
هادی خسروشاهی تحصیلات مقدماتی را در تبریز به پایان رسانید و پس از از دنیا رفتن پدر در سال ۱۳۳۲، در سن ۱۶ سالگی عازم قم و تحصیل در حوزه علمیه قم شد. او در آنجا شاگرد علمای برجسته شیعه نظیر سید حسین طباطبایی بروجردی، سید روحالله خمینی، سید محمدکاظم شریعتمداری، سید محمدحسین طباطبایی بود.[۵]
از سال ۱۳۳۲ و با عزیمت به قم، فعالیتهای سیاسی خود را پس از آشنایی با سید محمود طالقانی، سیدمحمود کاشانی و نواب صفوی و همچنین فدائیان اسلام آغاز کرد. او در دوران بعد از کودتای ۲۸ مرداد و تا انقلاب ۱۳۵۷ بارها دستگیر و تبعید شده یا به زندان افتاد. او در سال ۱۳۵۷ شمسی، به همراه سید مرتضی پسندیده و ناصر مکارم شیرازی نزدیک به سه سال در شهر انارک تبعید بود که با آغاز جریان انقلاب در همان سال، همگی آزاد شدند.[۶]
بعد از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ او نخست به مدت دو سال به سمت نماینده رهبر انقلاب در وزارت ارشاد اسلامی منصوب شد و سپس به عنوان سفیر ایران در واتیکان انتخاب شد که این دوره مسئولیت وی ۵ سال به طول انجامید. وی در این دوران اقدام به تأسیس مرکز فرهنگی اسلامی اروپا، و مجلات انکوائری، العالم کرد.[۷]
پس از آن خسروشاهی ریاست نمایندگی ایران در مصر و شهر قاهره را تا ۱۳۸۲ برعهده داشت و بعد از آن به عنوان مشاور وزیر در دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی فعالیت کرد.[۸]همچنین، او مؤسس مرکز بررسیهاى اسلامى در شهر قم در سال ۱۳۵۲ و مرکز فرهنگى اسلامى اروپا در شهر رم در سال ۱۳۶۱ میباشد.[۹]
محسن کمالیان، عضوِ پژوهشگاهِ زلزلهشناسیِ ایران، در مقالهای دربارهٔ خسروشاهی بخشی از کتابِ قصهٔ رازِ نِی را که موفق به کسبِ مجوز از ادارهٔ فرهنگ و ارشادِ اسلامیِ قم نشده است نقل کرده است: «اجبار در هر چیزی، وقتی بسترسازی نشده است، نتیجهی معکوس میدهد. اصولاً آنچه که ما امروز در ایرانِ اسلامی بهعنوان حجاب داریم مطلقاً حجاب نیست؛ بلکه مسخره کردنِ معنی و مفهومِ حجاب است. ایکاش مسئولان تدبیری میاندیشیدند تا محجبههایِ ایران هم مانند بانوانِ محجبهٔ کشورهایِ اسلامی: لبنان، سوریه، مصر، ترکیه و ... بودند؛ نه آنکه یک روسری بهسر ببندند و زلفها از جلو و عقب جلوهگر شوند! این نوع حجاب، نتیجهی اجبار و فشار است و ربطی بهاسلام و حجاب واقعی ندارد.» [۱۰]
خسروشاهی به سبب ارتباطات گسترده با اندیشمندان جهان اسلام و مسیحیت به ویزه به سبب حضور چند ساله درمصر و واتیکان، دوستان فراوانی از مذاهب و ادیان مختلف داشت و ازاین رو دارای رویکرد تقریبی بود. [۱۱]
خسروشاهی یکی از نویسندگان پرکار در عرصه علوم اسلامی است. از او چندین کتاب درباره نواب صفوی و همچنین خاطرات او از سید جلال الدین آشتیانی ، محمدعلی جمالزاده و روژه گارودی به جا ماندهاست.
او در ۸ اسفند ۱۳۹۸ در پی شیوع کروناویروس در ایران بر اثر ابتلا به بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ در سن ۸۱ سالگی درگذشت و در بهشت معصومه در قم دفن شد.[۲][۳][۱۳]