سینمای صربستان

زندگی و مرگ رهبر جاودانه کاراجورجه (۱۹۱۱) ساخته ایلیا استانوژویچ. اولین فیلم بلند تاریخ سینمای صربستان.

سینمای صربستان به صنعت سینما، بدنه سینمایی و تولید فیلم‌های مشترک و مستقل در این سرزمین اشاره دارد. بررسی سینمای صربستان بدون در نظر گرفتن سینمای جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی امکان‌پذیر نیست. بسیاری از سینماگران یوگسلاوی اکنون جز بدنه سینمای اسلوونی، سینمای کرواسی، سینمای جمهوری مقدونیه شمالی، سینمای بوسنی و هرزگوین و سینمای کوزوو شناخته می‌شوند.[۱]

پیشینه

[ویرایش]

اولین نمایش فیلم‌های متحرک در بالکان و اروپای مرکزی در ۶ ژوئن ۱۸۹۶ توسط آندره کار، نماینده برادران لومیر در بلگراد برگزار شد. در ۱۸۹۷ او صحنه‌هایی از شهر بلگراد گرفت که فقط تعداد بسیار محدودی از آن باقی مانده‌است. در ۱۹۰۰ استوجان نانیچ از ناحیه زایچار اولین سالن سینما را در بلگراد تأسیس کرد. او در شهرهای دیگر نیز به نمایش فیلم پرداخت. در دهه اول سده ۲۰ سینما با استقبال مردم بالکان روبرو شد. از نظر مورخان سینما، در منطقه بالکان سینماگران اهل یوگسلاوی پیشگام بودند.[۲][۳]

اولین فیلم بلند صامت در صربستان، زندگی و مرگ رهبر جاودانه کاراجورجه (۱۹۱۱) ساخته ایلیا استانوژویچ نام دارد. این اثر یک فیلم تاریخی دربارهٔ اولین قیام صربستان علیه امپراتوری عثمانی بود.[۴][۵]

سینمای پارتیزانی و ملی‌گرایی

[ویرایش]

پس از جنگ جهانی دوم و تشکیل جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی و پس از استقرار یوسیپ بروز تیتو و مهم‌تر پس از جدایی تیتو از استالین تمام آنچه به عنوان سینمای دولتی باقی مانده بود در بلگراد مورد استفاده قرار گرفت. دوربین‌های سینمایی، ابزار فنی و مهم‌تر از همه، بدنه سینمایی آموزش دیده در این دوران به اعتلای سینمای یوگسلاوی کمک کردند.[۶][۷]

تا سال ۱۹۵۱ استودیوهای فیلم در جمهوری‌های یوگسلاوی ۵۰۰ اثر شامل فیلم بلند، مستند و خبری و آموزشی تولید کردند که عمدتاً مصایب جنگ جهانی دوم و جنگ آزادی‌بخش ملی و کوشش‌های اولیهٔ یک نظام سوسیالیستی برای بازسازی کشور را نمایش می‌دادند. در این دوران ساخت مستقل و تولید مشترک فیلم پارتیزانی بسیار اهمیت داشت و هم در منطقه بالکان و هم در سینمای اروپا و آمریکا دارای مخاطب فراوان بود. در این هنگام تعداد سالن‌های سینما در بلگراد ۱۹۵ سالن و در کل یوگسلاوی حدود ۱۰۰۰ عدد بود.[۸][۹]

در اواخر دهه ۷۰ از شور و شوق سینمای پارتیزانی کم شد و سینمای هنری مورد توجه قرار گرفت. دره صلح (۱۹۵۶)، سه (۱۹۶۵)، رؤیا (۱۹۶۶)، جنگ نرتوا (۱۹۶۹)، نبرد سوتیسکا (۱۹۷۳) و طبل حلبی (۱۹۷۹) از مهم‌ترین فیلم‌های مربوط به این دوره محسوب می‌شوند.[۱۰][۱۱][۱۲][۱۳]

سینمای مدرن

[ویرایش]

الکساندر پتروویچ با ۳ فیلم سه(۱۹۶۵)، کولی‌های خوشبخت هم دیده‌ام (۱۹۶۷) و مرشد و مارگاریتا (۱۹۷۲)، ژلیمیر ژیلنیک با فیلم آثار اولیه (۱۹۶۹)، دوشان ماکاویو با ۲ اثر فیلم دلپذیر (۱۹۷۴) و مانیفست (۱۹۸۸) و اسلوبودان شیان با ۲ فیلم کی آنجا آواز می‌خواند؟ (۱۹۸۰) و خانواده ماراتن (۱۹۸۲) از بدنه سینمای مدرن یوگسلاوی محسوب می‌شدند.[۱۴][۱۵][۱۶][۱۷]

امیر کوستوریتسا اما مشهورترین چهره سینمای صربستان است. دالی بل را یادت می‌آید؟ (۱۹۸۱)، وقتی بابا رفته بود مأموریت (۱۹۸۵)، دوران کولی‌ها (۱۹۸۸)، گربه سیاه، گربه سفید (۱۹۹۸)، زیرزمین (۱۹۹۵)، داستان‌های سوپر ۸ (۲۰۰۱)، زندگی یک معجزه است (۲۰۰۴)، این را به من قول بده (۲۰۰۷) و روی راه شیری (۲۰۱۶) برخی از مهم‌ترین آثار وی هستند.[۱۸][۱۹][۲۰]

آمار و ارقام

[ویرایش]

در حال حاضر ۱۲۰ سالن سینما در صربستان وجود دارد. تعداد تولید سرانه، سالیانه ۲۰ فیلم بلند است و جمعیت سینماروی این کشور اندکی بیش از ۴ میلیون نفر برآورد شده‌است.[۲۱][۲۲]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ Hendrykowska, Małgorzata (1997). "East Central Europe Before the Second World War". In Nowell-Smith, Geoffrey (ed.). The Oxford History of World Cinema. Oxford, England: Oxford University Press. pp. 383–389. ISBN 978-0-19-874242-5.
  2. ↑ Anscombe, Frederick F. (2014). State, Faith, and Nation in Ottoman and Post-Ottoman Lands. Cambridge, England: Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-04216-2.
  3. ↑ Deliso, Christopher (2008). Culture and Customs of Serbia and Montenegro. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. ISBN 978-0-313-34437-4.
  4. ↑ Bottomore, Stephen (2005). "The Balkans". In Abel, Richard (ed.). Encyclopedia of Early Cinema. London, England: Routledge. p. 58. ISBN 978-1-134-56675-4.
  5. ↑ Kosanović, Dejan (2000). Leksikon pionira filma i filmskih stvaralaca na tlu jugoslovenskih zemalja: 1896–1945 (in Serbian). Belgrade, Serbia: Yugoslav Film Archive. ISBN 978-86-7227-036-5.
  6. ↑ Serbia، RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. «Restauriran najstariji srpski igrani film». www.rts.rs. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۰.
  7. ↑ «Krunisanje kralja Petra I u Kinoteci, povodom 110 godina | SEEcult.org». www.seecult.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۰.
  8. ↑ Kosanovic, Dejan (1995). "Serbian Film and Cinematography (1896–1993)". The history of Serbian Culture. Porthill Publishers. ISBN 1-870732-31-6. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 10 July 2007.
  9. ↑ Goulding, Daniel J. (2002) [1985]. Liberated Cinema: The Yugoslav Experience, 1945-2001 (2nd ed.). Indiana University Press. ISBN 978-0-253-21582-6.
  10. ↑ Stiglic, France (1956-07-23), Dolina miru, John Kitzmiller, Evelyne Wohlfeiler, Tugo Stiglic, Boris Kralj, Triglav Film, Cain Productions, retrieved 2020-10-20
  11. ↑ "The 39th Academy Awards | 1967". Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences (به انگلیسی). Retrieved 2020-10-20.
  12. ↑ Djordjevic, Mladomir 'Purisa' (1966-07-14), San, Ljubisa Samardzic, Mihailo 'Misa' Janketic, Olivera Katarina, Mija Aleksic, Avala Film, retrieved 2020-10-20
  13. ↑ «1973 :: 34th Moscow International Film Festival». web.archive.org. ۲۰۱۳-۰۱-۱۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۰.
  14. ↑ "The 40th Academy Awards | 1968". Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences (به انگلیسی). Retrieved 2020-10-20.
  15. ↑ «Zelimir Zilnik». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۰.
  16. ↑ «1991 :: Moscow International Film Festival». web.archive.org. ۲۰۱۴-۰۴-۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۰.
  17. ↑ «Slobodan Sijan». IMDb. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۰.
  18. ↑ Riding، Alan (۱۹۹۵-۱۲-۰۵). «Dispute Leads Bosnian to Quit Films (Published 1995)» (به انگلیسی). The New York Times. شاپا 0362-4331. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۰.
  19. ↑ Кустурица، Емир. «Сидран се хвалио да има јарана међу четницима». Politika Online. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۰.
  20. ↑ Goran Gocić (2001). Notes from the Underground: The Cinema of Emir Kusturica. Wallflower Press. pp. 42–. ISBN 978-1-903364-14-7.
  21. ↑ «UIS Statistics». data.uis.unesco.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۰.
  22. ↑ Janković، Zoran. «Domestic Hits Drive Increase in Serbian Admissions in 2018 - FilmNewEurope.com». www.filmneweurope.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۰.