شانشی وای-۸

وای-۸
وای-۸ نیروی هوایی میانمار
کاربری هواگرد ترابری
کشور سازنده چین
تولیدکننده شرکت هواگرد شانشی
نخستین پرواز ۲۵ دسامبر ۱۹۷۴
وضعیت عملیاتی و فعال
کاربر اصلی  نیروی هوایی ارتش آزادی‌بخش خلق
نیروی هوایی پاکستان
ساخته‌شده ۱۹۸۱–اکنون
تعداد ساخته‌شده ۱۶۹ (۲۰۱۰)[۱]
توسعه‌یافته از آنتونوف ای‌ان-۱۲
توسعه‌یافته به شانشی وای-۹

شانشی وای-۸ یا یونشوجی-۸ (Shaanxi Y-8 یا Yunshuji-8) یک هواپیمای ترابری با برد متوسط است که توسط شرکت هواپیماسازی شانشی در چین بر اساس آنتونوف ای‌ان-۱۲ شوروی ساخته شده‌است. این هواپیما به یکی از محبوب‌ترین هواپیماهای حمل و نقل/ترابری نظامی و غیرنظامی چین تبدیل شده‌است که انواع مختلفی از آن تولید و صادر شده‌است. هرچند آنتونوف-۱۲ دیگر در اوکراین ساخته نمی‌شود، وای-۸ چینی به ارتقا و تولید ادامه می‌دهد. تا سال ۲۰۱۰ حدود ۱۶۹ فروند هواپیمای وای-۸ ساخته شده‌است.

طراحی و توسعه

[ویرایش]

در دهه ۱۹۶۰، چین چندین هواپیمای آنتونوف-۱۲ را به همراه مجوز مونتاژ بومی این هواپیما را از اتحاد جماهیر شوروی خریداری کرد. با این حال، به دلیل شکاف چینی-شوروی، اتحاد جماهیر شوروی کمک‌های فنی خود به چین را متوقف کرد. شرکت صنعتی هواگردسازی شیان و مؤسسه طراحی هواپیمای شیان برای تولید وای-۸ در چین، از مهندسی معکوس آنتونوف-۱۲ استفاده کردند.[۲] طراحی این هواپیما تا فوریه ۱۹۷۲ تکمیل شد.[۲]

وای-۸، مجهز به چهار موتور توربوپراپ نصب‌شده در زیر لبه‌های جلویی بال‌ها است. بال‌ها در ارتفاع بالا روی بدنه وصل شده‌اند. نسخه‌های اولیه‌ای که برای حمل بار یا نیرو مورد استفاده قرار می‌گرفتند دارای دو درب جانبی بازشو به سمت داخل بودند اما نسخه‌های بعدی از یک سطح شیبدار رو به عقب برای تسهیل بارگیری و تخلیه بار استفاده می‌کردند.

وای-۸، قادر به حمل نیرو، پرتاب تجهیزات، پرتاب چترباز و عملکرد به عنوان آمبولانس هوایی است. همچنین می‌توان از آن برای ترابری تجاری استفاده کرد. این هواپیما قادر است ۲۰ تن محموله، تقریباً ۹۶ سرباز یا حدود ۸۲ چترباز را در محفظه بار که ۱۳٫۵ متر طول، ۳ متر عرض و ۲٫۴ متر ارتفاع دارد، جابه‌جا کند.[۳] همچنین می‌تواند ۶۰ سرباز مجروح شدید را با برانکار، ۲۰ سرباز مجروح جزئی و ۳ خدمهٔ پزشکی را حمل کند.[۳] انواع مختلفی از وای-۸، برای نقش‌های تخصصی ساخته شده‌است، اما به دلیل ماهیت مخفی‌کارانهٔ ارتش آزادی‌بخش خلق، اطلاعات مربوط به آن‌ها ممکن است غیردقیق یا مبهم باشد.

وای-۸ در ژوئن ۱۹۷۲ در کارخانه هواپیماسازی شیان به تولید آزمایشی رسید. در دسامبر ۱۹۷۴، نخستین وای-۸ مونتاژ شده توسط چین، نخستین پرواز خود را انجام داد. پس از تولید آزمایشی، عملیات تولید وای-۸، به کارخانه هواپیماسازی شانشی منتقل شد. وای-۸های تولید شده توسط شانشی، پروازهای آزمایشی خود را در دسامبر ۱۹۷۵ انجام دادند. [نیازمند منبع]

در سال ۱۹۸۶ دو مهندس از وزارت هوانوردی چین، از شرکت لاکهید بازدید کردند و قراردادی با لاکهید برای انجام یک سری آزمایش پرواز بر روی وای-۸، بسته شد. به لاکهید گفته شد که شوروی‌ها زمانی که به چین در ساخت کارخانه Y-8 کمک کردند، داده‌های آزمایش پرواز را ارائه نکردند. آزمایش‌های پرواز توسط خلبان آزمایشی لاکهید، هنک دیز انجام شد. هنک این سری پروازهای آزمایشی را برای لاکهید ال-۱۰۱۱ و بعداً برای وای-۲۰ چین در هاربین انجام داد.

انگیزه لاکهید از انجام آزمایش‌های پروازی این بود که نشان دهد، چین بهتر است سی-۱۳۰ هرکولس را بخرد تا این‌که وای-۸ را بهبود بخشد. چین هواپیمای سی-۱۳۰ را خریداری کرد، اما یک سری پرواز آزمایشی در واقع نشان داد که وای-۸ هواپیمایی توانمندتر از تصورات قبلی است.[نیازمند منبع]

در اواخر دهه ۱۹۸۰، لاکهید مارتین، به چین کمک کرد تا یک کابین تحت فشار برای نسخه مسافری وای-۸ ایجاد کند که در نتیجهٔ آن، دو نسخه ساخته شد: در مورد اول، نیمی از کابین تحت فشار قرار می‌گرفت و در نسخهٔ دوم، کابین به‌طور کامل تحت فشار بود.[۲]

در سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲، مذاکرات جدید بین آنتونوف و شانشی، منجر به طراحی مجدد بال و بدنه وای-۸ شد. این طراحی مجدد اجازه می‌دهد تا ظرفیت سوخت این هواپیما، تا ۵۰ درصد افزایش یابد.[۴]

سابقه عملیاتی

[ویرایش]

وای-۸ توسط نیروی هوایی و نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق، در نقش‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته و تعدادی هم برای کاربری غیرنظامی عرضه شده‌است. هواپیماهای صادراتی به نیروی هوایی میانمار، نیروی هوایی سودان و نیروی هوایی سریلانکا عرضه شده‌است. برخی از هواپیماهای وای-۸، توسط نیروی هوایی سریلانکا طی جنگ داخلی سری‌لانکا، به‌طور موقت به‌عنوان بمب‌افکن، مورد استفاده قرار گرفتند، که بمب‌ها از درهای عقب هواپیما، پرتاب می‌شدند. طی آن جنگ، یک فروند وای-۸ بر اثر دفاع ضدهوایی ببرهای تامیل و یک فروند نیز به‌دلیل نقص مکانیکی، از بین رفتند.[۵] وای-۸ به کشورهای دیگری در سراسر جهان از جمله برمه، پاکستان، تانزانیا، ونزوئلا و احتمالاً کشورهای دیگری نیز صادر شده‌است.[۶]

وای-۸ نیروی هوایی چین
مدل Y-8GX4 (در نقش ELINT) (اوت ۲۰۱۷)
وای۸ نیروی هوایی پاکستان، در نقش آواکس (سپتامبر ۲۰۱۳)

کاربران

[ویرایش]
 چین
 قزاقستان
 میانمار
 پاکستان
 سری‌لانکا
 سودان
 تانزانیا
 ونزوئلا
 ایران
  • در بازه‌ای کوتاه شرکت هواپیمایی بنیاد از این هواپیما به عنوان هواپیمای کارگو استفاده نمود

ویژگی‌های فنی

[ویرایش]

داده‌ها از Sinodefence.com[۱۰]

ویژگی‌های کلی

  • خدمه: ۵, ۳, یا ۲ (Y-8F600)
  • ظرفیت: ≈90 equipped troops / ۲۰٬۰۰۰ کیلوگرم (۴۴٬۰۹۲ پوند) payload
  • طول: ۳۴٫۰۲ متر (۱۱۱ فوت ۷ اینچ)
  • پهنای بال: ۳۸ متر (۱۲۴ فوت ۸ اینچ)
  • ارتفاع: ۱۱٫۱۶ متر (۳۶ فوت ۷ اینچ)
  • مساحت بال‌ها: ۱۲۱٫۹ متر مربع (۱٬۳۱۲ فوت مربع)
  • ماهی‌واره: root: C-5-18; tip: C-3-14[۱۱]
  • وزن خالی: ۳۵٬۴۹۰ کیلوگرم (۷۸٬۲۴۲ پوند)
  • بیشترین وزن برخاست: ۶۱٬۰۰۰ کیلوگرم (۱۳۴٬۴۸۲ پوند)
  • پیشرانه هواگرد: 4 عدد موتور توربوپراپ Zhuzhou WoJiang-6 (WJ-6)،‏ ۳٬۱۷۰ کیلووات (۴٬۲۵۰ اسب بخار) در هر موتور
  • ملخ‌ها: ۴-bladed

عملکرد

  • حداکثر سرعت: ۶۶۰ کیلومتر بر ساعت (۴۱۰ مایل بر ساعت؛ ۳۵۶ گره)
  • سرعت کروز: ۵۵۰ کیلومتر بر ساعت (۳۴۲ مایل بر ساعت؛ ۲۹۷ گره)
  • بُرد: ۵٬۶۱۵ کیلومتر (۳٬۴۸۹ مایل؛ ۳٬۰۳۲ مایل دریایی)
  • حداكثر ارتفاع: ۱۰٬۴۰۰ متر (۳۴٬۱۰۰ فوت)
  • نرخ صعود: ۱۰ متر بر ثانیه (۲٬۰۰۰ فوت بر دقیقه)

جنگ‌افزار

  • سلاح‌ها ۲ توپ ۲۳ میلیمتر (۰٫۹۰۶ اینچ) در ناحیهٔ دُم هواپیما (فقط در مدل‌های قدیمی)

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ "Shaanxi Y-8 Tactical Transport Aircraft | Military-Today.com". www.military-today.com. Archived from the original on 18 November 2018. Retrieved 15 February 2022.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ "Y-8 Turboprop Transport Aircraft". SinoDefence.com. 2007-03-25. Archived from the original on 2008-03-27. Retrieved 2008-03-22.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "Y-8". GlobalSecurity.org. 2005-07-31. Archived from the original on 2008-03-12. Retrieved 2008-03-22.
  4. ↑ "International Assessment and Strategy Center > Research > New PLA Transport Aircraft: Building For Power Projection". Strategycenter.net. 2006-06-25. Archived from the original on 2012-10-11. Retrieved 2012-09-01.
  5. ↑ "Sri Lanka, since 1971". Acig.org. Archived from the original on 2008-10-03. Retrieved 2012-05-13.
  6. ↑ "Shaanxi Y-8 Tactical Transport Aircraft | Military-Today.com". www.military-today.com. Archived from the original on 18 November 2018. Retrieved 2020-03-24.
  7. ↑ Dominguez, Gabriel (24 September 2018). "China hands over Y-8F200W transport aircraft to Kazakhstan". IHS Jane's 360. London. Archived from the original on 2018-10-06. Retrieved 6 October 2018.
  8. ↑ "SAC Y-8". aviamarket.org. Archived from the original on 2016-08-27. Retrieved 2017-06-23.
  9. ↑ "Venezuela Buying 10-12 Chinese Medium-Range Transport Aircraft". Laht.com. Archived from the original on 2012-06-07. Retrieved 2012-09-01.
  10. ↑ "Y-8 tactical transport aircraft". www.sinodefence.com. 2005-12-14. Archived from the original on 2006-12-29. Retrieved 2006-12-26.
  11. ↑ Lednicer, David. "The Incomplete Guide to Airfoil Usage". m-selig.ae.illinois.edu. Retrieved 16 April 2019.