شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران
راه‌آهن ایران | |
 نشان راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران | |
 نقشه خطوط راه‌آهن ایران سال ۹۹ | |
| شعار | ایجاد یک سیستم حمل و نقل ریلی پیشرفته، پیشرو و کارآمد |
|---|---|
| نام پیشین | راه‌آهن دولتی ایران |
| بنیان‌گذاری | ۱۶ اسفند ۱۳۵۵ |
| گونه | شرکت دولتی |
| مکان | |
| خدمات | قطارهای مسافری و باری |
مدیرعامل | جبارعلی ذاکری[۱][۲] |
افراد کلیدی | معاونت‌ها و اعضای هیئت مدیره |
سازمان مادر | وزارت راه و شهرسازی |
| شعار تبلیغاتی | در آرمان خود راه‌آهنی را تصور کرده‌ایم که افتخار می‌کنیم در ساختن آن نقش داشته‌ایم[۳] |
| وبگاه | |
شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران یکی از شرکت‌های زیرمجموعه وزارت راه و شهرسازی است[۴] که وظیفه نگهداری و تعمیر و همچنین بهره‌برداری از شبکه راه‌آهن ایران را برعهده دارد.
کشور ایران، اکنون دارای ۱۴۰۷۸ کیلومتر (پایان سال ۱۳۹۶) شبکه راه‌آهن استاندارد و ۹۶ کیلومتر (میرجاوه-زاهدان) خطوط آهن عریض است. جبارعلی ذاکری از شهریور ۱۴۰۳ مدیرعامل این شرکت است.[۵]
تاریخچه
[ویرایش]این شرکت، سهامی خاص است که به موجب قانون مصوب مجلس شورای ملی ایران در ۱۶ اسفند ۱۳۵۵ تأسیس گردیده و در این اساسنامه شرکت نامیده شده است.
در این اساسنامه آمده است:
شرکت راه‌آهن ایران، شرکتی است وابسته به وزارت راه و ترابری که به صورت بازرگانی اداره شده و کلیه عملیات خود را بر طبق مفاد این اساسنامه ودر مواردی که در اساسنامه تعیین تکلیف نشده باشد طبق مقررات قانون تجارت عمل خواهد نمود.
مدت شرکت نامحدود و مرکز آن تهران می‌باشد.[۶]
شرکت دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی است.
سرمایه اولیه شرکت ده میلیارد ریال است که کلاً متعلق به دولت می‌باشد و ازمحل دارایی راه‌آهن دولتی ایران تأمین می‌گردد.[۷][۸]
توسعه خطوط آهن
[ویرایش]
شرکت ساخت و توسعه زیربناهای ترابری کشور از زیرمجموعه‌های وزارت راه است و معاونت ساخت و توسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌ها از معاونت‌های این شرکت است که به کار ساخت خطوط آهن جدید اشتغال دارد.
- طول خطوط اصلی: ۱۱۰۶۱ کیلومتر (سال ۱۳۹۶، کیلومتر با عرض ریل پهن) ۹۰۲۰٫۵ کیلومتر خط اصلی ۲۰۴۰٫۵ کیلومتر خط دوم است. (سال ۹۶)
- طول خطوط فرعی (تجاری صنعتی و مانوری): ۳۰۱۷ کیلومتر (سال ۹۶)
- طول خطوط برقی (جلفا-تبریز): ۱۴۸ کیلومتر
- طول خطوط دوم (دو خطه): ۲۰۴۰٫۵ کیلومتر (سال ۹۶)
- تأسیسات تعویض بوژی (هزار چرخ) واقع در ایستگاه مرزی بین‌المللی جلفا و سرخس که برای ترانزیت بار یا واگنهای خالی به کار می‌رود. در هر ۲۴ ساعت و در دو نوبت کاری می‌توان حدود ۲۰۰ واگن (هر واگن دارای ۴ محور یا ۲ بوژی) را تعویض کرد.
- پایانه‌های حمل کانتینر با تجهیزات بلند کردن و جابجا کردن واقع در پایانه‌های بندر امام خمینی و بندرعباس و ایستگاه‌های راه‌آهن در مهرآباد، جلفا، سهلان و غیره
- طول معادل خطوط (یک خطه و دو خطه) ۱۱۰۶۱ کیلومتر
- طول خطوط مانوری: ۱۹۵۷ کیلومتر (سال ۹۶)
- طول خطوط صنعتی تجاری: ۱۰۵۹ کیلومتر (سال ۹۶)
جمع کل خطوط (با احتساب خطوط فرعی، ایستگاه‌ها و مانوری‌ها ۱۴۰۷۸ کیلومتر در پایان سال ۱۳۹۶ است. (برنامه‌ریزی شرکت راه‌آهن)
بهره‌برداری
[ویرایش]راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در پایان سال ۱۳۹۴ در حدود ۹۲۱۵ نفر پرسنل داشته که در ۱۹ اداره کل مناطق، ۵۰ (اداره کل، دفتر، پروژه) بنام واحدهای ستادی مستقر در مرکز فعالیت می‌کنند. تقسیم‌بندی شرکت بر اساس مناطق (زیر نظر روسای ادارات کل) و همچنین صورت گرفته است. این شرکت علاوه بر مسئولیت بهره‌برداری از خطوط، مسئول حفظ، نگهداری و تعمیر خطوط نیز است.
ایستگاه‌های بین‌المللی آزاد: اهواز، سهلان، تبریز، جلفا، نیک پسندی، مهرآباد، تهران، اصفهان، بندرعباس، سرخس، منهد (از مرز رازی)
در سال ۱۳۹۶ تعداد ۲۴٬۴۸ میلیون مسافر و ۳۰٬۲۹۹ میلیون تن بار به وسیله راه‌آهن جابجا شده است.[نیازمند منبع]
بهره‌وری
[ویرایش]به اعتقاد کارشناسان، این شرکت برای ایفای نقش در راه‌گذر بین‌المللی شمال–جنوب و ادامه حیات، نیازمند چابک سازی و کاهش هزینه‌ها است. از سوی دیگر نیاز است تا تعرفه حمل بار در این شرکت با مسیر کشورهای رقیب قابل رقابت باشد.[۹][۱۰]
پروژه‌های در دست ساخت
[ویرایش]
|
ادارات کل نواحی راه‌آهن ایران
[ویرایش]
|
|
| |||||||||||||||||||||
شرکت‌های ریلی
[ویرایش]قطارهای باری
[ویرایش]
|
|
قطارهای مسافری
[ویرایش]
|
|
 با نام تجاری پردیس در مالکیت شرکت حمل و نقل ریلی رجا
|
جستارهای وابسته
[ویرایش]- راه‌آهن ایران
- انجمن مهندسی حمل و نقل ریلی ایران
- فهرست لوکوموتیوهای مورد استفاده در راه‌آهن ایران
- فهرست ایستگاه‌های راه‌آهن ایران
- برقی کردن راه‌آهن در ایران
- مانورچی
- دگاژ
منابع
[ویرایش]- ↑ «جبارعلی ذاکری مدیرعامل راه‌آهن شد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۴-۰۹-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۹-۰۸.
- ↑ «آشنایی با مدیرعامل».
- ↑ «آرمان راه‌آهن» (PDF). راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۰ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰ مه ۲۰۲۱.
- ↑ «نمودار سازمانی ستادی وزارت راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران». وزارت راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰ مه ۲۰۲۱.
- ↑ «جبارعلی ذاکری مدیرعامل راه‌آهن شد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۴-۰۹-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۹-۰۸.
- ↑ شرکت می‌تواند در داخل و خارج کشور به منظور گسترش فعالیت خود با تصویب مجمع‌عمومی دفاتری را تأسیس یا نمایندگی‌هایی داشته باشد.
- ↑ «اساسنامه شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران (سهامی خاص)». مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰ مه ۲۰۲۱.
- ↑ قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و چهار تبصره و اساسنامه مربوط مشتمل بر چهار فصل و 24 ماده و پانزده تبصره در جلسه روز یکشنبه بیست و نهم‌شهریور ماه یک هزار و سیصد و شصت و شش مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1366.7.2 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
- ↑ بررسی کشورهای رقیب در مسیر کریدور شمال-جنوب نیم‌کره شرقی جهان. «بلیط قطار رجا». ghasedak24. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۰۶.
- ↑ «مقصر دور زدن ایران در مسیر کریدور شمال – جنوب کیست؟». نود اقتصادی.
- ↑ ایران بندر چابهار را با خط آهن به افغانستان وصل می‌کند، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ پروژه راه‌آهن اراک-خمین-اصفهان
