شنیانگ جی-۱۱ (انگلیسی: Shenyang J-11) نامگذاری ناتو: فلانکر-ال (Flanker-L) یک هواپیمای جنگنده دوموتوره ساخت شنیانگچین است که بر اساس بدنهٔ سوخو-۲۷ ساخته شدهاست. این هواپیما تنها در نیروی هوایی چین فعال است و کشور دیگری آن را به خدمت نگرفتهاست.
در دهه ۱۹۷۰ میلادی نیروی هوایی چین درخواست یک جنگنده قابل اطمینان را به صنایع هوایی چین ارائه کرد تا بوسیلهٔ آن بتواند ناوگان سالخوردهٔ میگ-۱۹ خود را بازنشسته نماید. شرکت شنیانگ، طرح یک جنگنده سبک را پیشنهاد کرد که دارای یک موتور رولز-رویس اسپی بود. انتظارات از این محصول به گونهای بود که هواپیمای جدید باید مانورپذیری بهتری نسبت به میگ-۱۹ داشته باشد و نرخ اوجگیری آن نیز از میگ-۲۱ بیشتر باشد. این پروژه به دلیل مشکلات در تأمین موتور هواپیما با شکست روبرو شد و پروژه لغو گردید.[۲]
طرح جی-۱۱ برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ طی قرارداد بزرگ تسلیحاتی بین چین و روسیه به ارزش ۲٫۷ میلیارد دلار به جریان افتاد و در این معامله، قرار شد کیتهای سوخو-۲۷ به چین منتقل شوند و چین ۲۰۰ فروند جنگنده سوخو-۲۷ را در خاک خود تولید کند. کیتها ساخت شرکت کمسومولسک روسیه بودند و بدنه و قطعات گوناگون در خاک چین تولید میشدند ولی این معامله شامل اویونیک و موتور و رادار نمیشد و این قطعات میبایست در روسیه ساخته شده و به چین منتقل میشدند و به این ترتیب خط تولید در سال ۱۹۹۷ در چین راهاندازی شد.[۳] دو فروند اول توسط چین مونتاژ شدند و به دلیل کیفیت پایین در مونتاژ، مهندسان روسی بر روی خط تولید نظارت کردند و قطعات این دو هواپیما باز شده و دوباره مونتاژ شدند. با نظارت مهندسان روسی پنج فروند تا سال ۲۰۰۰ میلادی و ۲۰ فروند دیگر تا پایان سال ۲۰۰۳ در چین تولید شدند. تا سال ۲۰۰۴ میلادی روسیه ۱۰۵ کیت به چین تحویل داد و درمجموع ۱۰۴ فروند جی-۱۱-اِی ساخته شد ولی ۹۵ فروند به نیروی هوایی چین تحویل داده شد.[۴]
در سال ۲۰۰۲ میلادی چین تصمیم گرفت از رادار و قطعات ساخت خود در جنگندهها استفاده کند و این اقدام برخلاف قوانین قرارداد بود. روسیه در سال ۲۰۰۴ میلادی از نیت چین آگاه شد و بدین ترتیب قرارداد چین و روسیه در سال ۲۰۰۴ توسط روسیه فسخ شد.[۴][۵]
چین به منظور از بین بردن وابستگی به روسیه در ساخت جی-۱۱، اقدام به بومیسازی این جنگنده نمود و سه پیشنمونه بومی را در سال ۲۰۰۶ شخصیسازی نمود و برای آزمایش به نیروی هوایی خود تحویل داد.[۶] چین در سال ۲۰۱۱ اغلام کرد که ۹۰ درصد از قطعات جی-۱۱ بی بومی هستند و توسط چین ساخته شدهاند ولی موتور آن همچنان روسی است.[۷] یک مدل دوسرنشین نیز برای جی-۱۱-بی ساخته شد[۸]
در سال ۲۰۰۲ موتور شنیانگ دابلیواس-۱۰ جایگزین یکی از موتورهای روسی شد تا آزمایش شود.[۹] این موتور تا سال ۲۰۰۴ مورد آزمایش قرار گرفت و دارای مشکلات زیادی بود و به دلیل اعتمادپذیری بسیار پایین، تا سال ۲۰۰۷ مورد آزمایش قرار گرفت.[۱۰][۱۱] پس از برطرف شدن مشکلات موتور، محصول جدید WS-10A نام گرفت و در سال ۲۰۰۹ در مدل جی-۱۱-بی۲ (بلاک-۲) نصب شد[۱۲][۱۲] و در سال ۲۰۱۴ همه محصولات دارای این موتور بودند.[۱۳]
J-15 مدل مخصوص ناو هواپیمابر است که براساس J-11B ساخته شد و از سوخو-۳۳ الهامگیری شدهاست. الکترونیک پرواز آن دقیقاً مشابه با J-11B است.[۲۲]
J-11D با رادار جستجو و ردیابی فروسرخ مجهز شدهاست تا در نبردهای هوایی بهتر عمل کند. در دهانه ورودی هوا به موتور از مواد کامپوزیت استفاده شدهاست تا بازتاب راداری کاهش یابد. زیر هر بال ۳ ریل برای موشک وجود دارد. این مدل دارای هدایت پرواز برقی، کابین شیشهای خلبان و سامانه جنگ الکترونیک است و موتور بهبودیافتهای از WS-10A روی آن نصب شدهاست.[۲۳]
↑http://ndupress.ndu.edu/Portals/68/Documents/stratperspective/china/ChinaPerspectives-4.pdf Saunders, Phillip C. ; Wiseman, Joshua K. (December 2011). "Buy, Build, or Steal: China's Quest for Advanced Military Aviation Technologies" (PDF). Chinese Strategic Perspectives. Institute for National Strategic Studies, National Defense University (4). Retrieved 25 May 2015. p. 36 صفحه 26
↑Rupprecht, Andreas (29 October 2018). Modern Chinese Warplane: Chinese Air Force - Aircraft and Units. Harpia Publishing. p. 46. ISBN978-0-9973092-6-3.
↑Rupprecht, Andreas (2018). Modern Chinese Warplane: Chinese Naval Aviation - Aircraft and Units. Harpia Publishing. p. 21. ISBN978-0-9973092-5-6.