شهره بیات

شهره بیات
در شهریور ۱۳۹۵
نام کاملشهره بیات
کشور ایران
زاده۲۳ اسفند ۱۳۶۵ ‏(۳۷ سال)
رشت، گیلان، ایران
عنواناستاد فیده زنان
رده‌بندی فیده۲۰۹۱ (ژوئن ۲۰۲۰)[۱]
بهترین ریتینگ۲۱۰۴ (ژوئیه ۱۹۹۹)
رنکینگ۱۷۴۳۱ (ژوئن ۲۰۲۰)

شهره بیات (زاده ۲۳ اسفند ۱۳۶۵ در رشت) نخستین و تنها زن داور بین‌المللی شطرنج رتبه A در آسیا و آموزگار فدراسیون جهانی شطرنج (فیده) است[۲][۳][۴] که داوری مسابقاتی از جمله فینال قهرمانی شطرنج بانوان جهان را در کارنامه دارد.[۵][۶]

شهره بیات دارای عنوان استادی فدراسیون جهانی شطرنج و دبیر پیشین فدراسیون شطرنج ایران است.[۷][۸] شهره بیات در اواخر مهر ۱۳۹۷ بنا به دلایل نامشخص از سمت خود استعفا کرد[۹] و سپس در سال ۲۰۱۹ (میلادی) به عنوان عضو ارشد کمیته داوران فدراسیون جهانی شطرنج و آموزگار فیده انتخاب شد.[۳][۱۰] شهره بیات تا پیش از مهاجرت از ایران به نام ایران، عضو ارشد کمیته داوران فیده بود.[۷] در آبان ۱۳۹۹ وزارت کشور بریتانیا به شهره بیات پناهندگی داد.[۱۱]

در ۱۵ اسفند ۱۳۹۹ شهره بیات یکی از برندگان جایزه «زنان شجاع» وزارت خارجه آمریکا شد.[۱۲] شهره بیات در مصاحبه با روزنامه دیلی تلگراف اعلام کرده است که جزو یهودیان مخفی ایران بوده است و در ظاهر خود را مسلمان معرفی مینموده است <سایت تابناک کد خبر ۱۰۰۵۵۹۴>

مهاجرت از ایران

[ویرایش]

در دی ۱۳۹۸ انتشار عکس‌های بی‌حجاب شهره بیات در جریان یک مسابقه قهرمانی جهان خبرساز شد. کیومرث بیات، پدر او انتشار این عکس‌ها را «شیطنت عکاسان» خواند و گفت که یک لحظه روسری از سر دخترش افتاده‌است؛ شهره بیات در ادامه مسابقه دیگر از روسری استفاده نکرد و اعلام کرد که دیگر قصد بازگشت به ایران را ندارد.[۷][۱۳]

شهره بیات در مصاحبه با رویترز اعلام کرد تصاویری که رسانه‌های داخلی ایران از آن استفاده کردند و ادعا کردند که وی بی‌حجاب بوده از زاویه‌ای گرفته شده بود که روسری اش مشخص نبود، سپس مطابق آن تصاویر او را محکوم کرده‌اند. فدراسیون شطرنج از بیات خواست تا نامه ای بنویسد و ابراز پشیمانی کند و از حجاب اسلامی اجباری دفاع کند، شهره بیات از نوشتن این نامه امتناع کرد و از روز بعد بدون حجاب در مسابقات حاضر شد، او از فدراسیون ایران درخواست کرده تا با ارسال نامه‌ای امنیتش را تضمین کنند تا بتواند به ایران بازگردد، اما فدراسیون شطرنج ایران و نهادهای مرتبط از این کار خودداری کردند.[۱۴]

در حالی که بیات هنوز در مرحله دوم مسابقات در روسیه به‌سر می‌برد، رسانه‌های داخلی اعلام کردند که وی پناهنده شده‌است. در ۹ آبان ۱۳۹۹ نایجل شورت، استاد شطرنج بریتانیایی و نایب رئیس فدراسیون بین‌المللی شطرنج، در توییتی گفت که وزارت کشور بریتانیا به شهره بیات، پناهندگی داده‌است. وی ادامه داد: «به عنوان یک مجازات، سپاه پاسداران، کیومرث، پدر شهره بیات را مجبور کرده بود که از ریاست انجمن شطرنج گیلان کناره‌گیری کند.»[۱۵]

واکنش‌ها

[ویرایش]

فدراسیون بین‌المللی شطرنج (فیده) به دلیل اینکه شهره بیات کاری خلاف قانون انجام نداده واکنشی نشان نداد، ولی استاد شطرنج بریتانیا و نایب رئیس فیده، نایجل شورت، در توییتی شهره را ستایش کرد.[۱۶]

گری کاسپاروف قهرمان شطرنج جهان، سوزان پولگار قهرمان شطرنج بانوان جهان، و هیکارو ناکامورا استاد بزرگ سرشناس آمریکایی با انتشار توئیتی پشتیبانی خود را از شهره بیات اعلام کردند.[۱۷][۱۸]

در خرداد ۱۳۹۹ کیومرث بیات، پدر شهره بیات، که به مدت ۱۲ سال رئیس هیئت شطرنج گیلان بود از فشار وزارت ورزش برای کناره‌گیری از سمت خود و دوری از فعالیت‌های ورزشی «به دلیل رعایت نکردن حجاب توسط دخترش» خبر داد.[۱۹]

در مهر ۱۳۹۹ شهره بیات در مصاحبه ای با تلگراف اعلام کرد پس از فشارهایی که در مسابقات قهرمانی بانوان جهان بخاطر حجاب به وی تحمیل کرده بودند، دیگر قادر به ادامه این وضعیت نبود و به همین دلیل به ایران بازنگشت.[۱۱][۲۰]

همزمان با روز جهانی زن، جایزه «زنان شجاع» وزارت امور خارجه آمریکا به ۲۱ زن داده شد که یک تن از آن‌ها شهره بیات می‌باشد. این مراسم در حضور جیل بایدن، بانوی اول آمریکا انجام شد.[۲۱]

جوایز

[ویرایش]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ "Shohreh Bayat FIDE Chess Profile". ratings.fide.com (به انگلیسی). Archived from the original on 20 April 2020. Retrieved 2020-04-20.
  2. ↑ «شهره بیات، لباسـی با شعـار «زن، زندگی، آزادی» پوشید و از داوری جهانی محروم شد». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۱.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "استاد فیده زنان ایران مدرس فدراسیون جهانی شطرنج شد". ایرنا. 11 مارس 2019.
  4. ↑ "Asia's first and only female Grade-A IA Shohreh Bayat" – via www.youtube.com.
  5. ↑ "Women's World Chess Championship 2018 December 2018 Russia FIDE Chess Tournament details". ratings.fide.com.
  6. ↑ https://ratings.fide.com/card.phtml?event=12501018.
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ «در پی جنجال بر سر حجاب، داور مسابقات جهانی شطرنج دیگر به ایران بازنمی‌گردد». رادیو فردا. ۱۳۹۸-۱۰-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۰.
  8. ↑ http://iraneconomist.com/fa/news/289210/استاد-فیده-زنان-ایران-مدرس-فدراسیون-جهانی-شطرنج-شد.
  9. ↑ "سرپرست دبیری فدراسیون شطرنج منصوب شد". ایسنا. 27 نوامبر 2018. Retrieved 2020-01-10.
  10. ↑ http://www.iribnews.ir/fa/news/2317992/پنج-ایرانی-عضو-فدراسیون-جهانی-شطرنج.
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Vasilyeva، Nataliya (۲۰۲۰-۰۹-۲۶). «'I couldn't tolerate it any longer': how Iranian chess referee with secret Jewish heritage was forced to live a 'fake' life» (به انگلیسی). The Telegraph. شاپا 0307-1235. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۲.
  12. ↑ «شهره بیات استاد ایرانی شطرنج، یکی از برندگان جایزه «زنان شجاع» وزارت خارجه آمریکا شد». صدای آمریکا فارسی. ۱۵ اسفند ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۶.
  13. ↑ «شهره بیات، داور شطرنج، 'قصد بازگشت به ایران را ندارد'». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۰ ژانویه ۲۰۲۰.
  14. ↑ "Iranian chess ref accused of flouting dress code says she won't return home" (به انگلیسی). رویترز. 2020-01-18. Archived from the original on 26 June 2020. Retrieved 2021-03-06.
  15. ↑ «نایب رئیس فیده می‌گوید بریتانیا به شطرنج باز ایرانی پناهندگی داد». صدای آمریکا فارسی. ۱۰ آبان ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۶.
  16. ↑ «پس از جنجال بر سر نداشتن حجاب؛ شهره بیات، سرداور مسابقات جهانی شطرنج، می‌گوید به ایران بازنخواهد گشت». صدای آمریکا فارسی. ۲۵ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۶.
  17. ↑ «حمایت از شهره بیات». گری کاسپاروف. ۱۹ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۲۰.
  18. ↑ هیکارو ناکامورا (2020-01-16). "حمایت از شهره بیات". twitter (به انگلیسی). Retrieved 2020-03-06.
  19. ↑ «کیومرث بیات با «فشار وزارت ورزش به خاطر حجاب دخترش» کناره‌گیری کرد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۲.
  20. ↑ «بریتانیا با پناهندگی شهره بیات، داور شطرنج 'موافقت کرد'». BBC News فارسی. ۱۰ آبان ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۶.
  21. ↑ روز جهانی زن؛ ۲۱ زن از جمله یک ایرانی جایزه «زنان شجاع» را دریافت کردند
  22. ↑ Peter Doggers (10 March 2021). "Awards For Bayat, Humpy, Harika As International Women's Day Is Celebrated". Chess.com (به انگلیسی).
  23. ↑ «بازندگان قهرمان؛ نگاهی به ورزشکاران ایرانی که ناچار به شکست شدند تا مقابل حریفان اسرائیلی قرار نگیرند». voanews.

پیوند به بیرون

[ویرایش]