شی باتر
شی باتر (به انگلیسی: Shea butter) یا کره شیا چربی استخراج شده از دانه‌های درخت روغن قلم (Vitellaria paradoxa)می‌باشد.[۱] به‌طور گسترده در مواد آرایشی به عنوان مرطوب‌کننده و لوسیون استفاده می‌شود. کره شیا خوراکی بوده و در برخی از کشورهای آفریقایی برای تهیه مواد غذایی استفاده می‌شود.[۲] گاهی از این کره جایگزین کره کاکائو استفاده می‌شود، اگر چه طعم آن تا حدود زیادی متفاوت است.[۳][۴]
درخت شیا یا درخت روغن قلم در کمربند خشک ساوانا در غرب آفریقا از سنگال در غرب تا سودان در شرق و بر روی کوهپایه‌های ارتفاعات اتیوپی رشد می‌کند.
کره شیا ترکیب پیچیده‌ای شامل اسیدهای چرب نظیر اسید اولئیک (۴۰–۶۰٪)، اسید استئاریک (۲۰–۵۰٪)، اسید لینولئیک (۳/۱۱))، اسید پالمیتیت (۲–۹))، اسید لینولنیک (<۱)) و اسید آراشیدیدیک (<۱) می‌باشد.[۵]
این روغن در محدوده دمای بدن انسان ذوب می‌شود و طرفداران استفاده از آن بر جذب سریع آن از راه پوست و خواص ترمیم کننده و مرطوب‌کننده آن تأکید دارند.[۶]
کره شیا به‌طور عمده در محصولات آرایشی مرتبط با پوست و مو نظیر براق لب، کرم‌های مرطوب‌کننده و لوسیون‌ها و نرم‌کننده‌های مو استفاده می‌شود.[۷] همچنین در صنعت صابون سازی استفاده می‌شود البته مقادیر بالاتر از استاندارد آن باعث نرم شدن بیش از حد صابون و کاهش خاصیت پاک‌کنندگی می‌شود. البته به دلیل هزینه بالای این روغن نسبت به پوماس و روغن نخل، کمتر از کره شیا برای صابون سازی استفاده می‌شود.
منابع
[ویرایش]- ↑ Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley-VCH. 2002. doi:10.1002/14356007.a10_173. ISBN 978-3-527-30673-2.
{{cite encyclopedia}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ National Research Council (2006-10-31). Lost Crops of Africa: Volume II: Vegetables (2006). ISBN 978-0-309-10333-6.
- ↑ E. T. Masters, J. A. Yidana and P. N. Lovett (2004). "Reinforcing sound management through trade: shea tree products in Africa".
- ↑ Fold, N. 2000. (2013-01-14). "A matter of good taste? Quality and the construction of standards for chocolate in the European Union. Cahiers d'Economie et Sociologie Rurales, 55/56: 92–110" (PDF).
- ↑ Davrieux, F. , Allal, F. , Piombo, G. , Kelly, B. , Okulo, J. B. , Thiam, M. , Diallo, O. B. & Bouvet, J. -M. (2010) (2010). "Near Infrared Spectroscopy for High-Throughput Characterization of Shea Tree (Vitellaria paradoxa) Nut Fat Profiles. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 58, 7811-7819". Journal of Agricultural and Food Chemistry. 58 (13): 7811–7819. doi:10.1021/jf100409v. PMID 20518501.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Hemat, R. A. S. (2003). Principles of Orthomolecularism. Urotext. p. 160. ISBN 978-1-903737-05-7.
- ↑ "African Shea Butter Benefits". Retrieved 8 October 2017.