شیطان هم می‌گرید ۴

شیطان هم می‌گرید ۴
توسعه‌دهنده(ها)کپ‌کام
ناشر(ها)کپ‌کام
کارگردان(ـان)هیده‌آکی ایتسونو
تهیه‌کننده(ها)هیرویوکی کوبایاشی
نویسنده(ها)بینگو موریهاشی
آهنگساز(ان)
سریشیطان هم می‌گرید
موتورام‌تی فریم‌ورک[۱]
سکو(ها)
تاریخ(های) انتشار
۳۱ ژانویه، ۲۰۰۸
ژانر(ها)اکشن-ماجراجویی، هک اند اسلش
حالت(ها)تک‌نفره

شیطان هم می‌گرید ۴ (انگلیسی: Devil May Cry 4؛ ژاپنی: デビルメイクライ4) یک بازی ویدئویی در سبک اکشن-ماجراجویی و هک اند اسلش و چهارمین قسمت از مجموعه بازی‌های شیطان هم می‌گرید است که توسط شرکت کپ‌کام در سال ۲۰۰۸ برای کنسول‌های ایکس‌باکس ۳۶۰، پلی‌استیشن ۳ و همچنین مایکروسافت ویندوز به بازار عرضه شده است. این بازی توسط بینگو موریهاشی نویسندگی و توسط هیده‌آکی ایتسونو کارگردانی شده است. داستان بازی، ماجرای «نرو»، یک نوجوان دارای قدرت‌های شیطانی که مأموریت دارد تا «دانته»، شخصیت اصلی مجموعه، را متوقف کند را روایت می‌کند. دلیل این مأموریت، کشته‌شدن رهبر محفل شمشیر و شیاطین به دست «دانته» است. بازیکن کنترل «دانته» و «نرو» را بر عهده می‌گیرد و با استفاده از سلاح گرم، شمشیر و دیگر اسلحه‌ها، در نبردهایی با فاصله نزدیک با دشمنان می‌جنگد.

شیطان هم می‌گرید ۴ نخستین عنوان مجموعه است که همزمان برای چند کنسول عرضه شده است. در طول مراحل توسعه، کپ‌کام با استفاده از موتور بازی ام‌تی فریم‌ورک، قصد داشت تا کیفیت بصری یکسانی را در تمام نسخه‌ها طراحی کند. گروه ساخت بازی از حدود ۸۰ نفر تشکیل شده بود. «نرو» برای جذب بازیکنان جدید، در بازی گنجانده شد. محبوبیت «دانته» در میان بازیکنان، برای توسعه‌دهندگان چالش‌برانگیز بود، چرا که آنان قصد داشتند تا او را به عنوان یک شخصیت جانبی در بازی قرار دهند.

بازخوردهای منتقدان به شیطان هم می‌گرید ۴ مثبت بود. این عنوان برای درجه سختی چالش‌برانگیز، گرافیک و شخصیت‌پردازی «نرو» به عنوان یک قهرمان جدید مورد تحسین قرار گرفت. با این وجود، پس‌گرد در مراحل «دانته» و زاویه دوربین بازی، انتقادهایی را برانگیخت. بازی بیش از سه میلیون نسخه در سراسر جهان فروخت و پرفروش‌ترین عنوان مجموعه شد. پس از موفقیت این عنوان، بینگو موریهاشی داستان آن را در یک لایت ناول دو جلدی نوشت.

نسخه‌ای از بازی برای آی‌اواس با نام شیطان هم می‌گرید ۴: برگردان عرضه شد. نسخه‌ای بازسازی‌شده از بازی با نام شیطان هم می‌گرید ۴: نسخه ویژه در ژوئن ۲۰۱۵ عرضه شد. صداگذاری انگلیسی و ژاپنی، جلوه‌های بصری و بافت‌های ارتقایافته، بازطراحی میزان تعادل در بازی، پوشش‌ها و لباس‌های جدید و سه شخصیت قابل‌بازی جدید با نام‌های «ورژیل»، «لیدی» و «تریش»، از جمله محتویات این نسخه هستند. دنباله آن، تحت عنوان شیطان هم می‌گرید ۵، در ۸ مارس ۲۰۱۹ منتشر شد.

مجموعه

[ویرایش]
بازی ویدئویی در سبک اکشن-ماجراجویی و هک اند اسلش

داستان

[ویرایش]

داستان مجموعه از آن‌جا شروع می‌شود که اسپاردا، شوالیه‌ای دلیر در محفل شمشیر، با ایوا ازدواج کرده و صاحب دو پسر با نام‌های «دانته» و «ورژیل» می‌شود. اسپاردا به دلیل دلاوری‌های خود، مشهور به «شوالیه افسانه‌ای تاریکی» است. او دو طلسم دارد که برای کارایی، باید در کنار هم قرار گیرند. این دو طلسم در جریان جشن تولد «دانته» و «ورژیل»، توسط ایوا به آن‌ها هدیه داده می‌شود. ایوا بعدتر و پس از پنهان کردن «دانته» از دست یک دیو و در حالی که دنبال «ورژیل» می‌گردد، توسط موندوس، شاهزاده دیومانند جهان زیرزمینی، در خانه‌اش واقع در شهر گور سرخ کشته می‌شود.

در شیطان هم می‌گرید ۲، «دانته» با ماتیر و لوسیا ملاقات می‌کند و برای به دست آوردن و فعال کردن جسمی به نام آرکاناس، همراه لوسیا می‌شود. این دو با کمک هم، دیوی به نام آریوس را شکست داده و از بین می‌برند. «دانته» هم در پایان این قسمت، با موتورسیکلت به سمت دنیای شیاطین می‌رود تا یک دیو باستانی را متوقف کند.

شیطان هم می‌گرید ۳: بیداری «دانته»، داستان نبرد بین «دانته» و «ورژیل» را روایت می‌کند. داستان این بازی، به برادری میان «دانته» و «ورژیل» و موضوع طلسم‌های در دست آنان می‌پردازد و مشخص می‌شود که «دانته» پسر تنی و «ورژیل»، پسر ناتنی اسپارداست. «ورژیل» قصد بازکردن دروازه جهنم را دارد، اما «دانته» جلوی برادرش می‌ایستد. در نهایت، «ورژیل» خود را در خانه پدری‌اش زندانی می‌کند و «دانته» را بیرون می‌فرستد. «دانته» در دمو آخر بازی، به خاطر این کار برادرش به گریه می‌افتد.

داستان این عنوان بعد از نسخهٔ سوم و نسخهٔ اول و پیش از نسخهٔ دوم اتفاق می‌افتد.[۲][۳]

توسعه

[ویرایش]

تمام مجموعه شیطان هم می‌گرید به جز نسخه اول، توسط هیدئاکی ایتسونو کارگردانی شده است و کارگردانی نسخه اول، بر عهده هیدکی کامیا بود.[۴][۵] ایده ساخت چنین مجموعه‌ای، پس از ساخت رزیدنت ایول ۴ و در سال ۱۹۹۹ به وجود آمد. این نسخه، برای پلی‌استیشن ۲ عرضه شد.[۶] نام شخصیت اصلی، در ابتدا قرار بود «تونی» باشد،[۷] اما توسط شینجی میکامی به «دانته» تغییر یافت. نام «شیطان هم می‌گرید»، در نوامبر ۲۰۰۰ مشخص شد.[۸] موفقیت این عنوان، منجر به ساخت شیطان هم می‌گرید ۲ و در ادامه، شیطان هم می‌گرید ۳: بیداری «دانته» شد.[۹] نسخه سوم، همچنین دارای یک نسخه ویژه هم بود. این نسخه، شامل تغییراتی در گیم‌پلی، محتویات بیشتر بازی و امکان بازی کردن با «ورژیل» بود و مرحله‌ای به آن اضافه می‌شد تحت عنوان مکان خونی که ۹۹۹۹ مرحله داشت و گیم‌پلی متعادل‌تر و ۲۰ درصد سریع‌تر بود. غول آخر دیگری با نام دلقک هم به بازی افزوده شد. علاوه بر این محتویات اضافه، نسخه ویژه به دلیل عرضه در پنجمین سالگرد مجموعه، شامل سه نسخه اولیه بازی هم هست.[۱۰][۱۱]

داستان

[ویرایش]
همچنین ببینید: شخصیت‌های شیطان هم می‌گرید و شیطان هم می‌گرید (مجموعه بازی)
«دانته»، لیدی (پیراهن سفید) و «تریش» (پیراهن مشکی)

داستان از جایی آغاز می‌شود که فردی نیمه‌اهریمن[پانویس ۱] به نام نِرو[پانویس ۲] همراه با دوست دختر خود «کایری»[پانویس ۳] در مراسم مذهبی محفل شمشیر شرکت می‌کند. این محفل کسانی هستند که اسپاردا (پدر «دانته» که یک اهریمن کامل بود) را پرستش می‌کنند و «نرو» و «کایری» عضو آن هستند.[۱۲] که ناگهان «دانته» رهبر آن‌ها را به نام سانْکتوس را ترور می‌کند و دو دستیار سانکتوس به نام‌های کِرِدو[پانویس ۴] (که برادر «کایری» است) و اَگنِس[پانویس ۵] برای نجات جان سانکتوس اقدام می‌کنند و شهر از موجودات جهنمی پر می‌شود و «نرو» بعد از مبارزه با «دانته» و فرار او به دنبال قصر محفل شمشیر به نام قلعهٔ فورچنا[پانویس ۶] می‌رود.[۱۳]

و در قصری دیگر به نام فورچنا با اگنس روبه‌رو می‌شود، که اگنس او را به قتل می‌رساند ولی او به شکل شیطان زنده می‌شود و شمشیر یاماتو که قبلاً متعلق به برادر «دانته» («ورژیل»[۱۴]) ترمیم می‌کند و «نرو» در ادامه متوجه می‌شود که هدف رهبران محفل شمشیر، بازکردن دروازه‌های جهنم[پانویس ۷] و نابودی این دنیا برای ایجاد یک آرمان‌شهر است که برای این کار نیازمند خون «نرو» و شمشیر برادر «دانته» («ورژیل») به نام یاماتو هستند (که این شمشیر یک کاتانا است) که «کایری» را گروگان می‌گیرند تا «نرو» به دنبال آنان بیاید و در انتهای مرحلهٔ یازدهم سانکتوس که به شکل شیطان زنده شده است، شمشیر یاماتو را از «نرو» گرفته و قصد کشتن «نرو» را می‌کند که دستیار او یعنی «کردو» با فدا کردن خود از مرگ او جلوگیری می‌کند ولی «نرو» در مجسمهٔ غول‌پیکری با نام نجات‌بخش[پانویس ۸] زندانی می‌شود.[۱۳]

در اینجا بازیکن در نقش «دانته» قرار می‌گیرد و بازی از قصر محفلٔ شمشیر شروع می‌شود و «دانته» با طی کردن مراحلی که قبلاً با «نرو» رد کرده است دوباره به محل اولیهٔ بازی یعنی سالن اپرا می‌رسد و اگنس را به قتل می‌رساند و با مجسمه مبارزه می‌کند و در نهایت «نرو» را نجات می‌دهد و «نرو» در داخل مجسمه می‌شود تا سانکتوس را که قدرت جادویی بیشتری پیدا کرده و مسلح به شمشیر اسپاردا از بین می‌برد و «کایری» را نجات می‌دهد. در انتها معلوم می‌شود که ابتدا «دانته» توسط لیدی که شخصیتی قدیمی در بازی است اجیر می‌شود تا از بازشدن دروازهٔ جهنم جلوگیری کند.[۱۵][۱۶]

شخصیت‌های شیطان هم می‌گرید ۴
نام توضیح صداگذار
انگلیسی 		صداگذار
ژاپنی
دانته «دانته»، قهرمان اصلی مجموعه و مزدوری است که در کارهای فراطبیعی تخصص دارد و به بذله‌گویی و شوخ‌طبی خود مشهور است. او از دو کلت ام۱۹۱۱ شدیداً سفارشی‌شده‌استفاده می‌کند. روبن لنگدون توشییوکی موریکاوا
نرو «نرو»، قهرمان اصلی این قسمت و شخصیت قابل‌بازی آن است. وی توسط محفل شمشیر به فرزندی پذیرفته شده و در نهایت، به شوالیه مقدس محفل بدل گشته است. او ترجیح می‌دهد به تنهایی کار کند و به همین دلیل، معمولاً با «مأموریت‌های ویژه» محفل سروکار دارد. جانی یونگ بوش کایتو ایشیکاوا
ورژیل «ورژیل»، برادر دوقلوی «دانته» است که به بخش شیطانی پیوسته و غرق در کسب قدرت است. او از شخصیت‌های قابل‌بازی در این عنوان است. دنیل ساثورث هیرو آکی هیراتا
سنکتوس «سنکتوس»، هماورد اصلی در این عنوان است، که مغز متفکر اتفاقات بازی بوده است. او از بزرگ‌ترین رهبران معنوی محفل شمشیر است که به ظاهر در آغاز بازی و توسط «دانته» می‌میرد، اما در واقع، با استفاده از معجونی شیطانی، جان سالم به در برده است. هدف نهایی وی، جذب و استفاده از «نرو» است تا به وسیله او، بتواند بر جهان حکمرانی کند. لیام اوبرین ایکویا ساواکی
آگنوس «آگنوس»، محقق و کیمیاگر اصلی محفل اسپاردا است و وظیفه او، توسعه اسلحه‌های دیوکشی برای شوالیه‌هاست. او شخصیتی پرکار و درون‌گرا دارد و در هنگام اضطراب، به لکنت زبان دچار می‌شود. بسیار کم پیش می‌آید که او از دفترش بیرون برود و به همین دلیل، افراد بسیار کمی در محفل راجع به او می‌دانند. تی.جی. استورم یویا اوچیدا
تریش «تریش»، دیوی است که توسط موندوس طراحی شده و به طرز عجیبی شبیه ایوا، مادر «دانته»، است. مقاومت و چالاکی او بیش از حد معمول بوده و توانایی استفاده از آذرخش و بهبود سریع را داراست. دنیل بورجیو آتسوکو تاناکا
کردو «کردو»، کاپیتان هزاران شوالیه مقدس، فردی سخت‌گیر و عادل است که به خاطر دلاوری‌هایش در نبرد مورد تحسین واقع شده. به عنوان برادر بزرگ‌تر «کایری»، او «نرو» را از اعضای خانواده می‌داند اما معتقد به غیرقابل‌اعتماد بودن اوست. او به «نرو» دستوری مبنی بر دستگیر کردن «دانته» برای «ترور» «سنکتوس» می‌دهد. زمانی که «کردو» متوجه قدرت‌های شیطانی «نرو» می‌شود، تلاش می‌کند تا او را دستگیر کند، اما در نهایت با کمک «نرو»، تلاش می‌کند تا خواهرش را حفظ کند. تی‌جی روتولو ریکیا کویاما
کایری «کایری»، در فورچونا زاده و بزرگ شده است و برای محفل شمشیر خوانندگی می‌کند. او خواهر «کردو» و دوست کودکی «نرو» است و «نرو» به او علاقه دارد. زمانی، «آگنوس» به دستور «سنکتوس» او را گروگان گرفت تا «نرو» را تحریک کند. با این وجود، «نرو» متوجه نقشه شده و در نهایت، «کایری» را نجات می‌دهد و زندگی مشترکی را با هم آغاز می‌کنند. استفنی شی سائوری هایامی
یادکرد [۱۷][۱۸]

روند بازی

[ویرایش]
«نرو» در حالی که شمشیر یاماتو نیز فعال است.

روند بازی شیطان هم می‌گرید ۴ همانند نسخه‌های قبلی این مجموعه است. در این بازی مانند نسخه‌های قبل می‌توان هم‌زمان هم از شمشیر و هم از تفنگ استفاده کرد. البته اگر فرد در نقش «نرو» قرار بگیرد از اسلحه‌ای به نام «آورندهٔ شیطان»،[پانویس ۹] که همان دست «نرو» است نیز می‌تواند استفاده کند تا دشمنان را به سمت خود بکشد.[۱۵] یا به جاهای نسبتاً دوردست بپرد.

این بازی از ۲۰ مرحله تشکیل شده و ۱۶ نوع دشمن و ۱۲ غول آخر دارد در انتهای هر مرحله معمولاً یک غول آخر می‌آید که در مراحل «دانته» این غول‌ها تکرار می‌شوند. غول‌آخرهای بازی بسیار سخت و نفس‌گیر توصیف شده‌اند.[۱۹] و بعد از پایان هر مرحله بر اساس درجهٔ سختی، تعداد گوی‌های یافت شده، زمان به پایان رساندن مراحل و دیگر پارامترها به بازیکن نمره از اِس (بیش‌ترین نمره) تا دی (کمترین نمره) داده می‌شود.[۲۰][۲۱][۲۲]

درجهٔ سختی در بازی در ابتدا فقط دو حالت «انسان»[پانویس ۱۰] (آسان) و «صیاد شیطان»[پانویس ۱۱] (متوسط) است که اگر در این دو حالت بازی به پایان رسانده شود حالت‌های دیگری مانند «پسر اسپاردا»[پانویس ۱۲] نیز فعال می‌شود. بعد از به پایان رساندن بازی در این حالت، «دانته باید بمیرد»[پانویس ۱۳] باز می‌شود و در صورت به پایان رساندن، درجهٔ سختی «بهشت یا جهنم»[پانویس ۱۴] باز می‌شود و در انتها حالت سختی «جهنم یا جهنم»[پانویس ۱۵] باز می‌شود[۲۳]

اگر به‌طور متمادی چند بار از طریق شمشیر ضربه زده‌شود حرکات مبارزه‌ای نیز فعال می‌گردند تا دشمنان بیشتری را از پای در بیاورند[۲۴] که برای فعال شدن این چند ضرب‌ها باید کاربر گوی بفروشد.[۱۵]

از مرحلهٔ پنجم تا یازدهم، هنگام زدن کلید «بی» در اکس‌باکس (و «ال» در رایانه) شمشیر یاماتو فعال می‌شود و هرگاه کاربر ضربه با شمشیر خودش به نام «ملکه قرمز»[پانویس ۱۶] بزند یک ضربه دیگر از طرف شمشیر یاماتو به دشمن نیز زده می‌شود که البته برای مدتی کوتاه فعال است. هنگامی حالت «آورندهٔ شیطان» هم‌زمان با حالت یاماتو زده شود، قدرت ضربه‌های آن به شدت افزایش می‌یابد.[۲۵]

هنگام بازی با «دانته»، چهار ظاهر و لباس قدیمی او نیز وجود دارد که برعکس نسخه سوم می‌توان در هر زمان به سرعت بین آن‌ها سویچ کرد.[۱۵]

اسلحه‌ها

[ویرایش]
نام اسلحه نوع اسلحه شخصیت توضیحات
ملکهٔ قرمز[۱۵][پانویس ۱۷] شمشیر «نرو» شمشیر اصلی وی است.[۱۶]
رز آبی[۱۵][پانویس ۱۸] تفنگ «نرو»
یاماتو[پانویس ۱۹] شمشیر «نرو» - «دانته» از مرحلهٔ پنج به بعد فعال می‌شود و قبلاً در اختیار برادر «دانته» («ورژیل») بوده است.[۱۶]
طغیان[پانویس ۲۰] شمشیر «دانته» شمشیر اصلی وی است.[۱۶]
گیلگمش[پانویس ۲۱] نوعی شمشیر «دانته» بعد از کشتن د شی وایپر[پانویس ۲۲] توسط «دانته» به‌دست می‌آید و به شکل پوشش است.[۱۶]
پاندورا[پانویس ۲۳] ترکیبی «دانته» به شکل یک چمدان است بعد از کشتن بائل[پانویس ۲۴] به‌دست می‌آید و ۶۶۶ نوع کار می‌کند[۲۶] و تمام عملیات‌های ترکیبی از خمپاره‌انداز تا تیغ برنده را انجام می‌دهد[۱۵] ولی در بازی و حداکثر ارتقای فقط تبدیل تیر و کمان انفجاری، خمپاره‌انداز، توپخانه لیزری انفجاری، مسلسل، یک تیغهٔ تیز جادویی، سفینهٔ کوچک معلق در فضا که چندین موشک ردیاب را با هم شلیک می‌کند و در انتها با بازکردنش نوری شدید ایجاد می‌کند که اتفاقات مختلفی برسر دشمنانی که در محدوده نور هستند می‌افتد.[۲۶]
لوسیفر[پانویس ۲۵] شمشیر «دانته» بعد از کشتن بریال به‌دست می‌آید و به شکل سرنیزه‌هایی است که بعد از ورود به بدن دشمن منفجر می‌شوند.[۱۶]
ابنوی و ایوری[پانویس ۲۶] تفنگ «دانته» سلاح اصلی وی است.[۱۶]
کایوت-اِی[پانویس ۲۷] تفنگ «دانته»
شمشیر اسپاردا[پانویس ۲۸] شمشیر -- این شمشیر را در پایان بازی به‌دست می‌آورید اما بازی اجازه استفاده را نمی‌دهد. این شمشیر قبلاً شمشیر اسپاردا بوده است.[۲۷]

مراحل

[ویرایش]
مجسمهٔ نجات‌بخش که غول آخر مرحلهٔ ۱۸ نیز هست.
شمارهٔ مرحله نام مرحله
(فارسی)		 نام مرحله
(انگلیسی)		 توضیحات نام غول آخر
۱ پرندگان یک‌پر Birds of a Feather فقط یک بخش آموزشی کوچک است. «دانته»
۲ - La Porte De L'Enfer در نقش «نرو» در شهر گردش می‌کند. بریال
۳ بال سفید The White Wing به دنبال قصر فورچنا می‌گردید. ندارد
۴ خونریزی سرد Cold Blooded در قصر فورچنا گردش می‌کنید. بائل
۵ -- Trisagion دوباره به قصر فورچنا بازمی‌گردید. ندارد
۶ رستاخیز Resurrection به دنبال آگنس می‌گردید. اتاق مهار «آگنوس»[پانویس ۲۹]
۷ مار زن The She-Viper به جنگل درون جزیره می‌روید. اکیدنا
۸ اعتراف ایمان Profession of Faith درون جنگل می‌گردید تا به قصر سانکتوس برسید. «کردو»
۹ برای تو For You در قصر سانکتوس می‌گردید تا محل گروگان‌گیری «کایری» را بیابید. اگنس
۱۰ پیچیده در جلال Wrapped in Glory درون قصر سانکتوس می‌گردید تا به مجسمه برسید اما به «دانته» می‌رسید. «دانته»
۱۱ دایرهٔ نهم The Ninth Circle به مجسمه می‌رسید اما باید تا بالای آن برسید. سانکتوس
۱۲ یک شروع جدید A New Beginning اختیار «دانته» را به‌دست می‌گیرید و باید از قصر سانکتوس خارج شوید و گرنه روی سرتان خراب می‌شود. ندارد
۱۳ بازگشت شیاطین The Devil Returns در جنگل می‌گردید تا از جنگل خارج شوید. اچیدنا
۱۴ بیشهٔ ویرانی Forest of Ruin در جنگل گردش می‌کنید تا از آن خارج شوید. ندارد
۱۵ قلعهٔ فورچنا Fortuna Castle به قصر فورچنا بازمی‌گردید. داگون
۱۶ دوزخ Inferno در قصر فورچنا می‌گردید تا از آن خارج شوید. بریال
۱۷ رقص رشته Adagio For Strings به شهر بازمی‌گردید تا به محل اول بازی یعنی سالن اپرا برسید. اگنس
۱۸ ویرانگر The Destroyer باید از مجسمه بالا روید تا آن و دروازه جهنم را از بین ببرید. مجسمه
۱۹ موفق The Successor به حالت «نرو» بازمی‌گردید و باید با تمام غول‌آخرهای مراحل قبلی مبارزه کنید. تمام غول‌آخرهای مراحل قبلی
۲۰ -- La Vita Nuova باید سانکتوس را که به شمشیر اسپاردا نیز مسلح است از بین ببرید و بازی پایان می‌یابد. سانکتوس
یادکرد [۲۸]

توسعه

[ویرایش]
واتیکان یکی از مأخذهای اصلی در طراحی شهر خیالی فورچنا بود.

توسعه شیطان هم می‌گرید ۴ با فاصله کمی از موفقیت نسخه پیشین آن آغاز شد.[۲۹] گروه توسعه مجموعاً متشکل از هشتاد نفر بود.[۳۰] نخستین آگهی بازی، «دانته» را در حال انجام حرکات مختلفی در جلوی دوربین نشان می‌داد و شامل عناصری بود که در نسخه نهایی نبودند. کپ‌کام این ویدئو را فقط برای این ساخت که آغاز کار روی این عنوان را تأیید کند.[۳۱] گروه توسعه می‌خواستند تا عناصر تازه گیم‌پلی را به درون بازی بیاورند و شخصیتی جدید به آنان اجازه انجام چنین کاری را داد. این بازی نخستین عنوان از مجموعه شیطان هم می‌گرید بود که برای پلی‌استیشن ۲ عرضه نشد، چرا که این بازی برای نسل بعدی سخت‌افزارها طراحی شده بود. همین جریان، به گروه توسعه اجازه امتحان کردن سازوکارهای جدید و توسعه داستان بازی را داد.[۳۲] با وجود این‌که بازی قرار نبود دربرگیرنده پیامی مذهبی باشد، افرادی از کپ‌کام در واتیکان و استانبول تحقیقاتی انجام دادند.[۳۳]

در ۶ سپتامبر ۲۰۰۶، فامیتسو گزارش کرد که «دانته»، شخصیت اصلی بازی قبلی، قهرمان شیطان هم می‌گرید ۴ نخواهد بود. به جای آن، شخصیت جدیدی با نام نِرو، که توسط جانی یونگ بوش صداگذاری و ضبط حرکت شده بود، به عنوان شخصیت اصلی قرار گرفت.[۳۴] بحث‌های زیادی در کپ‌کام بر سر قرار دادن قهرمان جدید شکل گرفته بود، اما این موضوع تا زمانی که هیرویوکی کوبایاشی، تهیه‌کننده بازی، اعلام کرد که «دانته» حتماً باید در بازی حضور داشته باشد، تأیید نشد.[۳۳] به دلیل هراس از بازخوردهای منفی، کوبایاشی اعلام کرد که هدف کپ‌کام، سرگرم‌کننده ساختن «نرو» همانند «دانته» بود، در حالی که آن‌ها همچنین قصد قوی‌تر کردن وی را هم داشتند.[۳۵] یکی از دلایل اصلی توجه کپ‌کام به این موضوع، مشاهده بازخورد منفی نسبت به متال گیر سالید ۲: پسران آزادی در زمان جایگزینی سالید اسنیک با رایدن بود.[۳۵]

دو ویژگی اختصاصی نسخه رایانه، حالت توربو (که قبلاً فقط در شیطان هم می‌گرید ۳: نسخه ویژه استفاده شده بود) و حالت سختی جدیدی با نام حالت شوالیه افسانه‌ای تاریکی[پانویس ۳۰] بود که گاهی تا ۱۰۰ دشمن را در یک صحنه به نمایش می‌گذاشت.[۳۶] حالت توربو هم به میزان بیست درصد به سرعت بازی اضافه می‌کرد.[۳۶] هر دو ویژگی در نسخه ویژه بازی هم وجود داشتند.[۳۷]

نسخه رایانه همچنین از هر دو نسخه دایرکت‌اکس ۹ و ۱۰ پشتیبانی می‌کند. این بازی با برچسب بازی‌های ویندوز عرضه شده و روی ویندوز اکس‌پی، ویستا و ویندوز ۷ اجرا می‌شود.[۳۶] این نسخه با فرض وجود داشتن یک دسته بازی عرضه شده و ماوس فقط در منوها استفاده می‌شود، که همین موضوع باعث به وجود آمدن محیط کار مشابه نسخه اکس‌باکس ۳۶۰ گشته است.

این بازی قرار بود ابتدا به‌طور انحصاری برای پلی‌استیشن ۳ منتشر شود اما شرکت کپ‌کام در تاریخ ۱۹ مارس ۲۰۰۷ تصمیمش را عوض کرد.[۳۸][۳۹] نسخهٔ پلی‌استیشن ۳ و ایکس‌باکس ۳۶۰ آن تفاوت خاصی ندارند فقط در نسخه پلی‌استیشن ۳ مقداری از فایل‌های بارگذاری بازی در هارد کپی می‌شود تا سرعت بارگذاری در دفعات بعدی بیشتر شود.[۱۵] البته تهیه‌کننده آن یعنی هیرویوکی کوبایاشی اعلام کرد از ابتدا بر این قصد بوده‌اند که بازی را برای رایانه نیز بسازند اما بعداً این موضوع را اعلام کرده‌اند.[۴۰]

سختی این بازی در نسخهٔ منتشرشده بین آمریکا و ژاپن تفاوتی نداشت در صورتی که در نسخه‌های قدیمی نسخه‌های انتشار یافته بین آمریکا و ژاپن درجات سختی متفاوتی داشتند.[۴۱] اولین پیش‌نمایش از بازی در روز بازی کپ‌کام[پانویس ۳۱] توسط کوبایاشی ارائه و خصوصیات بازی اعلام شد.[۴۲]

در نسخهٔ رایانه‌ای و مانند بازی‌های قبل به جای علامت راهنمای کلیدها از راهنمای کلیدهای ایکس‌باکس ۳۶۰ استفاده می‌شد که بازیکن را سردرگم می‌ساخت اما به هرحال کوبایاشی در مصاحبه‌ای با یوروگیمر اعلام کرد که «نسخهٔ رایانهٔ آن عالی است زیرا یک تیم بر روی دو نسخه کار کرده‌اند».[۴۳]

موتور

[ویرایش]

هیرویوکی کوبایاشی ذکر کرد که گروه توسعه کار روی بازی را با موتور بازی مخصوص بازی‌سازی روی رایانه آغاز کرده بودند. وی گفت که این عنوان، نخستین بازی عرضه شده برای پلی‌استیشن ۳ توسط کپ‌کام بوده است و انجام این امر، «قدمی سخت» بوده، مخصوصاً چون هیچ‌کدام از اعضای گروه به قابلیت‌های این کنسول آشنا نبودند.[۴۴] کپ‌کام با تأکید روی موفقیت اکس‌باکس ۳۶۰ در بازار آمریکای شمالی و اروپا، مهاجرت به پلت‌فرم‌های جدید را «طبیعی» توجیه کرد. نسخه نهایی شیطان هم می‌گرید ۴ از موتور ام‌تی فریم‌ورک توسعه داده شده توسط کپ‌کام استفاده می‌کند.[۴۴] در مبحثی در تابلوی پیام‌های رسمی کپ‌کام، سؤالی در خصوص مهاجرت به پلت‌فرم‌های جدید مطرح شد. در این مبحث، کریستین سونسن،[پانویس ۳۲] مدیر ارشد تحقیقات و برنامه‌ریزی استراتژیک کپ‌کام، در پاسخی گفت که آن‌ها با احساسات قوی مردم در خصوص این تصمیم، این کار را انجام داده‌اند، اما این تصمیم بهترین کار برای شرکت و مصرف‌کنندگان بوده است.[۴۵] او همچنین مدعی شد که محتویات دو نسخه در هر حالت یکسان می‌بودند، به جز این‌که «احساس کنترلر» ممکن بود تفاوت جزئی با آنچه در نسخه نهایی بوده داشته باشد.[۴۶] با وجود این‌که کپ‌کام سابقاً از ام‌تی فریم‌ورک برای ساخت دو بازی روی اکس‌باکس ۳۶۰—خیزش مرگ و سیاره گمشده— استفاده کرده بود، گروه توسعه در کار با موتور به مشکلاتی برخورد کردند.[۳۱] توسعه‌دهندگان ابتدا دمویی از بازی را در یک نمایشگاه بازی توکیو نمایش دادند که «دانته» در آن با بریال،[پانویس ۳۳] یک غول آخر، مبارزه می‌کرد. جنبه‌های دیداری بازی چنان کارمندان کپ‌کام را خشنود کرد که این جلوه‌ها را یک «معجزه» نامیدند.[۳۷]

هیدئاکی ایتسونو[پانویس ۳۴] در مقاله‌ای از فامیتسو گفت که جلوه‌های دیداری بازی در تلاشند تا احساسی راضی‌کننده از نو بودن و هیجان‌انگیزی را به وجود بیاورند. حرکت آورنده شیطان «نرو» قابل انجام شدن روی کنسول‌های نسل دوم نبود، اما ساختشان روی کنسول‌های نسل جدید همچون پلی‌استیشن ۳ امکان‌پذیر بود.[۳۴] کوبایاشی گفت که نسخه‌های اکس‌باکس ۳۶۰ و پلی‌استیشن ۳ ممکن است یکسان باشند، هرچند او در خصوص نسخه رایانه چیزی نگفت.[۴۷] نسخه پلی‌استیشن ۳ نیازمند نصب ۵ گیگابایت داده توسط بازیکن بود که مدت زمان ۲۰ دقیقه به طول می‌انجامید و طول صفحات بارگذاری درون بازی را کاهش می‌داد.[۴۸]

در حین ساخت، عناصر جدید گیم‌پلی برای «عرضه بازی‌های اکشن نو» توسعه داده شدند؛ در کنار این موارد، قابلیت آورنده شیطان قابلیت آوردن دشمنان به‌طرف شخصیت‌ها را به بازی اضافه می‌کرد.[۴۹] برخلاف پیشرفت «دانته» در شیطان هم می‌گرید ۳، «نرو» طوری طراحی شده بود تا با ارتقای قابلیت آورنده شیطان قوی‌تر شود، نه با دریافت اسلحه‌های جدید پس از شکست دادن غول‌های آخر. در حین توسعه، گروه ساخت تصمیم گرفتند که «نرو» می‌تواند یکی از دو شخصیت اصلی باشد و «دانته» می‌تواند تنها شخصیت منتقل شده از نسخه‌های قبلی مجموعه نباشد.[۵۰] هیرویوکو کوبایاشی پیش از عرضه بازی اشاره کرد که آن‌ها قصد داشتند تا «دانته» به طرز چشم‌گیری قوی‌تر از «نرو» به نظر برسد. این کار با ایجاد تفاوتی واضح بین قدرت یک «کهنه‌کار»[پانویس ۳۵] در مقایسه با یک «تازه‌کار»[پانویس ۳۶] انجام شد.[۵۱] برخلاف شیطان هم می‌گرید ۳، سختی بازی در هر دو نسخه ژاپنی و اروپایی با نسخه آمریکای شمالی یکسان بود.[۵۰]

فیلم‌نامه و قالب کلی

[ویرایش]

برای اولین بار در تمام مجموعه، بینگو موریهاشی[پانویس ۳۷] نویسنده بازی بود. او با کارگردانی به نام یوجی شیمومورا[پانویس ۳۸] که روی نسخه‌های قبلی کار کرده بود همکاری کرد. موریهاشی مشکلات زیادی با ساخت بازی پیدا کرد، تا آن‌جا که از کپ‌کام خارج شد. با این وجود، پس از درخواست ایتسونو برای بازگشتن وی به شرکت، به کپ‌کام برگشت. او نوشتن رخدادهای بازی را در یک سال تمام کرد. موریهاشی در شخصیت‌پردازی «نرو» به مشکلاتی برخورد کرد. «دانته» هم به عنوان نقش کمکی بازگشت.[۲۹][۵۲] ایتسونو مسئول بسیاری از عناصر «کایری» بود. تصور او از «کایری» یک «قهرمان زن جذاب و معمولی» بود که با وجود جنگنده نبودن، بتواند تأثیر زیادی روی «نرو» بگذارد. نقش «کایری» این بود که با پیشرفت داستان، به «نرو» و بازیکن انگیزه بدهد.[۵۲]

نوشته‌های رامو ناکاجیما[پانویس ۳۹] در مجموعه مانگای شهر آماگاساکی[پانویس ۴۰] الهام‌بخش موریهاشی برای نوشتن داستان «نرو» بودند؛ «من عاشق تو هستم، بنابراین از شهری که عاشقش هستی محافظت می‌کنم.» عشق، مرکز مجموعه شیطان هم می‌گرید است؛ شیطان هم می‌گرید ۴ روی عشق «نرو» به «کایری» متمرکز است. با وجود این‌که داستان شیطان هم می‌گرید ۴ ساده و مشابه فیلم‌های هالیوودی با موضوع پریشانی شاهزادگان و بزرگان است، کارکنان به خاطر برآورده شدن ایده‌های موریهاشی از آن راضی بودند.[۵۳] کارمندان کپ‌کام نِرو را به عنوان قهرمانی تازه خلق کردند که در ادامه مجموعه شیطان هم می‌گرید تکامل یابد، چرا که «دانته» با هر بازی قوی‌تر شده بود. «نرو» به عنوان شخصیتی ضعیف خلق شد که با پیشرفت داستان، قدرت‌هایی تازه می‌یابد و در نهایت به سطح «دانته» می‌رسد. بیشتر این موضوع با قابلیت «آورنده شیطان» وی انجام شد. یکی دیگر از دلایل معرفی و خلق «نرو»، جذب بازیکنان جدید به این فرنچایز بود.[۵۴]

پیش از آغاز طراحی شخصیت‌های بازی، تاتسویا یوشیکاوا[پانویس ۴۱] برای آشنا شدن با عناصر پیشین، با چند تن از کارمندانی که قبلاً روی این مجموعه کار کرده بودند، مشورت کرد. شخصیت‌ها به‌گونه‌ای طراحی شدند تا روی حرکاتشان تأکید داشته باشند و برای این کار، کارمندان باید دقت زیادی روی طراحی حرکت شخصیت‌ها می‌کردند.[۵۱] برخی از شخصیت‌های منفی شیطانی در شیطان هم می‌گرید ۴ یادآور فرشتگان هستند. این شخصیت‌ها طوری طراحی شدند که در کنار جذابیت برای مخاطبان بازی، در مقایسه با دیگر شیاطین بازی تضاد به وجود بیاورند.[۵۱] یوشیکاوا گفت که طراحی چندین غول آخر با مشکلاتی رو به رو بوده. وی گفت که طراحی «نرو» یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های دوران کاری‌اش بوده است، چرا که این شخصیت باید از طرف مخاطبان پذیرفته می‌شد و برای جهان مجموعه هم مناسب می‌بود.[۵۱] یوشیکاوا رفتارهای متقابل میان «نرو» و «دانته» را دوست داشت، چرا که این دو شخصیت باعث ایجاد تعادل در بازی می‌شدند.[۵۵]

یوشیکاوا همچنین دگرگونی شیطانی دیگری را با نام «ماشه شیطان»[پانویس ۴۲] برای «نرو» ایجاد کرد. برخلاف حرکت دگرگونی «دانته» که او را مشابه شیطان می‌کرد، ماشه شیطان موجودی را به وجود می‌آورد که پشت «نرو» قرار می‌گیرد. یکی از مواردی که در بازی گنجانده نشده بود، قابلیت تبدیل «نرو» به شیطان بود، در حالی که «دانته» قابلیت مشابهی را داشت. سرانداز «نرو» یکی از چشمان او را به نشانه‌ای می‌پوشاند، که تفسیر این نشانه بر عهده طرفداران است. یوشیکاوا قصد داشت تا این موضوع را با بازی ترکیب کند و امید داشت تا بتواند مجسمه رومیزی کوچکی از آن بسازد، اما این کار ممکن نبود.[۵۶]

دو بازیگر اصلی مشارکت‌کننده در توسعه بازی، روبن لنگدن و بوش، هم نقش صداگذاری و هم نقش ضبط حرکت را بر عهده داشتند. این دو بازیگر از کار روی «دانته» و «نرو» لذت می‌بردند، اما لنگدن پرسونای «دانته» حاضر در شیطان هم می‌گرید ۳ را بیشتر می‌پسندید، اما علاقه داشت که او کمی پخته‌تر و بزرگ‌تر می‌بود. روی فوکر[پانویس ۴۳] در مجموعه انیمه قلعه ابرابعادی مکروس،[پانویس ۴۴] منبع الهام لنگدون برای شخصیت‌ها بود.[۵۷][۵۸]

موسیقی

[ویرایش]

موسیقی متن شیطان هم می‌گرید ۴ توسط تتسویا شیباتا،[پانویس ۴۵] شوساکو اوچییاما،[پانویس ۴۶] کنتو هاسگاوا،[پانویس ۴۷] آکیهیکو نریتا،[پانویس ۴۸] کوتا سوزوکی،[پانویس ۴۹] ری کنده،[پانویس ۵۰] ماسایوشی چامی ایشی،[پانویس ۵۱] ماسامی اوئدا[پانویس ۵۲] و شینیچیرو ساتو[پانویس ۵۳] ساخته شد.[۵۹] شیباتا گفت که از زمان عرضه شیطان هم می‌گرید ۳ قصد داشته تا روی متن آهنگ‌ها در چهارمین بازی مجموعه تأکید داشته باشد.[۶۰] این بازی به دلیل وجود موسیقی هوی‌متال مورد توجه قرار گرفته است.[۶۱]

موسیقی متن اصلی شیطان هم می‌گرید ۴ آلبومی در سه دیسک و ۱۰۴ قطعه بود. این آلبوم در ۲۷ فوریه ۲۰۰۸ در ژاپن عرضه شد.[۶۲][۶۳] آوازهای زنانه (دیسک ۱-قطعه ۲) توسط آبری آشبرن[پانویس ۵۴] خوانده شده و آوازهای مردانه توسط شان شوتی اچ‌جی مکفرسون[پانویس ۵۵] (دیسک ۱-قطعه ۲۰ و دیسک ۳-قطعه ۳) و جیسون شای‌بوی آرنولد[پانویس ۵۶] (دیسک ۱-قطعه ۱۳ و دیسک ۳-قطعه ۳۸) به پایان رسیدند. تتسویا شیباتا آهنگساز اصلی آلبوم است و آهنگسازی قطعه‌ها هم با شوساکو اوچی‌یاما، کوتا سوزوکی، آکیهیکو ناریتا، ری کنده، چامی ایشیکاوا و شینیچیرو ساتو بوده است. این موسیقی متن در ۲۵ نوامبر ۲۰۰۸ با طرح روی جلد جدیدی در ایالات متحده عرضه شد.[۶۴]

انتشار

[ویرایش]

اولین بار تریلر رسمی آن در ای۳ سال ۲۰۰۵ انتشار یافت و در آن حرکات سریع «نرو» نشان داده می‌شد.[۶۵] در همان سال و در توکیو گیم شو نسخهٔ نمایشی دیگری نیز از بازی انتشار یافت که در آن حرکات «دانته» در شهر موضوع نسخهٔ نمایشی بود.[۶۶] در ماه مارس سال ۲۰۰۷، مجلهٔ فامیتسو اعلام کرده که «نرو» شخصیت اصلی بازی است و از نیمهٔ بازی تا آخرین غول در نقش «دانته» بازی خواهد کرد.[۶۷] در توکیو گیم شو سال ۲۰۰۷ معلوم شد که شخصیت‌های قدیمی مانند «تریش» و لیدی باز خواهند گشت.[۶۸] بازی‌نما در شماره ویژه نوروز آن را به عنوان یکی از بازی‌های تحت تعقیب سال ۱۳۸۶ قرار داد[۶۹]

در چهارمین نسخهٔ نمایشی که در ۱۷ دسامبر سال ۲۰۰۷ انتشار یافت معلوم شد که در نسخهٔ آمریکایی از موسیقی قدیمی بازی که در نسخهٔ سوم نیز استفاده می‌شود؛ به کار می‌رود و نسخه ژاپنی آن از موسیقی جدیدتری از گروه راک ژاپنی به نام لارک ان سیل استفاده شده که موسیقی جدید «تا انتها بنوش» نام دارد.[۷۰] این بازی در نسخه رایانه هم از دایرکت‌ایکس ۹ و هم از دایرکت‌ایکس ۱۰ پشتیبانی می‌کند.[۷۱]

بازی در سال ۲۰۰۸ برای کنسول‌های ایکس‌باکس ۳۶۰، پلی‌استیشن ۳ و همچنین مایکروسافت ویندوز به بازار عرضه شده است.[۷۲] این عنوان در ۳۱ ژانویه ۲۰۰۸ در ژاپن، در ۵ فوریه در ایالات متحده،[۷۳] ۸ فوریه در اروپا و ۷ فوریه در استرالیا[۷۴] برای پلی‌استیشن ۳ و ایکس‌باکس ۳۶۰ عرضه شده است. عرضه بازی برای پلت‌فرم‌های شیلد پرتبل، تبلت شیلد و انویدیا شیلد هم انجام شده است.[۷۵]

نسخه کلکسیونرها

[ویرایش]

نسخهٔ کلکسیونرها[پانویس ۵۷] نسخه‌ای بود که هم‌زمان با نسخهٔ اصلی انتشار یافت. در نسخهٔ آمریکایی آن یک نمایش از یک انیمه بود و در نسخهٔ استرالیا و اروپا یک کتاب هنری به نام هنر شیطان[پانویس ۵۸] قرار داشت.[۷۶][۷۷][۷۸] به غیر از آن چهار اپیزود از انیمه شیطان هم می‌گرید نیز قرار داشت[۷۹] در حدود ۱۰۰ الی ۲۰۰ نسخه هم امضای تهیه‌کننده بازی یعنی هیروکو کوبایاشی قرار داشت.[۸۰]

یک نسخه آی‌اواس با نام شیطان هم می‌گرید ۴: برگردان[پانویس ۵۹] در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۱ معرفی و در ۳ فوریه ۲۰۱۱ عرضه شد.[۸۱]

بازتاب‌ها

[ویرایش]

نظر منتقدان

[ویرایش]

با توجه به متاکریتیک، شیطان هم می‌گرید ۴ نقدهای مثبتی را دریافت کرده است.[۹۴][۹۲][۹۳] فامیتسو رتبه «پلاتین» را به این بازی داد و تعادل درجه سختی و گزینه‌های گیم‌پلی را تحسین کرد.[۹۶]

شیطان هم می‌گرید ۴ به خاطر سازوکارهای هک اند اسلش خود مورد تحسین قرار گرفت.[۹۶][۸۲][۸۴][۹۷][۹۸] اکس‌باکس ورلد استرالیا به آن ۹۰ از صد داد و آن را «محکم‌ترین عنوان بازی‌های شیطان هم می‌گرید» دانست و به کنترل‌های خوب آن اشاره کرد. این کنترل‌ها از آن جهت مهم بودند که این بازی نخستین عنوان مجموعه بود که روی کنسول‌های نسل سوم عرضه می‌شد.[۹۷] پی‌اس‌ام ۳ درجه سختی بازی را خوب توصیف کرد، چرا که بازی به خوبی درجه بازیکن و چالش‌های پیش روی او را با درجه سختی تنظیم می‌کرد.[۹۸] وان‌آپ گیم‌پلی و حالت «نرمی پیش‌بینی‌شده» آن را ستود، هرچند اغلب وبگاه‌ها عناصر پس‌گرد بازی، مشکل بزرگی در طراحی مراحل، را مورد انتقاد قرار دادند. بعضی وبگاه‌ها از موسیقی‌های تکرارشونده بازی هم انتقاد کردند.[۸۲][۹۷] استفاده از غول‌های آخر و نزدیک شدن به سبک اکشن از نظر گیم‌اسپات مثبت بود. آن‌ها فکر می‌کردند که این ویژگی‌ها با وجود مشکلات پس‌گرد، به جذب بازیکنان کمک می‌کنند.[۸۶]

در زمان نمایش بازی، گیم تریلرز صداگذاری و صحنه‌های نبرد را تحسین کرد، اما نسبت به مکالمات چرند انتقاد داشت.[۸۷][۸۲] گیم‌اسپای بیان داشت که این بازی به لطف گیم‌پلی و جلوه دیداری خوب خود، به موفقیت دست یافته است.[۸۵] معرفی «نرو» به عنوان قهرمان جدید با بازخورد خوبی روبه‌رو شد.[۸۴][۸۶][۸۵][۹۰] صداگذاری بوش در نسخه انگلیسی توسط گیم‌زون و گیم‌اسپات مورد تحسین قرار گرفت.[۸۶][۸۸] با وجود شباهت‌های میان «نرو» و «دانته»، آی‌جی‌ان معتقد بود که از دلایل جذابیت «نرو»، گیم‌پلی متفاوت آن نسبت به «دانته» است.[۹۰] آی‌جی‌ان همچنین داستان «نرو» را جذاب دانست.[۹۰] گیم‌اسپای هم در بررسی خود شخصیت «نرو» را برای «[آوردن] چیزی تازه به فرنچایز» و «متنوع بودن به اندازه «ورژیل» در شیطان هم می‌گرید ۳» تحسین کرد.[۸۵] آی‌جی‌ان در خصوص نسخه کنسولی گفت که طرفداران می‌توانند از این بازی لذت ببرند، اما ممکن است به خاطر اسلحه‌ها و مأموریت‌های کمتر «دانته» نسبت به شیطان هم می‌گرید ۳ ناامید شوند.[۹۰] گیم‌اسپای همچنین گفت که «مشاهده این‌که گروه انتخاب کردند تا موارد موجود در بازی را به‌جای نمایش دادن بخش‌های بیشتری از این دنیای غنی، تکرار کنند، کمی از ارزش آن می‌کاهد». منتقد این وبگاه موسیقی متن را جذاب نیافت.[۸۵] منتقد مجله هایپر، درک واچ،[پانویس ۶۰] بازی را برای «عالی به نظر رسیدن، فراوانی حرکات مبارزه‌ای و سرگرم‌کننده‌تر بودن از شیطان هم می‌گرید ۳» ستود. با این وجود، او بازی را برای این‌که «همچنان مشابه شیطان هم می‌گرید ۲» بود، مورد انتقاد قرار داد. انتقاد دیگر او به «راه رفتن متلاطم و طراحی مراحل» بود.[۹۹]

نسخه رایانه با واکنش‌های متوسطی رو به رو شد. منتقد وان‌آپ از حالت اختصاصی شوالیه افسانه‌ای تاریکی، که شخصیت در آن با چندین دشمن در نبرد واحدی قرار می‌گیرد، لذت برد. با این وجود، وی فکر می‌کرد که کپ‌کام می‌توانست نحوه کنترل راحت‌تری برای بازی بسازد، چرا که کنترل این بازی مشکلاتی مشابه کنترل در رزیدنت ایول ۴ داشت. او انتظار گنجاندن ویژگی‌های بیشتری در بازی را داشت.[۱۰۰] با وجود این‌که منتقد آی‌جی‌ان از حالت شوالیه تاریکی و توربو، که باعث افزایش سرعت بازی می‌شد، لذت برده بود، او همچنین گفت که این نسخه فقط برای طرفداران دوآتشه این مجموعه مناسب است، چرا که تفاوت چندانی با نسخه کنسول ندارد.[۱۰۱] با این وجود، منتقد گیم‌زون بیان داشت که کپ‌کام این نسخه را در مقایسه با دیگر نسخه‌های رایانه، که معمولاً با اشکالاتی رو به رو بودند، خراب نکرده و برای همین، این نسخه را تحسین کرد.[۱۰۲]

بازی‌نما نوشت: «در این قسمت سکانس‌های بسیار زیبایی مشاهده خواهید کرد که هیچ مشابهی در هیچ بازی دیگری ندارد». اما در ادامه نوشت: «غول‌های آخر و مراحل زیبا طراحی شده‌اند اما مطمئناً وقتی مجبور باشید دقیقاً تمام مراحل را با «دانته» بگذرانید کمی ناامید خواهید شد.»[۱۵]

برخی دیگر از نقدها، گرافیک بالای بازی را تحسین کردند اما از بازی به علت بارگذاری طولانی اشکال گرفتند.[۱۵][۲۰]

فروش

[ویرایش]

کپ‌کام انتظار عرضه ۱٫۸ میلیون نسخه‌ای را تا انتهای سال مالی عرضه داشت.[۱۰۳] در نخستین هفته عرضه در ژاپن، نسخه پلی‌استیشن ۳ با فروش ۱۴۰٬۰۰۰ نسخه‌ای نسبت به نسخه اکس‌باکس ۳۶۰ با فروش ۲۸٬۰۰۰ نسخه‌ای، فروش بسیار موفق‌تری داشت.[۱۰۴] در ۲۰ فوریه ۲۰۰۸ کپ‌کام اعلام کرد بیش از دو میلیون نسخه از بازی در ماه اول فروخته شده است که سریعترین فروش در میان این سری را دارد.[۱۰۵][۱۰۶] در پایان سال انتشار بازی، این عنوان ۲٫۳۲ میلیون نسخه فروخته بود و انتظار می‌رفت تا ۳۱ دسامبر ۲۰۱۴ به دستاورد فروش سه میلیون نسخه‌ای دست یابد.[۱۰۷][۱۰۸] تا ۳۱ مارس ۲۰۰۸ فروش نسخه پلی‌استیشن ۳ و اکس‌باکس ۳۶۰ به ۲٫۳ میلیون نسخه رسید.[۱۰۹] بر اساس گزارش مجله فامیتسو، تعداد فروش نسخه پلی‌استیشن این بازی تا ۹ ژوئیه ۲۰۰۸ به ۳۰۴ هزار و ۶۵۲ نسخه رسیده است.[۱۱۰][۱۱۱] کریستین سونسون از کپ‌کام گفت که فروش نسخه رایانه در ایالات متحده با انتظارات او مطابق نبوده است. به دلیل عدم صدور مجوز عرضه نسخه برخط از سوی کپ‌کام ژاپن، نسخه دریافت دیجیتالی فقط به صورت غیرقانونی در دسترس بود.[۱۱۲] یک نسخه دیجیتالی برای رایانه در حدود یک سال بعد از عرضه منتشر شد.[۱۱۳]

میراث

[ویرایش]

رمان تصویری اقتباس‌شده‌ای از بازی با عنوان شیطان هم می‌گرید ۴: طالع مرگبار[پانویس ۶۱] در سال ۲۰۰۹ توسط کپ‌کام عرضه شد.[۱۱۴][۱۱۵] این رمان توسط نویسنده بازی، بینگو موریهاشی و دستیارش، یاسوی کنتارو[پانویس ۶۲] نوشته شد.[۱۱۴][۱۱۵]

هیدئاکی ایتسونو گفت که سیستم اکشن پیاده‌سازی‌شده در این عنوان در بازی بعدی او، عقیده اژدها، گسترده‌تر شده است. کوبایاشی گفت که طرفداران شیطان هم می‌گرید ۴ احتمالاً از این عنوان نقش‌آفرینی جدید لذت خواهند برد.[۱۱۶]

هیدکی کامیا، سازنده اصلی مجموعه، بیان داشت که در هنگام توسعه بایونتا، یک بازی اکشن که سبک مشابهی با شیطان هم می‌گرید ۴ داشت و عناصری را هم از آن وام می‌گرفت، از این بازی برای تحقیقات خود استفاده کرده است.[۱۱۷] در سال ۲۰۱۰، این بازی در کتاب ۱۰۰۱ بازی ویدئویی که باید پیش از مرگ بازی کنید قرار گرفت.[۱۱۸]

در بازی مبارزه‌ای مبارز خیابانی ۵، ظاهر اصلی «دانته» و «نرو» یکی از طرح‌های جایگزین موجود است.[۱۱۹]

ادامه‌ای برای این بازی با عنوان شیطان هم می‌گرید ۵ در ژوئن ۲۰۱۸ توسط کپ‌کام معرفی شد. این بازی شامل بازگشت «دانته»، «نرو» و شخصیت قابل‌بازی جدیدی با نام «وی»[پانویس ۶۳] است.[۱۲۰]

شیطان هم می‌گرید ۴: نسخه ویژه

[ویرایش]

در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۴، کپ‌کام اعلام کرد که نسخه‌ای به‌روز شده از بازی ممکن است برای پلی‌استیشن ۴ و ایکس‌باکس وان منتشر شود.[۱۲۸] این نسخه در ژاپن در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۵ برای پلی‌استیشن ۴ و ایکس‌باکس وان، و در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۵ برای رایانه عرضه شد و انتشار آن برای تمام پلت‌فرم‌ها در دیگر نقاط جهان در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۵ صورت گرفت.[۱۲۹]

عرضه بازی در ژاپن به دو صورت فیزیکی و دیجیتالی و در دیگر نقاط جهان، فقط به صورت دیجیتالی بود. «ورژیل»، «تریش»[پانویس ۶۴] و لیدی[پانویس ۶۵] به عنوان شخصیت‌های قابل‌بازی اضافه در نسخه ویژه قرار داشتند. لباس‌های جانبی برای تریل و لیدی در چاپ اول نسخه فیزیکی و پیش‌فروش نسخه دیجیتالی وجود داشتند. همچنین لباس‌های اضافه و رنگ‌های اکس[پانویس ۶۶] برای «نرو»، «دانته»، «ورژیل»، لیدی و «تریش» در این نسخه گنجانده شده بودند. این بازی شامل حالت شوالیه افسانه‌ای تاریکی است، درجه سختی جدیدی که تعداد زیادی دشمن را ظاهر می‌کند. حالت دیگر، تنظیمات توربو است که سرعت بازی را ۲۰٪ افزایش می‌دهد. هر دوی این ویژگی‌ها قبلاً در انحصار نسخه رایانه‌ای بازی اصلی بودند. اقتصاد درون بازی بازطراحی شده بود تا امکان مالکیت راحت‌تر گوی‌های سرخ[پانویس ۶۷] و روح‌های سرافراز[پانویس ۶۸] فراهم شود. هر دوی این موارد برای ارتقای درجه و خرید آیتم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نسخه بازسازی شده همچنین حاوی بافت‌هایی با کیفیت اصلی و ارتقاهای دیداری است. یک موسیقی متن به زبان ژاپنی از مواردی بوده که فقط در نسخه ویژه گنجانده شده و در نسخه اصلی موجود نبوده است.[۱۳۰] از آن‌جا که «دانته» در بازی‌ها و انیمه معمولاً در حال خوردن پیتزا دیده می‌شود، شیطان هم می‌گرید ۴: نسخه ویژه در یک جعبه پیتزا بسته‌بندی شده‌بود.[۱۳۱]

نسخه ویژه گیم‌پلی جدیدی برای شخصیت‌های تازه مثل «ورژیل»، لیدی و «تریش» معرفی می‌کند.[۱۳۲][۱۳۳][۱۳۴] همچون «دانته» و «نرو»، لیدی و «تریش» فقط در مراحل خاصی قابل بازی هستند.[۱۳۳][۱۳۴] بازیکنانی که با لیدی بازی کنند، در خط داستانی مشابه «نرو» قرار خواهند گرفت. لیدی در قسمت‌هایی همچون سازوکار حرکات با استفاده از قلاب، گیم‌پلی مشابهی با «نرو» دارد. با این وجود، مبارزات او به شدت وابسته به سلاح‌های گرم وی هستند.[۱۳۳] بازیکنانی که با «تریش» بازی کنند خط داستانی مشابهی با «دانته» خواهند داشت، چرا که سبک گیم‌پلی او مشابه «دانته» است.[۱۳۳][۱۳۴]

با وجود واکنش‌های مثبت به نسخه‌های پلی‌استیشن ۴ و ایکس‌باکس وان، نسخه رایانه با واکنش‌های متوسطی رو به رو شد.[۱۲۳][۱۲۲][۱۲۱] گنجاندن سه شخصیت جدید با سبک مبارزه‌ای پخته، واکنش مثبتی را دربرداشت.[۱۲۶][۱۲۴][۱۲۷] گیمینگ یونیون[پانویس ۶۹] بازی را بسته بسیار کامل‌تری از نسخه عرضه شده در سال ۲۰۰۸ دانست و آن را با نسخه دوباره عرضه شده شیطان هم می‌گرید ۳ مقایسه کرد.[۱۲۷] گیم اینفورمر گرافیک و مبارزات بازی را پخته و کامل توصیف کرد.[۱۲۴] با این وجود، بعضی خبرنگاران به دلیل این‌که کپ‌کام مشکلات پس‌گرد را برطرف نکرده بود متأسف بودند، به خصوص با توجه به این که با اضافه شدن «تریش» و لیدی و شباهتشان با «دانته» و «نرو»، این مشکلات بیشتر به چشم می‌آمدند.[۱۲۶][۱۲۴] آی‌جی‌ان به استفاده از معما در بازی معترض بود و فکر می‌کرد که وجود معماها از لذت سرگرم‌کننده‌ترین بخش‌های بازی کاسته است.[۱۲۶]

بازی در نخستین هفته عرضه‌اش در ژاپن، ۳۸٬۸۷۲ نسخه فروخت.[۱۳۵] در ژوئیه ۲۰۱۵، کپ‌کام اعلام کرد که فروش نسخه ویژه خوب بوده و اکثریت نسخه‌ها دیجیتالی فروخته شده‌اند. کپ‌کام همچنین گفت که فروش دیجیتالی «نسخه ویژه» از عوامل کلیدی در رشد اقتصادی شرکت در سه‌ماهه مالی دوره عرضه بوده است.[۱۳۶]

دنباله

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: شیطان هم می‌گرید ۵

دنباله‌ای برای این بازی با نام شیطان هم می‌گرید ۵ در ۸ مارس ۲۰۱۹ برای پلت‌فرم‌های مایکروسافت ویندوز، پلی‌استیشن ۴ و اکس‌باکس وان منتشر شد. «دانته» و «نرو» در این بازی حضور دارند و علاوه بر آن‌ها، شخصیتی تازه با نام «وی» هم در این بازی اضافه شده و مجموع شخصیت‌های قابل‌بازی، سه نفر است. مشابه شیطان هم می‌گرید ۴، این نسخه هم توسط کپ‌کام توسعه و انتشار داده شد. هیدئاکی ایتسونو، تاتسویا یوشیکاوا و بینگو موریهاشی هم در توسعه این بازی نقش داشته‌اند.[۱۳۷][۱۳۸][۱۳۹]

واژه‌نامه

[ویرایش]
  1. ↑ Demon
  2. ↑ Nero
  3. ↑ Kyrie
  4. ↑ Credo
  5. ↑ Agnus
  6. ↑ Fortuna Castle
  7. ↑ Hellgate
  8. ↑ The Savior
  9. ↑ Devil Bringer
  10. ↑ Human
  11. ↑ Devil Hunter
  12. ↑ Son of Sparda
  13. ↑ Dante Must Die
  14. ↑ Heaven or Hell
  15. ↑ Hell or Hell
  16. ↑ Red Queen
  17. ↑ Red Queen
  18. ↑ Blue rose
  19. ↑ Yamato
  20. ↑ Rebellion
  21. ↑ Gilgamesh
  22. ↑ The She Viper
  23. ↑ Pandora
  24. ↑ Bael
  25. ↑ Lucifer
  26. ↑ Ebnoy&Ivory
  27. ↑ Cayote-A
  28. ↑ Sparda Sword
  29. ↑ Agnus' Containment Room
  30. ↑ Legendary Dark Knight Mode
  31. ↑ Capcom's Gamer's Day
  32. ↑ Christian Svensson
  33. ↑ Berial
  34. ↑ Hideaki Itsuno
  35. ↑ veteran
  36. ↑ rookie
  37. ↑ Bingo Morihashi
  38. ↑ Yuji Shimomura
  39. ↑ Ramo Nakajima
  40. ↑ Amagasaki City
  41. ↑ Tatsuya Yoshikawa
  42. ↑ Devil Trigger
  43. ↑ Roy Focker
  44. ↑ The Super Dimension Fortress Macross
  45. ↑ Tetsuya Shibata
  46. ↑ Shusaku Uchiyama
  47. ↑ Kento Hasegawa
  48. ↑ Akihiko Narita
  49. ↑ Kota Suzuki
  50. ↑ Rei Kondoh
  51. ↑ Masayoshi "Chamy" Ishi
  52. ↑ Masami Ueda
  53. ↑ Shinichiro Sato
  54. ↑ Aubrey Ashburn
  55. ↑ Shawn "Shootie HG" McPherson of Hostile Groove
  56. ↑ Jason "ShyBoy" Arnold of Hypnogaja
  57. ↑ Collector's Edition
  58. ↑ Art of the Devil
  59. ↑ Devil May Cry 4: Refrain
  60. ↑ Dirk Watch
  61. ↑ Devil May Cry 4: Deadly Fortune
  62. ↑ Yasui Kentarou
  63. ↑ V
  64. ↑ Trish
  65. ↑ Lady
  66. ↑ EX-colors
  67. ↑ Red Orbs
  68. ↑ Proud Souls
  69. ↑ Gaming Union

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ Gantayat, Anoop (June 14, 2009). "Capcom Talks MT Framework 2.0". Andriasang. Archived from the original on March 15, 2010. Retrieved April 18, 2016.
  2. ↑ «نسخه آرشیو شده». steemit.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۷.
  3. ↑ «Devil May Cry chronology explained». Eneba (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۰۲-۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۷.
  4. ↑ «Devil May Cry (2001) PlayStation 2 credits». MobyGames. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۵.
  5. ↑ «Hideaki Itsuno Video Game Credits and Biography». MobyGames. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۵.
  6. ↑ Perry، Douglass C. (۱۹۹۹-۱۲-۰۳). «Resident Evil Series to Haunt PlayStation 2». IGN (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۵.
  7. ↑ Kamiya, 神谷英樹 Hideki. "But in the 1st plot the hero's name was Tony". @PG_kamiya (به انگلیسی). Archived from the original on 19 October 2010. Retrieved 2019-03-25.
  8. ↑ Staff، I. G. N. (۲۰۰۰-۱۱-۱۵). «New From Capcom: Devil May Cry». IGN (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۵.
  9. ↑ «Yahoo!». biz.gamedaily.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۵.
  10. ↑ Maragos, Nich. "Gamasutra - The Art & Business of Making Games". www.gamasutra.com (به انگلیسی). Archived from the original on 26 January 2009. Retrieved 2019-03-25.
  11. ↑ Staff، I. G. N. (۲۰۰۶-۱۰-۲۴). «Capcom Issues Anniversary Treats». IGN (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۵.
  12. ↑ "Devil May Cry 4 official U.S. site", Devil May Cry (به انگلیسی) Retrieved on 2008-07-08.
  13. ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ "Devil May Cry in 7 Minutes". IGN Nordic (به انگلیسی). 2019-03-06. Archived from the original on 27 March 2019. Retrieved 2019-03-27.
  14. ↑ او در پایان بازی سوم توسط دانته کشته می‌شود
  15. ↑ ۱۵٫۰۰ ۱۵٫۰۱ ۱۵٫۰۲ ۱۵٫۰۳ ۱۵٫۰۴ ۱۵٫۰۵ ۱۵٫۰۶ ۱۵٫۰۷ ۱۵٫۰۸ ۱۵٫۰۹ ۱۵٫۱۰ سیاوش شهبازی (فروردین ۱۳۸۷)، «Devil May Cry 4»، بازی‌نما، ج. ۳۹ ش. ۱، ص. ۶۳ خطای یادکرد: یکی از برچسب‌های <ref>با نام «bazinama» دارای یک صفت «dir» متعارض است.
  16. ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ ۱۶٫۲ ۱۶٫۳ ۱۶٫۴ ۱۶٫۵ ۱۶٫۶ Capcom. Devil May Cry 4. (کپ‌کام). کامپیوتر. (۲۰۰۸)
  17. ↑ «Devil May Cry Heroes / Characters». TV Tropes. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۷.
  18. ↑ "Devil May Cry Characters". Giant Bomb (به انگلیسی). Archived from the original on 27 March 2019. Retrieved 2019-03-27.
  19. ↑ مجلهٔ دنیای بازی نقد بازی شیطان هم می‌گرید نسخه اکس‌باکس ۳۶۰ نوشته سید طه رسولی
  20. ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ «پیروان شمشیر - دویل می کرای اینبار با شخصیتی جدید». ۲ اردیبهشت ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۰۹. خطای یادکرد: یکی از برچسب‌های <ref>با نام «fa» دارای یک صفت «dir» متعارض است.
  21. ↑ «Devil May Cry 5 Secret Missions - find and complete all DMC 5 Secret Missions». VG247. ۲۰۱۹-۰۳-۲۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۷.
  22. ↑ Stylish Fighting Tips - Devil May Cry 4 Wiki Guide - IGN (به انگلیسی), archived from the original on 27 March 2019, retrieved 2019-03-27
  23. ↑ "راهنمای شیطان هم می‌گرید ۴" (به انگلیسی). Archived from the original on 1 February 2009. Retrieved 26 January 2009.
  24. ↑ Devil May Cry 4: Prima Official Game Guide (به انگلیسی), Prima Games, 2008-02-05 (ارجاع دست دوم)
  25. ↑ Devil May Cry 4: Prima Official Game Guide (به انگلیسی), Prima Games, 2008-02-05
  26. ↑ ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ مجلهٔ دنیای بازی شماره ۳۷ اول شهریور ۱۳۸۷ بخش ده سلاح برتر، سلاح اول:پاندورا خطای یادکرد: یکی از برچسب‌های <ref>با نام «ReferenceA» دارای یک صفت «dir» متعارض است.
  27. ↑ مجلهٔ دنیای بازی شماره اول بهمن(۴۷) صفحه ۱۶ ده شمشیر برتر
  28. ↑ Nathaniel Edwards. "راهنمای گام‌به‌گام شیطان هم می‌گرید ۴" (به انگلیسی). Archived from the original on 30 January 2009. Retrieved 27 January 2009.
  29. ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ Devil May Cry: 3142 Graphic Arts. Capcom, Udon Entertainment. 2015. p. 208. ISBN 978-1-927925-48-5.
  30. ↑ «Kikizo | Devil May Cry 4: Hiroyuki Kobayashi Capcom Interview (Page 3)». archive.videogamesdaily.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۲.
  31. ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ Devil May Cry: 3142 Graphic Arts. Capcom, Udon Entertainment. 2015. p. 212. ISBN 978-1-927925-48-5.
  32. ↑ "Devil May Cry 4 interview! - Interview - Gameplanet New Zealand". Gameplanet (به انگلیسی). Archived from the original on 28 March 2019. Retrieved 2019-03-12.
  33. ↑ ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ Devil May Cry: 3142 Graphic Arts. Capcom, Udon Entertainment. 2015. p. 213. ISBN 978-1-927925-48-5.
  34. ↑ ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ Gantayat، Anoop (۲۰۰۶-۰۹-۰۶). «New Hero for DMC4». IGN (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۲.
  35. ↑ ۳۵٫۰ ۳۵٫۱ Christian_Nutt 2007-04-24T20:42:28.113ZFeature. «Devil May Cry 4 interview - the men behind the mayhem». gamesradar (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۲.
  36. ↑ ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ ۳۶٫۲ Miller, Jonathan (ژوئن 27, 2008). "Devil May Cry 4 Hands-On". GameSpot. Archived from the original on June 1, 2015. Retrieved April 18, 2016.
  37. ↑ ۳۷٫۰ ۳۷٫۱ «Devil May Cry 4 Special Edition on PS4: New Details – PlayStation.Blog». web.archive.org. ۲۰۱۶-۰۴-۲۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۲.
  38. ↑ مجلهٔ بازی نما، شماره ۲۱، بخش اخبار صفحهٔ ۱۸
  39. ↑ "Capcom official responds to criticism of multi-platform move", Capcom Unity (به انگلیسی) Retrieved on 2008-07-08.
  40. ↑ Patrick Joynt (2007-07-31). "Devil May Cry 4 Producer Interview (PS3)" (به انگلیسی). GameSpy. Archived from the original on 16 February 2008. Retrieved 2008-02-22.
  41. ↑ «Nine Things You Didn't Know About Devil May Cry 4». web.archive.org. ۲۰۰۸-۱۲-۰۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ دسامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۴.
  42. ↑ Jeff Haynes (۷ دسامبر ۲۰۰۷). "Devil May Cry 4 New Look" (به انگلیسی). IGN. Archived from the original on 11 December 2007. Retrieved 2008-02-22.
  43. ↑ MacDonald, Keza. "Interview - Devil May Cry 4" (به انگلیسی). Eurogamer. Archived from the original on 8 December 2008. Retrieved 2008-07-08.
  44. ↑ ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ «Brian Dunn - Post details: Exclusive Lost Planet Lead Programmer Interview - Part 3». web.archive.org. ۲۰۰۷-۰۴-۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ آوریل ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۲.
  45. ↑ «Capcom Forums». web.archive.org. ۲۰۰۸-۱۲-۰۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ دسامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۲.
  46. ↑ MacDonald, Keza (2007-09-05). "Devil May Cry 4". Eurogamer (به انگلیسی). Archived from the original on 28 March 2019. Retrieved 2019-03-12.
  47. ↑ «Nine Things You Didn't Know About Devil May Cry 4». web.archive.org. ۲۰۰۸-۰۶-۱۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ ژوئن ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۲.
  48. ↑ Kuchera، Ben (۲۰۰۸-۰۲-۰۵). «Capcom: don't worry, the 5GB Devil May Cry install is worth it». Ars Technica (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۲.
  49. ↑ «GameSpy: Devil May Cry 4 Producer Interview - Page 1». ps3.gamespy.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ فوریه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۲.
  50. ↑ ۵۰٫۰ ۵۰٫۱ «Nine Things You Didn't Know About Devil May Cry 4». web.archive.org. ۲۰۰۸-۰۶-۱۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ ژوئن ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۲.
  51. ↑ ۵۱٫۰ ۵۱٫۱ ۵۱٫۲ ۵۱٫۳ «Devil May Cry 4 Preview for 360 from 1UP.com». archive.is. ۲۰۱۳-۰۱-۱۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ مارس ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۲.
  52. ↑ ۵۲٫۰ ۵۲٫۱ Devil May Cry: 3142 Graphic Arts. Capcom, Udon Entertainment. 2015. p. 209. ISBN 978-1-927925-48-5.
  53. ↑ Devil May Cry: 3142 Graphic Arts. Capcom, Udon Entertainment. 2015. p. 211. ISBN 978-1-927925-48-5.
  54. ↑ Christian_Nutt 2007-04-24T20:42:28.113ZFeature. «Devil May Cry 4 interview - the men behind the mayhem». gamesradar (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۲.
  55. ↑ Devil May Cry: 3142 Graphic Arts. Capcom, Udon Entertainment. 2015. p. 217. ISBN 978-1-927925-48-5.
  56. ↑ Devil May Cry 4 Devil's Material Collection Art Book. Capcom. 2008. p. 31. ISBN 978-4862331854.
  57. ↑ «Interview with Johnny Yong Bosch». HalfKorean.com (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۳.
  58. ↑ Reuben Langdon (2012-07-03), DMC4 Nero, archived from the original on 25 June 2014, retrieved 2019-03-13
  59. ↑ «Devil May Cry 4 Original Soundtrack». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۳ مارس ۲۰۱۹.
  60. ↑ «Game Music :: Interview with Tetsuya Shibata (October 2009)». www.squareenixmusic.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ سپتامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۳.
  61. ↑ «Original composers return for Devil May Cry rock/metal arrange». VGMO -Video Game Music Online- (به انگلیسی). ۲۰۱۵-۰۵-۲۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۳.
  62. ↑ «Devil May Cry 4 Original Soundtrack». Play-Asia.com (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۳.
  63. ↑ «『デビル メイ クライ 4』のオリジナル・サウンドトラックが2008年2月27日に発売決定 - ファミ通.com». www.famitsu.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۳.
  64. ↑ "TIDAL Browse - High Fidelity Music Streaming". TIDAL Browse - High Fidelity Music Streaming (به انگلیسی). Archived from the original on 13 March 2019. Retrieved 2019-03-13.
  65. ↑ Allen, Jason (2005-05-16). "E3 2005: Eyes-on Devil May Cry 4" (به انگلیسی). IGN. Archived from the original on 14 November 2007. Retrieved 2008-07-11.
  66. ↑ "TGS: Booth Round-Up - Capcom Faces Devil, Dead, Monster-s", Gamasutra (به انگلیسی), 2005-09-17 Retrieved on 2008-07-11.
  67. ↑ "[Party time for Dante]", Game Informer (به انگلیسی), p. 112, December 2007
  68. ↑ "Devil May Cry 4 - user video", Game Trailers (به انگلیسی) Retrieved on 2008-07-08.
  69. ↑ بازی‌نما شماره ۳۱ فروردین ۱۳۸۱ صفحه ۱۹+۹۸ بازی‌های سال ۱۳۸۶
  70. ↑ "Final trailer 2007", Gamer Syde (به انگلیسی) Retrieved on 2008-07-08.
  71. ↑ Miller, Jon (2008-06-27). "Devil May Cry 4 Hands-On" (به انگلیسی). GameSpot. Archived from the original on 11 December 2012. Retrieved 2008-07-11.
  72. ↑ "Capcom's "Devil May Cry 4" Goes Multiplatform! Mega-hit Title set for PLAYSTATION® 3, Xbox 360™ and PC!" (به انگلیسی). Archived from the original on 28 October 2007. Retrieved 20 March 2007.
  73. ↑ «CAPCOM® CONFIRMS FEBRUARY RELEASE DATE FOR DEVIL MAY CRY® 4». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژانویه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۰۷-۱۰-۱۹.
  74. ↑ «Cap in hand // GamesIndustry.biz». web.archive.org. ۲۰۰۸-۰۲-۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ فوریه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۴.
  75. ↑ "Devil May Cry 4", GameSpot (به انگلیسی), 2008-07-08 Retrieved on 2008-07-11.
  76. ↑ «Limited Edition: Devil May Cry 4 Special Edition Details». web.archive.org. ۲۰۰۸-۰۴-۲۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ آوریل ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۴.
  77. ↑ «Capcom Packs It In For The Devil May Cry 4 Collector's Edition». web.archive.org. ۲۰۰۸-۰۴-۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ آوریل ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۴.
  78. ↑ "UK Jumps on the Collector's Edition bandwagon", PS3 Fanboy (به انگلیسی) Retrieved on 2008-01-13.
  79. ↑ Capcom (2007-11-05), "Capcom Announces Devil May Cry 4 Collector's Edition", GameSpot (به انگلیسی) Retrieved on 2008-07-11.
  80. ↑ «Bonus: Capcom Adds "Golden Ticket" Bonus To Devil May Cry 4 CE». web.archive.org. ۲۰۰۸-۰۳-۳۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ مارس ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۴.
  81. ↑ Buchanan، Levi (۲۰۱۱-۰۲-۰۳). «Devil May Cry 4 Refrain iPhone Review». IGN (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۳.
  82. ↑ ۸۲٫۰ ۸۲٫۱ ۸۲٫۲ ۸۲٫۳ «WebCite query result». www.webcitation.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ اکتبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۴.
  83. ↑ Edge staff. "Devil May Cry 4 Review" (به انگلیسی). Next Gen Biz. Archived from the original on 29 February 2012. Retrieved 2008-03-30.
  84. ↑ ۸۴٫۰ ۸۴٫۱ ۸۴٫۲ «Game Informer Online». web.archive.org. ۲۰۰۸-۰۳-۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ مارس ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۴.
  85. ↑ ۸۵٫۰ ۸۵٫۱ ۸۵٫۲ ۸۵٫۳ ۸۵٫۴ McGarvey, Sterling. "GameSpy: Devil May Cry 4 Review" (به انگلیسی). GameSpy. p. 1–2. Archived from the original on 29 February 2012. Retrieved 2008-11-23.
  86. ↑ ۸۶٫۰ ۸۶٫۱ ۸۶٫۲ ۸۶٫۳ VanOrd, ‎Kevin (July 23, 2008), "Devil May Cry 4 Review (PC)", GameSpot (به انگلیسی), p. 2{{citation}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) Retrieved on 2008-08-01.
  87. ↑ ۸۷٫۰ ۸۷٫۱ "Devil May Cry 4", GameTrailers (به انگلیسی), 2008-02-05 Retrieved on 2008-07-11.
  88. ↑ ۸۸٫۰ ۸۸٫۱ "Devil May Cry 4 Review", GameZone (به انگلیسی), archived from the original on 9 July 2008, retrieved 25 January 2009 Retrieved on 2008-05-05.
  89. ↑ "Devil May Cry 4 Review", Hardcore Gamer (به انگلیسی) Retrieved on 2008-05-09.
  90. ↑ ۹۰٫۰ ۹۰٫۱ ۹۰٫۲ ۹۰٫۳ ۹۰٫۴ Haynes, Jeff, "IGN: Devil May Cry 4 Review (PS3)", IGN (به انگلیسی) Retrieved on 2008-02-05.
  91. ↑ Onyett, ‎Charles (July 23, 2008), "Devil May Cry 4 Review (PC)", IGN (به انگلیسی), p. 2{{citation}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) Retrieved on 2008-08-01.
  92. ↑ ۹۲٫۰ ۹۲٫۱ "Devil May Cry 4". Metacritic (به انگلیسی). Archived from the original on 21 January 2019. Retrieved 2019-03-13.
  93. ↑ ۹۳٫۰ ۹۳٫۱ "Devil May Cry 4". Metacritic (به انگلیسی). Archived from the original on 6 April 2019. Retrieved 2019-03-13.
  94. ↑ ۹۴٫۰ ۹۴٫۱ "Devil May Cry 4". Metacritic (به انگلیسی). Archived from the original on 3 April 2019. Retrieved 2019-03-13.
  95. ↑ "Devil May Cry 4 - X360", Game Rankings (به انگلیسی) Retrieved on 2008-07-11.
  96. ↑ ۹۶٫۰ ۹۶٫۱ «デビル メイ クライ 4 (PS3) - ファミ通.com». www.famitsu.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۳.
  97. ↑ ۹۷٫۰ ۹۷٫۱ ۹۷٫۲ «Devil May Cry 4 / Xbox World Australia». web.archive.org. ۲۰۰۸-۰۷-۰۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ ژوئیه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۳.
  98. ↑ ۹۸٫۰ ۹۸٫۱ «Review: Devil May Cry 4 - ComputerAndVideoGames.com». web.archive.org. ۲۰۰۸-۰۲-۲۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ فوریه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۳.
  99. ↑ Watch, Dirk (March 2008). "Devil May Cry 4". هایپر (173): 60, 61. ISSN 1320-7458.
  100. ↑ «Devil May Cry 4 Review for PC from 1UP.com». web.archive.org. ۲۰۱۳-۰۴-۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ آوریل ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۳.
  101. ↑ Onyett، Charles (۲۰۰۸-۰۷-۲۳). «Devil May Cry 4 Review». IGN (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۳.
  102. ↑ «Devil May Cry 4 Review - PC». web.archive.org. ۲۰۰۸-۰۹-۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۳.
  103. ↑ «بایگانی شده» (PDF). web.archive.org. ۲۰۱۲-۰۷-۲۵. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۴.
  104. ↑ «Xbox 360 VS PS3 in First Day Bayonetta Sales (andriasang.com blog, 10…». archive.fo. ۲۰۰۹-۱۱-۰۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ نوامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۴.
  105. ↑ Haruhiro Tsujimoto (۲ فوریه ۲۰۰۸). "Smokin'! Capcom's "Devil May Cry 4" Ships over 2 Million Stylish Units - Making it the fastest game in the DMC series to reach that milestone" (به انگلیسی). Capcom. Archived from the original on 28 February 2008. Retrieved 2008-02-21.
  106. ↑ «اخبار -آمار فروش»، بازی‌نما، ج. ۳۹ ش. ۱، ص. ۱۸، فروردین ۱۳۸۷
  107. ↑ «Wayback Machine» (PDF). web.archive.org. ۲۰۱۵-۱۰-۱۵. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۴.
  108. ↑ "CAPCOM | Platinum Titles". CAPCOM IR (به انگلیسی). Archived from the original on 1 December 2016. Retrieved 2019-03-14.
  109. ↑ «CAPCOM | Platinum Titles». web.archive.org. ۲۰۰۸-۱۱-۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ نوامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۴.
  110. ↑ Weekly Famitsu, issue 1020
  111. ↑ "Sony PS3 Japanese Ranking", Japan Game Charts (به انگلیسی), 2008-07-25, archived from the original on 31 August 2009, retrieved 26 January 2009 Retrieved on 2008-08-03.
  112. ↑ «Capcom: Devil May Cry 4 PC Pirated 'To Hell and Back'». web.archive.org. ۲۰۱۳-۱۱-۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ نوامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۴.
  113. ↑ "Not a joke: Devil May Cry 4 going digital this month". Destructoid (به انگلیسی). Archived from the original on 10 April 2016. Retrieved 2019-03-14.
  114. ↑ ۱۱۴٫۰ ۱۱۴٫۱ «DEVIL MAY CRY4 Column and Information: デビルメイクライ４ -Deadly Fortune-1». www.capcom-fc.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۴.
  115. ↑ ۱۱۵٫۰ ۱۱۵٫۱ «DEVIL MAY CRY4 Column and Information: デビルメイクライ４ -Deadly Fortune-2». www.capcom-fc.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۴.
  116. ↑ "The X Button - A Dance With Dogma". Anime News Network (به انگلیسی). Archived from the original on 28 March 2019. Retrieved 2019-03-14.
  117. ↑ Ramsay، Randolph (۲۰۰۹-۰۴-۰۹). «Q&A: Hideki Kamiya on Bayonetta». GameSpot (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۴.
  118. ↑ Mott, Tony (2010). 1001 Video Games You Must Play Before You Die. London: Quintessence Editions Ltd. p. 188. ISBN 978-1-74173-076-0.
  119. ↑ "Street Fighter V Getting Devil May Cry Costumes, Updated Survival Mode and More". DualShockers (به انگلیسی). 2018-06-20. Archived from the original on 28 March 2019. Retrieved 2019-03-14.
  120. ↑ Jones, Camden. "Devil May Cry 5 Announced, Features Three Playable Characters". Game Informer (به انگلیسی). Archived from the original on 12 June 2018. Retrieved 2019-03-14.
  121. ↑ ۱۲۱٫۰ ۱۲۱٫۱ "Devil May Cry 4 for PlayStation 4 Reviews". Metacritic. CBS Interactive. Archived from the original on 14 January 2019. Retrieved August 8, 2018.
  122. ↑ ۱۲۲٫۰ ۱۲۲٫۱ "Devil May Cry 4 for Xbox 360 Reviews". Metacritic. CBS Interactive. Archived from the original on 22 January 2019. Retrieved August 8, 2018.
  123. ↑ ۱۲۳٫۰ ۱۲۳٫۱ "Devil May Cry 4 for PC Reviews". Metacritic. CBS Interactive. Archived from the original on 21 January 2019. Retrieved August 8, 2018.
  124. ↑ ۱۲۴٫۰ ۱۲۴٫۱ ۱۲۴٫۲ ۱۲۴٫۳ "Game Informer: Devil May Cry 4 Special Edition". Game Informer. Archived from the original on January 16, 2018. Retrieved August 8, 2018.
  125. ↑ "Devil May Cry 4: Special Edition Review". GameSpot. June 23, 2015. Archived from the original on 23 June 2018. Retrieved August 8, 2018.
  126. ↑ ۱۲۶٫۰ ۱۲۶٫۱ ۱۲۶٫۲ ۱۲۶٫۳ Haynes, Jeff. "IGN: Devil May Cry 4 Special Edition (PS5)". IGN. Archived from the original on 25 July 2018. Retrieved August 8, 2018.
  127. ↑ ۱۲۷٫۰ ۱۲۷٫۱ ۱۲۷٫۲ "Devil May Cry 4: Special Edition Review". Gaming Union. Archived from the original on 28 March 2019. Retrieved August 8, 2018.
  128. ↑ "『デビルメイクライ4 スペシャルエディション』発売日が6月18日に決定！バージル、レディ、トリッシュでもプレイ可能に！". ゲーム情報！ゲームのはなし (به ژاپنی). 2015-03-23. Archived from the original on 28 March 2019. Retrieved 2019-03-14.
  129. ↑ Futter, Mike. "Devil May Cry 4 Special Edition Arrives June 23". Game Informer (به انگلیسی). Archived from the original on 28 March 2019. Retrieved 2019-03-14.
  130. ↑ «【フラゲ】『デビルメイクライ4』PS4/XboxOne版が6月18日に発売決定！！バージル、レディ、トリッシュがプレイアブルキャラとして参戦！日本語キャストも判明: はちま起稿». blog.esuteru.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مارس ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۴.
  131. ↑ «Dante Loves Pizza, So The Devil May Cry 4: Special Edition Limited Edition Comes In A Pizza Box». Siliconera. ۲۰۱۵-۰۴-۲۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۴.
  132. ↑ Kollar، Philip (۲۰۱۵-۰۴-۲۰). «Hands-on with Devil May Cry 4 Special Edition's many playable characters». Polygon. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۴.
  133. ↑ ۱۳۳٫۰ ۱۳۳٫۱ ۱۳۳٫۲ ۱۳۳٫۳ Pereira، Chris (۲۰۱۵-۰۳-۲۳). «Devil May Cry 4: Special Edition Offers 5 Playable Characters, Including Vergil». GameSpot (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۴.
  134. ↑ ۱۳۴٫۰ ۱۳۴٫۱ ۱۳۴٫۲ "Devil May Cry 4: Special Edition is ridiculous and over the top in all the right ways". Destructoid (به انگلیسی). Archived from the original on 16 August 2016. Retrieved 2019-03-14.
  135. ↑ «This Week In Sales: Is Sanity The Price To Pay For Power?». Siliconera. ۲۰۱۵-۰۶-۲۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۴.
  136. ↑ Makuch، Eddie (۲۰۱۵-۰۷-۳۰). «Capcom Profit Jumps 100% Thanks in Part to Devil May Cry 4 Special Edition». GameSpot (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۴.
  137. ↑ Araujo، Yuri؛ Capcom (۲۰۱۸-۰۶-۱۱). «E3 2018: Announcing Devil May Cry 5 for Xbox One, an Insane, Over-the-top, Stylish Action Game Like No Other». Xbox Wire (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۷.
  138. ↑ Jones, Camden. "Devil May Cry 5 Announced, Features Three Playable Characters". Game Informer (به انگلیسی). Archived from the original on 12 June 2018. Retrieved 2019-03-27.
  139. ↑ Knoop، Joseph (۲۰۱۹-۰۲-۲۷). «Devil May Cry 5 release date, demo, trailers, and everything else we know». PC Gamer (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۷.

پیوند به بیرون

[ویرایش]