عضدالدوله شیرزاد

عضدالدوله شیرزاد
غزنویان
سلطان of the غزنویان
سلطنت	مارس ۱۱۱۵ – فوریه ۱۱۱۶
پیشین	مسعود بن ابراهیم
جانشین	ارسلان‌شاه غزنوی
زاده	? غزنویان
درگذشته	ح. ۱۱۱۶ امپراتوری غزنوی
نام کامل شیرزاد بن مسعود
دودمان	غزنویان
پدر	مسعود بن ابراهیم

عضدالدوله شیرزاد، معروف به شیرزاد (شیرزاد) سلطان امپراتوری غزنوی از ۱۱۱۵ تا ۱۱۱۶ میلادی بود. شیرزاد پسر مسعود سوم (ح. ۱۰۹۹–۱۱۱۵) بود و در زمان پادشاهی پدرش در هندوستان فرماندار بود. قائم مقام شیرزاد قیوم الملک نظام الدین بود. شیرزاد در دوران فرمانداری خود با شاعر ایرانی مسعود سعد سلمان که اخیراً از زندان نای آزاد شده بود، روابط بسیار نزدیکی داشت. مسعود سعد سلمان در یکی از اشعار خود از امیر کیکاووس در دربار شیرزاد در شهر لاهور یاد می کند که احتمالاً حاکم زیاری و نویسنده قابوس نامه بوده است. احتمالاً در زمان به سلطنت رسیدن او بود که شیرزاد لقب کمال الدوله را بدست آورد. او یک سال حکومت کرد تا اینکه در فوریه ۱۱۱۶ توسط برادرش ارسلان شاه سرنگون شد. شیرزاد به سرزمین های خزر گریخت و در آنجا به اسپهبد حاکم از خاندان محلی باوندیان طبرستان پناه گرفت. شیرزاد با کمک اسپهبد در ماه آوریل تا می به زیارت مکه رفت. پس از بازگشت، شیرزاد تلاش کرد تا تاج و تخت را از برادرش پس بگیرد، اما توسط برادرش کشته شد. هیچ سکه ای از شیرزاد در دست نیست، و این نشان می دهد که وی آنقدر حکومت نکرده است که سکه ای ضرب شده باشد البته ممکن است هنوز سکه ای از او پیدا نشده باشد.

تبارنامه

سبکتگین (امارت. ۹۷۷- ۹۹۷ میلادی) امیر غزنه

بغراچق (۹۹۷- ?) والی هرات

'محمود (۹۹۸-۱۰۳۰) سلطان غزنه

ابوالمظفر نصر (۹۹۷- ?) والی بست

اسماعیل ( ۹۹۷-۹۹۸) امیر غزنه

محمد (۱۰۳۰) سلطان غزنه

مسعود (۱۰۳۰-۱۰۴۱) سلطان غزنه

عبدالرشید (۱۰۴۹-۱۰۵۲) سلطان غزنه

مودود ( ۱۰۴۱-۱۰۴۸) سلطان غزنه

علی (۱۰۴۸-۱۰۴۹) سلطان غزنه

فرخزاد (۱۰۵۳-۱۰۵۹) سلطان غزنه

ابراهیم (۱۰۵۹-۱۰۹۹) سلطان غزنه

مسعود دوم (۱۰۴۸) سلطان غزنه

مسعود سوم (۱۰۹۹-۱۱۱۵) سلطان غزنه

شیرزاد (۱۱۱۵-۱۱۱۶) سلطان غزنه

ارسلان‌شاه (۱۱۱۶-۱۱۱۷) سلطان غزنه

بهرام‌شاه ( ۱۱۱۷-۱۱۵۷) سلطان غزنه

خسروشاه (۱۱۵۷-۱۱۶۰) سلطان غزنه

خسروملک (۱۱۶۰-۱۱۸۶) سلطان غزنه

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Shir-Zad of Ghazna». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۷ ژانویه ۲۰۲۳.