عید غدیر خم

عید غدیر
برگزاری جشن و پخش شیرینی و چای در ایران
برپایی توسطشیعیان
اهمیتگرامیداشت انتساب علی بن ابی‌طالب به عنوان ولی و خلیفهٔ مؤمنان (امیرالمؤمنین) بلافصل محمد بن عبدالله
جشن‌هابرپایی جشن
مراسمروزه‌گیری، زیارت حرم علی بن ابی‌طالب
تاریخ۱۸ ذی الحجه
مرتبط باجانشینی محمد

عید غدیر (به عربی: عید الغدیر‎) ۱۸ ذی الحجه در تقویم قمری و از بزرگ‌ترین اعیاد شیعیان می‌باشد. شیعیان معتقدند محمد پیامبر اسلام در چنین روزی علی را به عنوان جانشین خود معرفی کرده است.

در احادیث شیعه این عید را با عباراتی چون عیدُاللهِ الاکبر (بزرگ‌ترین عید الهی)،[۱] عید اهل بیت محمد[۲] و اشرف الاعیاد (والاترین عید)[۳] یاد کرده‌اند. به اعتقاد شیعیان بر طبق خطبه محمد در غدیر خم علی را بعد از خود با حدیثی که ۳ ساعت طول کشیده (عربی: مَن کُنتُ مولاه فَهذا علیّ مولاه أللهم والِ من والاه و عادِ من عاداه) جانشینی او را برای تمامی مسلمانان اعلام و تمام کرد. در تفاسیر شیعه آیه سوم سوره مائده در روز عید غدیر نازل شده است که آمده الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی[۴][۵][۶][۷]

تصویرسازی از رویداد غدیر خم

البته شیعیان اعتقاد دارند محمد، غیر از غدیر در مواضع دیگری چون واقعهٔ یوم الدار[۸] و ماجرای جنگ تبوک و حدیث منزلت[۹][۱۰] به جانشینی علی بن ابی طالب بعد از خودش اشاره و تأکید کرده بود. وجه تمایز غدیر با سایر مواضع، اخذ بیعت طبق رسم رایج اعراب، از تمام ۱۲۰ هزار نفر[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴]حاضر در مناسک حج و بعد از آن در غدیر بود. این بیعت به صورت رسمی (زبانی و عملی) بر جانشینی علی گرفته شد.[۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹]

شیعیان نیز بر طبق یک سنت دیرینه، عید غدیر خم را در مساجد، تکایا و هیئت‌های مذهبی همانند عید فطر، عید قربان و دیگر اعیاد مسلمانان جشن می‌گیرند و اجتماعات بزرگی برگزار می‌کنند. در مقابل مسلمانان سنی، عید غدیر خم را جشن نمی‌گیرند و اعتقاد شیعیان مبنی بر جانشینی بعد از محمد را نمی‌پذیرند. البته شیعیان عید غدیر را بزرگ‌ترین عید مسلمانان می‌دانند و مهم‌ترین عید مذهبی نزد شیعیان هست. عید غدیر به نام عید الله الاکبر نیز معروف است. این روز تنها در ایران تعطیل رسمی است.

شیعه
درگاه تشیع
عقاید
اصولتوحیدنبوتمعاد یا قیامتعدلامامت
فروعنمازروزهخمسزکاتحججهادامر به معروفنهی از منکرتولیتبری
عقاید برجستهمهدویت: غیبت (غیبت صغرا، غیبت کبراانتظار، ظهور و رجعتبداشفاعت و توسلتقیهعصمتمرجعیت، حوزه علمیه و تقلیدولایت فقیهمتعهشهادت ثالثهجانشینی محمدنظام حقوقی
شخصیت‌ها
چهارده معصوممحمدعلیفاطمهحسنحسینسجادباقرصادقکاظمرضاجواد (تقی) • هادی (نقی) • حسن (عسکری) • مهدی
صحابه محترم نزد شیعهمردان: سلمان فارسیمقداد بن اسودمیثم تمارابوذر غفاریعمار یاسربلال حبشیجعفر بن ابی‌طالبمالک اشترمحمد بن ابوبکرعقیلعثمان بن حنیفکمیل بن زیاداویس قرنیابوایوب انصاریجابر بن عبدالله انصاریابن‌عباسابن مسعودابوطالبحمزهیاسرهانی بن عروهعثمان بن مظعونعبدالله بن جعفرخباب بن ارتاسامة بن زیدخزیمة بن ثابتمصعب بن عمیرمالک بن نویرهزید بن حارثه
زنان: فاطمه بنت اسدحلیمهزینبام کلثوم بنت علیاسماء بنت عمیسام ایمنصفیه بنت عبدالمطلبسمیه
رجال و علماکشته‌شدگان کربلافهرست رجال حدیث شیعهاصحاب اجماعروحانیان شیعهعالمان شیعهمراجع تقلید
مکان‌های متبرک
مکه و مسجدالحراممدینه، مسجد النبی و بقیعبیت‌المقدس و مسجدالاقصینجف، حرم علی بن ابی‌طالب و مسجد کوفهکربلا و حرم حسین بن علیکاظمین و حرم کاظمینسامرا و حرم عسکریینمشهد و حرم علی بن موسی الرضا
دمشق و زینبیهقم، حرم فاطمه معصومه و مسجد جمکرانشیراز و حرم شاهچراغکاشمر و حمزه بن حمزه بن موسی بن جعفر امامزاده سید مرتضی و آرامگاه سید حسن مدرسآستانه اشرفیه و سید جلال‌الدین اشرفری و حرم شاه عبدالعظیم
مسجدامامزادهحسینیه
روزهای مقدس
عید فطرعید قربان (عید اضحی)عید غدیر خممحرّم (سوگواری محرمتاسوعا، عاشورا و اربعین) • عید مبعثمیلاد پیامبر • تولد ائمه • ایام فاطمیه
رویدادها
رویداد مباهلهرویداد غدیر خمسقیفه بنی‌ساعدهفدکرویداد خانه فاطمه زهراقتل عثمانجنگ جملنبرد صفیننبرد نهروانواقعه کربلامؤتمر علماء بغدادحدیث ثقلیناصحاب کساآیه تطهیر
کتاب‌ها
قرآننهج‌البلاغهصحیفه سجادیه
کتب اربعه: الاستبصاراصول کافیتهذیب الاحکاممن لایحضره الفقیه
مصحف فاطمهمصحف علیرساله حقوقاسرار آل محمد
وسائل‌الشیعهبحارالانوارالغدیرمفاتیح‌الجنان
تفسیر مجمع‌البیانتفسیر المیزانکتب شیعه
شاخه‌ها
دوازده‌امامی (اثنی‌عشری)اسماعیلیهزیدیهغلاهواقفیه
منابع اجتهاد
کتاب (قرآن)سنت (روایات پیامبر و ائمه)عقلاجماع


منابع

[ویرایش]
  1. حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۸، ص۸۹.
  2. سید ابن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۲۶۱.
  3. کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۴۸.
  4. رویداد غدیر خم بایگانی‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine al-islam.org
  5. Article: Eid Al-Ghadeer
  6. «Eid-ul-Ghadeer». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۳.
  7. أیازی، تفسیر قرآن المجید، ۱۴۲۲ق، ص۱۸۴؛ عیاشی، تفسیر عیاشی، ج۱، ص۳۳۲.
  8. سید مرتضی عسکری. ولایت علی (ع) در قرآن کریم و سنت پیامبر (ص). مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر. ص. ۴۱ تا ۴۵. شابک ۹۶۴-۵۶۰۱-۹۵-۹.
  9. محمود توکلی. چهره گشایی از نغاق در حیات رسول خدا (ص). نبأ. ص. ۱۳۲ تا ۱۳۸. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۲۶۴-۱۰۱-۴.
  10. سید مرتضی عسکری. ولایت علی (ع) در قرآن کریم و سنت پیامبر (ص). مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر. ص. ۴۵ تا ۴۸. شابک ۹۶۴-۵۶۰۱-۹۵-۹.
  11. محمدباقر انصاری. خطابه غدیر. انتشارات تک. ص. ۱۸. شابک ۹۶۴-۹۵۹۰۰-۴-۸.
  12. بانو کریمی احمدآبادی. امیر یکتا. دارالنشر. ص. ۱۹ و ۲۰. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۷۵-۱۹۹-۸.
  13. محمدباقر انضاری. حضور در غدیر. عطر عترت. ص. ۳۳ و ۴۰. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۲۴۳-۰۴۷-۲.
  14. محمدابراهیم حامد مهدوی. غدیر؛ فراموشی هرگز. نیک معارف. ص. ۱۷. شابک ۹۶۴-۵۵۶۷-۸۱-۵.
  15. محمدباقر انصاری. ژرفای غدیر. دلیل ما. ص. ۹۷ و ۱۱۰ تا ۱۱۲. شابک ۹۶۴-۷۹۹۰-۲۱-۹.
  16. محمدباقر انصاری. خطابه غدیر. انتشارات تک. ص. ۱۳ تا ۱۶. شابک ۹۶۴-۹۵۹۰۰-۴-۸.
  17. بانو کریمی احمدآبادی. امیر یکتا. دارالنشر. ص. ۲۴. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۷۵-۱۹۹-۸.
  18. مژگانه صفارنیا. غدیرها پیش از غدیر. نشر آفاق. ص. ۱۲۴ تا ۱۳۰. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۸۹۱۸-۵۱-۹.
  19. محمدابراهیم حامد مهدوی. غدیر؛ فراموشی هرگز. نیک معارف. ص. ۱۸. شابک ۹۶۴-۵۵۶۷-۸۱-۵.

پیوند به بیرون

[ویرایش]
  • Why do Shias celebrate Eid-e-Ghadeer?
  • The Sermon of the Holy Prophet (S.A.W.) in Ghadir Khum
  • Ghadir Khumm - Interesting Aspects of a Unique Event
  • What Happened at Ghadeer Khumm
  • خطابه غدیر
  • Ghadir, the Greatest Eid of All Religions
  • The Event of Ghadir Khumm in the Qur'an, Hadith, History
  • "Al-Muraja'at: A Shi'i-Sunni dialogue". Archived from the original on 27 September 2007. Retrieved 13 October 2013. (letters 55-58)
  • غدیرستان
  • پایگاه تحقیقاتی غدیر