غیاث‌الدین غوری

غیاث‌الدین محمد بن سام
'سلطان دودمان غوری
همزمان با محمد غوری'
تندیس غیاث‌الدین محمد غوری در شهرستان دوشنبه
سلطان سلطنت غوری
سلطنت۱۱۶۳ – ۱۱ فوریهٔ ۱۲۰۳
تاج‌گذاری۱۱۶۳
پیشینسیف‌الدین محمد غوری
جانشینمعزالدین محمد غوری
زاده۱۱۳۹
غور، سلطنت غوری، (ولایت غور، افغانستان کنونی)
درگذشته۱۱ فوریهٔ ۱۲۰۳ (۶۳ سالگی)[۱]
هرات، سلطنت غوری، (افغانستان کنونی)
آرامگاه
هرات، سلطنت غوری، امروزه افغانستان
همسر(ان)شاه بیگم

فخرجهان بیگم

ریحان بیگم
فرزند(ان)غیاث‌الدین محمود
پدربهاءالدین سام یکم


تاریخ ایران
دوران اساطیری
پیشدادیان ۲۴۳۲ سال (۰–۲۴۳۲ پس از کیومرث)
کیانیان ۶۵۲ سال (۲۴۳۲–۳۰۸۴ پس از کیومرث)
اشکانیان ۲۸۳ سال (۳۰۸۴–۳۳۶۷ پس از کیومرث)
ساسانیان ۴۲۷ سال (۳۳۶۷–۳۷۹۴ پس از کیومرث)
دوران پیشاتاریخ
دوران دیرینه‌سنگی ایران (۸۰۰ هزار–۸۰۰۰ سال پیش از میلاد)
دوران نوسنگی و مس‌سنگی در ایران۴۸۰۰ سال (۸۰۰۰–۳۲۰۰ سال پیش از میلاد)
عصر برنز در ایران۲۰۰۰ سال (۳۱۸۰-۱۱۸۰ پیش از میلاد)
تمدن سیلک۳۳۰۰ سال (۶۰۰۰–۲۷۰۰ پیش از میلاد)
تمدن شهر سوخته۳۲۵۰ سال (۳۵۵۰–۲۳۰۰ پیش از میلاد)
تمدن تپه‌حصار۲۰۰۰ سال (۳۹۰۰–۱۹۰۰ پیش از میلاد)
دوران باستان
نیاایلامی۵۰۰ سال (۳۲۰۰–۲۷۰۰ پیش از میلاد)
تمدن جیرفت۹۰۰ سال (۳۱۰۰–۲۲۰۰ پیش از میلاد)
تمدن ایلام۲۱۶۱ سال (۲۷۰۰–۵۳۹ پیش از میلاد)
لولوبیان۱۶۰۰ سال (۲۳۰۰–۷۰۰ پیش از میلاد)
کاسیان ۳۴۵ سال (۱۵۰۰–حدود ۱۱۵۵ پیش از میلاد)
اورارتو۲۷۰ سال (۸۶۰–۵۹۰ پیش از میلاد)
منائیان۲۳۴ سال (۸۵۰–۶۱۶ پیش از میلاد)
پادشاهی ماد۱۲۸ سال (۶۷۸–۵۵۰ پیش از میلاد)
سکاها۲۷ سال (۶۵۲–۶۲۵ پیش از میلاد)
امپراتوری بابل نو۸۷ سال (۶۲۶–۵۳۹ پیش از میلاد)
شاهنشاهی هخامنشی۲۲۰ سال (۵۵۰–۳۳۰ پیش از میلاد)
ارمنستان بزرگ۷۵۹ سال (۳۳۱ پیش از میلاد – ۴۲۸ م.)
آتورپاتکانحدود ۶۰۰ سال (۳۲۰ پیش از میلاد – سده سوم میلادی)
پادشاهی کاپادوکیه۳۳۷ سال (۳۲۰ پیش از میلاد – ۱۷ م.)
امپراتوری سلوکی۲۴۹ سال (۳۱۲–۶۳ پیش از میلاد)
پادشاهی پنتوس۲۱۹ سال (۲۸۱–۶۲ پیش از میلاد)
شاهنشاهی اشکانی۴۷۱ سال (۲۴۷ پیش از میلاد – ۲۲۴ م.)
پادشاهی میشان۳۶۳ سال (۱۴۱ پیش از میلاد – ۲۲۲ م.)
شاهان پارس۳۵۶ سال (۱۳۲ پیش از میلاد – ۲۲۴ م.)
پادشاهی سورنحدود ۲۰۵ سال (۱۹–۲۲۴ م.)
شاهنشاهی ساسانی۴۲۷ سال (۲۲۴–۶۵۱ م.)
زرمهرشاهیانحدود ۲۸۵ سال (سده ششم میلادی – ۷۸۵ م.)
کارن‌وندیانحدود ۴۵۰ سال (۵۵۰ – سده یازدهم میلادی)
دوران میانه
خلافت راشدین۲۹ سال (۶۳۲–۶۶۱ م.)
خلافت اموی۸۹ سال (۶۶۱–۷۵۰ م.)
خلافت عباسی۵۰۸ سال (۷۵۰–۱۲۵۸ م.)
گاوباریان دابویی۱۱۸ سال (۶۴۲–۷۶۰ م.)
باوندیان۶۹۸ سال (۶۵۱–۱۳۴۹ م.)
مسمغان دماوند۱۰۹ سال (۶۵۱–۷۶۰ م.)
گاوباریان پادوسپانی۹۳۳ سال (۶۶۵–۱۵۹۸ م.)
جستانیانحدود ۲۰۹ سال (۷۹۱ – سده یازدهم م.)
علویان طبرستانحدود ۴۳۶ سال (۸۶۴ – سده چهاردهم م.)
طاهریان۵۲ سال (۸۲۱–۸۷۳ م.)
سامانیان۱۸۰ سال (۸۱۹–۹۹۹ م.)
صفاریان۱۴۲ سال (۸۶۱–۱۰۰۳ م.)
غوریانحدود ۳۳۶ سال (پیش از ۸۷۹ – ۱۲۱۵ م.)
ساجیان۴۰ سال (۸۸۹–۹۲۹ م.)
سلاریان۱۴۳ سال (۹۱۹–۱۰۶۲ م.)
زیاریان۱۶۰ سال (۹۳۰–۱۰۹۰ م.)
بنو الیاس۳۶ سال (۹۳۲–۹۶۸ م.)
آل بویه۱۳۳ سال (۹۳۴–۱۰۶۲ م.)
غزنویان۲۰۹ سال (۹۷۷–۱۱۸۶ م.)
آل کاکویه۱۳۳ سال (۱۰۰۸–۱۱۴۱ م.)
شاهان نصری۲۰۷ سال (۱۰۲۹–۱۲۳۶ م.)
ملوک شبانکاره۳۲۵ سال (۱۰۳۰–۱۳۵۵ م.)
امپراتوری سلجوقی۱۵۷ سال (۱۰۳۷–۱۱۹۴ م.)
خوارزمشاهیان۱۵۴ سال (۱۰۷۷–۱۲۳۱ م.)
اسماعیلیان۱۶۶ سال (۱۰۹۰–۱۲۵۶ م.)
اتابکان آذربایجان۹۰ سال (۱۱۳۵–۱۲۲۵ م.)
اتابکان یزد۱۷۸ سال (۱۱۴۱–۱۳۱۹ م.)
اتابکان فارس۱۳۴ سال (۱۱۴۸–۱۲۸۲ م.)
هزاراسپیان۲۶۹ سال (۱۱۵۵–۱۴۲۴ م.)
پیشتکینیان۷۶ سال (۱۱۵۵–۱۲۳۱ م.)
قراختاییان کرمان۸۳ سال (۱۲۲۳–۱۳۰۶ م.)
ملوک مهربانی ۳۰۳ سال (۱۲۳۶–۱۵۳۷ م.)
کرتیان ۱۵۲ سال (۱۲۴۴–۱۳۹۶ م.)
ایلخانان ۷۹ سال (۱۲۵۶–۱۳۳۵ م.)
چوپانیان ۲۲ سال (۱۳۳۵–۱۳۵۷ م.)
آل مظفر۵۸ سال (۱۳۳۵–۱۳۹۳ م.)
جلایریان۳۹ سال (۱۳۳۷–۱۳۷۶ م.)
سربداران۳۹ سال (۱۳۳۷–۱۳۷۶ م.)
آل اینجو۲۲ سال (۱۳۳۵–۱۳۵۷ م.)
چلاویان۵۲ سال (۱۳۴۹–۱۴۰۳ م.)
مرعشیان۲۳۷ سال (۱۳۵۹–۱۵۹۶ م.)
امپراتوری تیموری۱۳۷ سال (۱۳۷۰–۱۵۰۷ م.)
کیاییان۲۲۲ سال (۱۳۷۰–۱۵۹۲ م.)
قراقویونلو۶۲ سال (۱۴۰۶–۱۴۶۸ م.)
آق‌قویونلو۴۰ سال (۱۴۶۸–۱۵۰۸ م.)
دوران معاصر اولیه
صفویان۲۳۵ سال (۱۵۰۱–۱۷۳۶ م.)
هوتکیان۷ سال (۱۷۲۲–۱۷۲۹ م.)
افشاریان ۶۰ سال (۱۷۳۶–۱۷۹۶ م.)
زندیان ۴۳ سال (۱۷۵۱–۱۷۹۴ م.)
دوران معاصر
ایران قاجاری۱۲۹ سال (۱۷۹۶–۱۹۲۵ م.)
ایران پهلوی۵۴ سال (۱۹۲۵–۱۹۷۹ م.)
جمهوری اسلامی ایران۴۶ سال و در جریان (از ۱۹۷۹ م.)
جستارهای وابسته
گاه‌شمار تاریخ ایران
رده:تاریخ ایران
نشان درگاه درگاه ایران

غیاث‌الدین محمد از سلاطین خوشنام سلطنت غوری است که ظاهراً علاءالدین حسین جهانسوز پس از مرگ پدرش او و برادرش شهاب‌الدین را به فرمانروایی ایالات سنگه گمارد و فتح خراسان در زمان وی انجامید. غیاث‌الدین که حدود ۴۱ سال سلطنت کرد از سلاطین مشهور نیمهٔ دوم سدهٔ ۶ هجری است و مورد تمجید و احترام مورخان بود. او سیاستمداری با کفایت بود که مملکت را با حسن سیاست اداره می‌کرد. او از فضل و دانش و ادب بهره‌مند بود و خطی زیبا داشت و به فن بلاغت آشنا و به خط خود قران می‌نوشت. وزیران مشهور او شمس‌الملک عبدالجبار گیلانی، فخرالملک، شرف‌الدین، فروری مجدالملک و دیوشاهی داری بودند. غیاث

غیاث‌الدین محمد غوری در روز چهارشنبه ۲۷ جمادی‌الاول سال ۵۹۹ هجری قمری در سن ۶۳ سالگی در جوار مسجد جامع هرات چشم فروبست و در هرات به خاک سپرده شد.

درخم غیاث‌الدین محمد غوری، ضرب هرات در ۱۲۰۲ میلادی

رابطهٔ غیاث‌الدین محمد با خوارزمشاهیان

[ویرایش]

یکی از بخش‌های مهم و سراسر حادثهٔ حکومت غوریان با خوارزمشاهیان بود که اختلافاتی داشت:

  1. اختلاف و دشمنی سلطنت خوارزمشاهی با خلیفه
  2. غوریان از تصرف غزنین این توان را در خود دیدند که شاهان که یادآور سلطان محمود غزنوی باشد [نیازمند شفاف‌سازی]
  3. اختلاف و کشمکش‌های داخلی و خارجی خوارزمشاهیان در عهد غیاث‌الدین[۲]

رابطهٔ غیاث‌الدین با سلطانشاه بن ایل ارسلان

[ویرایش]

سلطانشاه عزم کرد تاج و تخت پدر را به دست آورد و مادرش را در این راه از دست داد و غیاث‌الدین از وی استقبال کرد.[۳]

بناهای مشهور سلطان محمد

[ویرایش]
  1. مسجد جامع هرات
  2. باغ ارم در زمین‌داور[۴]

منابع

[ویرایش]
  • * فروغی ابری، علی‌اصغر (۱۳۸۱). تاریخ غوریان. تهران: انتشارات سمت.

پانویس

[ویرایش]
  1. ↑ طبقات ناصری: منهاج‌الدین جوزجانی، ٢۰۰۴، لاهور. ص. ١٥٥
  2. ↑ فروغی ابری، تاریخ غوریان، ص۴۹.
  3. ↑ فروغی ابری، تاریخ غوریان، ص۵۲.
  4. ↑ فروغی ابری، تاریخ غوریان، ۶۱.