فهرست سلاطین ممالیک مصر

سلاطین سلطنت‌ مملوک
قلعه صلاح‌الدین، مرکز قدرت سلاطین مملوک
جزئیات
نخستین پادشاهعزالدین آیبک
واپسین پادشاهطومان بای دوم
آغاز پادشاهی۶۴۸ ق / ١٢۵٠ م
پایان پادشاهی٩٢٢ ق / ١۵١٧ م
سکونتگاه رسمیقاهره

سلطنت‌ مملوک، یا ممالیک مصر، نام حکومتی بود که در سال ۶۴۸ هجری قمری (١٢۵٠م) توسط مملوکان سلطان ایوبی، الصالح ایوب، پایه‌گذاری و جایگزین ایوبیان در مصر شد. پایتخت این دولت در قاهره قرار داشت و در اوج اقتدار خود شامل مصر، شام، بخش‌هایی از آناتولی، شمال بین‌النهرین و حجاز می‌شد. سلطنت‌ ممالیک با هجوم امپراتوری عثمانی به رهبری سلطان سلیم یکم در سال ٩٢٢ هجری قمری (١۵١٧م) به پایان رسید.

در طول تاریخ، ۴۸ فرد به تخت سلطنت ممالیک رسیدند. گرچه برخی سلاطین چندین بار به قدرت رسیده‌اند (محمد بن قلاوون سه بار، الناصر حسن بن محمد بن قلاوون، ظاهر سیف‌الدین برقوق و الناصر فرج دو بار). تاریخ سلطنت‌ ممالیک به دو دوره بحری و برجی تقسیم می‌شود. ۲۴ سلطان بحری بیشترشان مملوکان ترک‌تبار بودند و ۲۴ سلطان برجی اکثراً از مملوکان چرکس‌تبار به شمار می‌رفتند. نخستین سلطانی که از مملوکان بحری برخاست رکن‌الدین بیبرس بود. با آن که عموماً سه سلطان قبلی، یعنی آیبک، فرزندش نورالدین علی و سیف‌الدین قطز، جزء ممالیک بحری به شمار می‌روند، اما در حقيقت جزء مملوکان بحری نبودند.[۱] ممالیک برجی با ظهور ظاهر سیف‌الدین برقوق در سال ٧٨۴ ق / ١٣٨٢ م قدرت سلطنت‌ ممالیک را بدست گرفتند. یکی از سلاطین مملوکی، المستعین، علاوه بر منصب سلطانی، منصب خلافت را هم بر عهده داشت و مدتی توسط امیران برجی به قدرت رسید.[۲]

فهرست سلاطین

[ویرایش]

منبع

[ویرایش]
  1. Northrup 1998, pp. 69–70.
  2. ۲٫۰۰ ۲٫۰۱ ۲٫۰۲ ۲٫۰۳ ۲٫۰۴ ۲٫۰۵ ۲٫۰۶ ۲٫۰۷ ۲٫۰۸ ۲٫۰۹ ۲٫۱۰ ۲٫۱۱ ۲٫۱۲ ۲٫۱۳ ۲٫۱۴ ۲٫۱۵ ۲٫۱۶ ۲٫۱۷ ۲٫۱۸ ۲٫۱۹ ۲٫۲۰ ۲٫۲۱ ۲٫۲۲ ۲٫۲۳ ۲٫۲۴ ۲٫۲۵ ۲٫۲۶ ۲٫۲۷ ۲٫۲۸ ۲٫۲۹ ۲٫۳۰ ۲٫۳۱ ۲٫۳۲ ۲٫۳۳ ۲٫۳۴ ۲٫۳۵ ۲٫۳۶ ۲٫۳۷ ۲٫۳۸ ۲٫۳۹ ۲٫۴۰ ۲٫۴۱ ۲٫۴۲ ۲٫۴۳ ۲٫۴۴ ۲٫۴۵ ۲٫۴۶ ۲٫۴۷ ۲٫۴۸ ۲٫۴۹ ۲٫۵۰ ۲٫۵۱ ۲٫۵۲ ۲٫۵۳ ۲٫۵۴ ۲٫۵۵ ۲٫۵۶ ۲٫۵۷ ۲٫۵۸ ۲٫۵۹ ۲٫۶۰ ۲٫۶۱ ۲٫۶۲ ۲٫۶۳ ۲٫۶۴ ۲٫۶۵ ۲٫۶۶ ۲٫۶۷ ۲٫۶۸ ۲٫۶۹ ۲٫۷۰ ۲٫۷۱ ۲٫۷۲ ۲٫۷۳ ۲٫۷۴ ۲٫۷۵ ۲٫۷۶ ۲٫۷۷ ۲٫۷۸ ۲٫۷۹ ۲٫۸۰ ۲٫۸۱ ۲٫۸۲ ۲٫۸۳ ۲٫۸۴ Griffith, Francis Llewellyn; and several more (1911). "Egypt/3 History" . In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica (به انگلیسی). Vol. 09 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 80–130, see pages 100 to 103. Kalā’ūn....Malik al-Nāṣir....Mongol Wars....Decline of the Bahri power....Timur in Syria....Wars with European Powers....Early relations with Turkey....The Turkish conquest
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Northrup 1998, p. 69.
  4. Northrup 1998, p. 70.
  5. ۵٫۰۰ ۵٫۰۱ ۵٫۰۲ ۵٫۰۳ ۵٫۰۴ ۵٫۰۵ ۵٫۰۶ ۵٫۰۷ ۵٫۰۸ ۵٫۰۹ ۵٫۱۰ ۵٫۱۱ ۵٫۱۲ ۵٫۱۳ ۵٫۱۴ ۵٫۱۵ ۵٫۱۶ ۵٫۱۷ ۵٫۱۸ ۵٫۱۹ ۵٫۲۰ ۵٫۲۱ ۵٫۲۲ ۵٫۲۳ ۵٫۲۴ ۵٫۲۵ ۵٫۲۶ Stewart, John (2006). African States and Rulers. McFarland & Company. p. 86. ISBN 9780786425624.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ Hathaway, Jane (2003). Tale of Two Factions, A: Myth, Memory, and Identity in Ottoman Egypt and Yemen. State University of New York Press. pp. 50–52. ISBN 9780791486108.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ Northrup, ed. Petry 1998, p. 250.
  8. Northrup 1998, p. 71.
  9. Thorau, Peter (1992). The Lion of Egypt: Sultan Baybars I and the Near East in the Thirteenth Century. Longman. p. 261. ISBN 9780582068230.
  10. Holt 2004, p. 99.
  11. Yosef 2012b, p. 394.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ Northrup, ed. Petry 1998, p. 252.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ ۱۳٫۳ Yosef 2012b, p. 396.
  14. Tarikh, Volumes 5-6: Peoples and Kingdoms of West Africa in the Pre-Colonial Period. Longman. 1974. p. 9.
  15. ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ ۱۵٫۲ Drory 2006, p. 20.
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ ۱۶٫۲ ۱۶٫۳ ۱۶٫۴ ۱۶٫۵ ۱۶٫۶ Bauden 2009, p. 63.
  17. Levanoni 1995, p. 102.
  18. ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ ۱۸٫۲ Drory 2006, p. 24.
  19. Drory 2006, p. 28.
  20. Holt Vermeulen and De Smet, p. 319.
  21. Al-Harithy, Howayda (2005). "Female Patronage of Mamluk Architecture in Cairo". In Sonbol, Amira El Azhary (ed.). Beyond The Exotic: Women's Histories In Islamic Societies. Syracuse University Press. p. 332. ISBN 9780815630555.
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ ۲۲٫۲ ۲۲٫۳ ۲۲٫۴ ۲۲٫۵ Garcin, ed. Petry 1998, p. 293.
  23. Levanoni, eds. Winter and Levanoni 2004, p. 82.
  24. Ali, Abdul (1996). Islamic Dynasties of the Arab East: State and Civilization During the Later Medieval Times. M.D. Publications Private Limited. p. 64. ISBN 9788175330085.
  25. Garcin, ed. Petry 1998, p. 295.
  26. Dobrowolski, Jarosław (2001). The Living Stones of Cairo. American University in Cairo Press. p. 60. ISBN 9789774246326.
  27. Mayer, L. A. (1933). Saracenic Heraldry: A Survey. Clarendon Press. p. 127.
  28. Garcin, ed. Petry 1998, p. 297.
  29. ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ Petry 1994, p. 20.