ایران دارای چندین شرکت هواپیمایی خصوصی و دولتی و نظامی است. قدیمیترین شرکت خصوصی کشور، هواپیمائی ایران است که در ۳۰ نوامبر سال ۱۹۴۴ میلادی (۹ آذرماه ۱۳۲۳ شمسی) تأسیس شد. این شرکت در حالحاضر دولتی است و با نام هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران یا ایران ایر شناخته میشود.
تا ژوئن ۲۰۰۹ میلادی ناوگان هوایی ایران در ۴۵ مسیر بینالمللی پرواز میکرد. عمدهٔ ناوگان هوایی شرکتهای هواپیمایی ایران را هواپیماهای بوئینگ قدیمی، و ایرباسهای اجارهای و نیز جتهای منطقهای همچون بیایئی ۱۴۶ و فوکر ۱۰۰ تشکیل میدهد.[۱] تحریمها علیه ایران مانع از خرید هواپیماهای جدید غربی توسط ایران شدهاست. با این حال خرید ایرباسها و ای تی آرهای ماهان و ایران ایر جانی نه چندان به آن بخشیده همچنین مقررات ایمنی ضعیف ایران و سوء مدیریت از سوی مقامات هواپیمایی نیز مورد انتقاد است.[۲] این شرایط باعث بروز چند سانحه و حادثه شدهاست[۳] که به همین دلیل، در ۲۵ سال گذشته ۱۷ هواپیما ساقط، و حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدهاند (از سال ۲۰۰۰–۲۰۰۶ میلادی ۱۱ هواپیما سقوط کرده و حدود ۷۰۰ انسان جان خود را در این سوانح باختند).[۴][۵]
R | شرکت هواپیمایی | نماد | یاتا | ایکائو | شناسه تماس | تأسیس | قطب | توضیحات |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۱ | ایران ایر کارگو | IR | IRA | IRANAIR | ۱۳۴۰ | فرودگاه بینالمللی امام خمینی، فرودگاه بینالمللی مهرآباد |
||
۲ | هواپیمایی ساها | _ | IRZ | SAHA | ۱۳۶۹ | فرودگاه بینالمللی مهرآباد | سرویس ارتباط هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران | |
۳ | هواپیمایی فارس ایر قشم | QE | QFZ | FARS QESHM | ۱۳۸۲ | فرودگاه دیرستان | ||
۴ | هواپیمایی پویا | PY | PYA | POUYA AIR | ۱۳۹۱ | فرودگاه بینالمللی مهرآباد | ||
۵ | هواپیمایی اطلس | _ | ATS | AIR ATLAS | ۱۳۹۵ | فرودگاه بینالمللی پیام کرج |