مائوری جزایر کوک

مائوری جزایر کوک
Māori, Maori Kuki Airani, Māori Kūki 'Āirani
زبان بومی درجزایر کوک، نیوزیلند
منطقهپلی‌نزی
شمار گویشوران
۱۳٬۶۲۰ در جزایر کوک، ۹۶٪ از جمعیت قومی  (۲۰۱۱ سرشماری)[۱]
۷٬۷۲۵ در نیوزیلند، ۱۲٪ از جمعیت قومی (۲۰۱۳)[۲]
وضعیت رسمی
زبان رسمی در
 جزایر کوک
تنظیم‌شده توسطKopapa Reo
کدهای زبان
ایزو ۲–۶۳۹rar
ایزو ۳–۶۳۹در زمان‌های گوناگون:

rar – Rarotonga

pnh – Tongareva (Penrhyn)

rkh – Rakahanga-Manihiki
گلاتولوگraro1241  (Southern Cook Island Maori)[۳]
penr1237  (Māngarongaro)[۴]
raka1237  (Rakahanga-Manihiki)[۵]
این نوشتار شامل نمادهای آوایی آی‌پی‌ای است. بدون پشتیبانی مناسب تفسیر، ممکن است علامت‌های سوال، جعبه یا دیگر نمادها را جای نویسه‌های یونی‌کد ببینید.

مائوری جزایر کوک یک زبان پلی‌نزیایی شرقی و زبان رسمی جزایر کوک است. این زبان بسیار به مائوری نیوزیلند نزدیک است اما یک زبان مجزا به‌شمار می‌رود. وقتی نیاز به ابهام‌زدایی از مائوری نیوزیلند نباشد این زبان به سادگی مائوری نامیده می‌شود، ولی گاه به آن مائوری کوکی آیرانی (Māori Kūki 'Āirani) یا راروتونگایی نیز گفته می‌شود.[۶] بسیاری از جزیره‌نشینان کوک بدان ته رئو ایپوکارئا (Te reo Ipukarea) می‌گویند که به معنای «زبان وطن نیاکان» است.

واج‌شناسی

[ویرایش]

همخوان‌ها

[ویرایش]
لبی لثوی نرم‌کامی چاکنایی
خیشومی m n ŋ
انسدادی p t k ʔ
زنشی ɾ
سایشی f v s h

واکه‌ها

[ویرایش]
پیشین مرکزی پسین
بسته i i: u u:
بسته-میانه e e: o o:
باز a a:

وضعیت رسمی

[ویرایش]

مائوری جزایر کوک در سال ۲۰۰۳ زبان رسمی جزایر کوک شد. از سال ۱۹۱۵ تا آن زمان، انگلیسی تنها زبان رسمی این جزایر بود.

مردم‌شناسی

[ویرایش]
مکان جمعیت مائوری‌زبانان جزایر کوک
جزایر کوک ۱۳٬۶۲۰
نیوزیلند ۷٬۷۲۵
نیو ساوت ولز ۱٬۶۱۲[۷]
کوئینزلند ۱٬۶۰۹[۸]
ویکتوریا ۱٬۴۶۸[۹]
استرالیای غربی ۳۰۸[۱۰]
استرالیای جنوبی ۶۳[۱۰]
قلمرو پایتختی استرالیا ۲۸[۱۱]
قلمرو شمالی ۲۱[۱۲]
تاسمانی ۱۰[۱۳]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ Rarotonga at اتنولوگ (18th ed., 2015)
    Tongareva (Penrhyn) at اتنولوگ (18th ed., 2015)
    Rakahanga-Manihiki at اتنولوگ (18th ed., 2015)
  2. ↑ "2013 Census ethnic group profiles". Retrieved 8 December 2017.
  3. ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Southern Cook Island Maori". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)
  4. ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Māngarongaro". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)
  5. ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Rakahanga-Manihiki". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)
  6. ↑ Sally Akevai Nicholas (2018). "Language Contexts: Te Reo Māori o te Pae Tonga o te Kuki Airani also known as Southern Cook Islands Māori". In Peter K. Austin; Lauren Gawne (eds.). Language Documentation and Description (PDF). Vol. 15. London: EL Publishing. p. 36-37. Retrieved 27 January 2021. This practice conflicts with that of community members, who use the name Rarotongan to specifically refer to the variety spoken in Rarotonga. Non-Rarotongan Cook Islands Māori speakers can be offended by this conflation... Therefore, the name “Rarotongan” should be only be used to refer to the Rarotongan variety and never to Cook Islands Māori as a whole.
  7. ↑ "Language spoken at home | Australia | Community profile". profile.id.com.au. Archived from the original on 17 November 2022. Retrieved 23 June 2021.
  8. ↑ "Language spoken at home | Australia | Community profile". profile.id.com.au. Archived from the original on 8 March 2022. Retrieved 23 June 2021.
  9. ↑ "Language spoken at home | Australia | Community profile". profile.id.com.au. Archived from the original on 19 January 2022. Retrieved 23 June 2021.
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ "Language spoken at home | Australia | Community profile". profile.id.com.au. Archived from the original on 8 December 2017. Retrieved 23 June 2021.
  11. ↑ "Language spoken at home | Australia | Community profile". profile.id.com.au.[پیوند مرده]
  12. ↑ "Language spoken at home | Australia | Community profile". profile.id.com.au.[پیوند مرده]
  13. ↑ "Language spoken at home | Australia | Community profile". profile.id.com.au. Archived from the original on 12 November 2020. Retrieved 23 June 2021.