مار جعفری | |
---|---|
وضعیت حفاظت | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | جانوران |
شاخه: | طنابداران |
رده: | خزندگان |
راسته: | پولکداران |
زیرراسته: | مارها |
تیره: | افعیها اوپل، ۱۸۱۱ |
تبار: | Viperidae |
مترادف | |
|
مار جعفری (نام علمی: Echis) سردهای از افعیهای زهردار هستند که در مناطق خشک آفریقا، خاورمیانه، پاکستان، هند و سری لانکا پیدا میشوند. آنها نمایش تهدیدی مشخصی دارند که با مالش بخشی از بدنشان به یکدیگر برای تولید صدای هشداری «هیسگونه» همراه است.[۱] نام علمی این مار اِکیس کلمهای یونانی به معنای «افعی» است. برخی از گونههای مار جعفری مسئول ایجاد بیشتر موارد مارگزیدگی در جهان هستند.[۲][۳] هشت گونه از این مار تاکنون شناسایی شدهاست.[۴]
این مارها از نظر اندازه نسبتاً کوچک هستند و بزرگسالان آنها هرگز بزرگتر از حدود ۹۰ سانتیمتر در طول نخواهد بود.[۵] آنهای دارای سری کوتاه، پهن، گلابی شکل و مجزا از گردن هستند. پوزهشان کوتاه و گرد است، در حالی که چشمها نسبتاً بزرگ و برآمده است. فرق سر آنها با پولکهای کوچک، نامنظم و نیمهنیمه پوشیده شدهاست که میتواند صاف یا پوشاندهشده باشد.[۱]
بدن آنها نسبتاً بلند و باریک و استوانهای شکل است. فلس پشتی عمدتاً پولکدار زورقی شکل است. با این حال، پولکها در جناح پایینی در یک زاویه ۴۵ درجه متمایز و مرکزی بیرون آمدهاند و دندانه دار است. دم آنها نیز کوتاه است.[۱]
این مارها میتواند در پاکستان، هند، سری لانکا، قسمتهایی از خاورمیانه و در شمال خط استوا در آفریقا یافت شود.[۶] همچنین در برخی مناطق ایران مانند کرمانشاه و بوشهر و فارس نیز مشاهده شدهاست.
اطلاعات کمی در مورد عادت غذایی مارهای گونه اکیس موجود است. عادت غذایی گفته میشود که بسیار متفاوت باشد و میتواند شامل موارد زیر شود اما محدود به آنها نشود؛ این موارد شامل ملخها، سوسکها، کرمها، حلزون، عنکبوت، عقرب، هزارپا، قورباغهها، وزغ، خزندگان (از جمله مارهای دیگر)، پستانداران و پرندگان کوچک و… شود.[۱][۵]
بیشتر گونههای مار جعفری همانند آنهایی که در آفریقا یافت میشوند تخمگذار هستند، درحالیکه مارهایی که در هند یافت میشوند، دارای قابلیت زایش هستند.[۱][۵]