محمّدرضا زاهدی | |
---|---|
نام تولد | علیرضا زاهدی[۱] |
نام(های) مستعار | محمدرضا، ابومهدی |
زاده | ۱۱ آبان ۱۳۳۹ اصفهان، ایران |
درگذشته | ۱۳ فروردین ۱۴۰۳ (۶۳ سال) دمشق، سوریه |
مدفن | |
وفاداری | ایران |
شاخه نظامی | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی |
سالهای خدمت | ۱۴۰۳–۱۳۵۹ |
درجه | سرتیپ پاسدار |
یگان | نیروی زمینی نیروی قدس |
فرماندهی | تیپ ۴۴ قمر بنیهاشم لشکر ۱۴ امام حسین لشکر ۱۶ قدس نیروی هوایی نیروی زمینی قرارگاه ثارالله |
جنگها و عملیاتها | شورش ۱۳۵۷ کردهاجنگ ایران و عراق (مجروح) جنگ داخلی سوریه |
نشانها | نشان فتح (درجه ۳)[۲] |
کارهای دیگر | مستشار نظامی ایران در سوریه |
محمّدرضا زاهدی (۱۱ آبان ۱۳۳۹ – ۱۳ فروردین ۱۴۰۳) یکی از فرماندهان ارشد نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود. زاهدی از فرماندهان سپاه پاسداران در جنگ ایران و عراق بهشمار میآمد و فرماندهی تیپ ۴۴ قمر بنیهاشم را از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۵ برعهده داشت. پس از آن تا ۱۳۷۰ فرمانده لشکر ۱۴ امام حسین بود. او در سال ۱۳۸۴ به مدت ۵ ماه فرمانده نیروی هوایی سپاه و همچنین از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۷ فرمانده نیروی زمینی سپاه و با حفظ سمت فرمانده قرارگاه ثارالله بود.[۳][۴] که از اصلیترین ارگانهای سرکوب در ایران خوانده میشود.[۵] زاهدی در ۱۳ فروردین ۱۴۰۳ در حمله به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق کشته شد.[۶] روابط عمومی سپاه پاسداران خبر داد که دو فرمانده سپاه و ۵ افسر در حمله اسرائیل کشته شدند.[۷] شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی در ۱۵ فروردین ۱۴۰۳ از نقش زاهدی در تشکیل جبهه مقاومت و طراحی عملیات طوفان الاقصی تجلیل کرد.[۸][۹]در سال ۱۳۷۸ و بحبوحه قتلهای زنجیرهای ایران، در جریان سرکوب اعتراضات دانشجویی و حمله به کوی دانشگاه تهران معروف به «کوی دانشگاه»، او به همراه تعدادی دیگر از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران نامه تهدیدآمیزی به سید محمد خاتمی، رئیسجمهوری وقت نوشتند. در آن نامه آمده بود: «کاسه صبرمان به پایان رسیده و تحمل بیش از آن را در صورت عدم رسیدگی، بر خود جایز نمیدانیم.»[۱۰]
او در دورههایی، جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله تهران بود و از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸، معاون عملیات سپاه پاسداران بود که هر دو، مسئولیت سرکوب را بر عهده دارند. پیشاز این نیز «ایرانوایر»، ویدیویی اختصاصی را منتشر کرده بود که زاهدی در رزمایش مشترک میان سپاه پاسداران و نیروی انتظامی برای سرکوب اعتراضات احتمالی، حضور دارد. این فایلها مربوط به سال ۱۳۹۵ است که او معاون عملیات سپاه پاسداران بود. زاهدی از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸، معاونت عملیات سپاه پاسداران را هم برعهده داشت. ویدئوی حضور زاهدی در رزمایش مشترک میان سپاه پاسداران و نیروهای امنیتی انتظامی جمهوری اسلامی برای سرکوب اعتراضات احتمالی نیز، مربوط به این دوره است. این فایلها مربوط به سال ۱۳۹۵ هستند؛ یک سال پیش از آغاز اعتراضاتی که پیدرپی جریان داشت و به کشتار صدها معترض از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۱ انجامید.[۵]
محمّدرضا زاهدی در ۱۱ آبانِ ۱۳۳۹ در اصفهان و در خانواده ای سنتی و مذهبی متولد شد. پدرش شیخ محمد زاهدی از روحانیون رهنان بود. زاهدی پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ در سال ۱۳۵۹ به سپاه پاسداران پیوست و همراه جمعی از اعضای سپاه به کردستان رفت و به مقابله با نیروهای حزب دموکرات کردستان پرداخت. او پس از آغاز جنگ ایران و عراق و در طول آن از فرماندهان میانی سپاه بود.
با آغاز جنگ ایران و عراق زاهدی به همراه حسین خرازی و رحیم صفوی خط دفاعی شیر را در منطقه دارخوین راه اندازی کرد. زاهدی در عملیات طریقالقدس فرماندهگردان لشکر ۱۴ امام حسین بود و در عملیات فتحالمبین معاون عملیات لشکر امام حسین شد[۱۱][۱۲]. زاهدی در عملیات رمضان و با تشکیل سپاه سوم، مدتی فرمانده لشکر امام حسین شد و پس از عملیات خیبر فرماندهی تیپ ۴۴ قمر بنیهاشم را از سال ۱۳۶۲ الی ۱۳۶۵ برعهده داشت. زاهدی پس از کشته شدن حسین خرازی فرمانده لشکر ۱۴ امام حسین شد و تا سال ۱۳۷۰ این مسئولیت را برعهده داشت.[۱۳] شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی ادعا میکند که زاهدی یکی از طراحان حمله حماس به اسرائیل در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ بوده است.[۱۴]
او سمتهای زیر را بر عهده داشت:
زاهدی در ۱۳ فروردین ۱۴۰۳، حین حملهٔ هوایی اسرائیل به ساختمان کنسولگری سفارت ایران در دمشق، سوریه کشته شد.[۲۲][۲۳][۲۴][۲۵] به گفتهٔ حسین اکبری، سفیر ایران، بین پنج تا هفت نفر در این حملهٔ هوایی کشته شدند. به گفتهٔ رسانههای دولتی سوریه، این حمله باعث «ویرانی گسترده» ساختمان کنسولگری و همچنین خسارت به ساختمانهای مجاور شد.[۲۶] زاهدی ارشدترین افسر سپاه از زمان ترور قاسم سلیمانی توسط آمریکا در ژانویهٔ ۲۰۲۰ است که کشته شد.[۲۷]پیکر زاهدی پس از تشییع در تهران و اصفهان، در ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ در گلستان شهدای اصفهان و بنا بر وصیتش در کنار مزار حسین خرازی و احمد کاظمی بخاک سپرده شد.[۲۸][۲۹][۳۰][۳۱]
سید علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی،[۳۲] سید ابراهیم رئیسی رئیسجمهور[۳۳]، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس،[۳۴] غلامحسین محسنی اژه ای رئیس قوهٔ قضاییه، صادق آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، علی اکبر احمدیان دبیر شورای عالی امنیت ملی و حسین امیرعبداللهیان وزیر وقت امورخارجه در پیامهایی جداگانه، کشته شدن محمدرضا زاهدی را تسلیت گفتند. جمعی از فرماندهان فعلی و پیشین سپاه پاسداران از جمله حسین اشتری فرمانده سابق انتظامی کشور با حضور در منزل سردار زاهدی به خانواده او تسلیت گفتند.[۳۵] همچنین گردانهای عزالدین قسام شاخه نظامی حماس طی بیانیهای کشته شدن محمدرضا زاهدی از فرماندهان سپاه قدس و جمعی از همراهانش بر اثر حمله اسرائیل به ساختمان کنسولگری ایران در سوریه را محکوم کرد.[۳۶]
این بخش شامل نشانها و جایزههای رسمی محمدرضا زاهدی است که بر روی لباس همسان او نصب میشود ولی جایزههای غیرنظامی و غیررسمی را دربر نخواهد گرفت.
نشان فتح درجه دو | نشان فتح درجه سه |
شورای اسلامی شهر اصفهان در فروردین ۱۴۰۳ طی یک طرح دو فوریتی محور اصفهان- شاهین شهر از مبدأ میدان استقلال موسوم به بزرگراه آزادگان را به نام بزرگراه محمدرضا زاهدی نامگذاری کردند.[۳۷][۳۸][۳۹]
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک)
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک)
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک)
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک)
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک)
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک)
مناصب نظامی | ||
---|---|---|
پیشین: کریم نصر اصفهانی |
فرمانده تیپ ۴۴ قمر بنیهاشم ۱۳۶۵–۱۳۶۲ |
پسین: اصغر صبوری |
پیشین: حسین خرازی |
فرمانده لشکر ۱۴ امام حسین ۱۳۷۰–۱۳۶۵ |
پسین: مرتضی قربانی |
پیشین: محمدجعفر اسدی |
جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران ۱۳۸۲–۱۳۸۱ |
پسین: نورعلی شوشتری |
پیشین: احمد کاظمی |
فرمانده نیروی هوایی سپاه پاسداران ۱۳۸۴ |
پسین: حسین سلامی |
فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران ۱۳۸۷–۱۳۸۴ |
پسین: محمدجعفر اسدی | |
فرمانده قرارگاه ثارالله ۱۳۸۵–۱۳۸۴ |
پسین: حسین همدانی | |
پیشین: مهدی ربانی |
معاون عملیات سپاه پاسداران ۱۳۹۸–۱۳۹۵ |
پسین: عباس نیلفروشان |