مسود اظهر | |
|---|---|
| نام تولد | محمد مسعود اظهر علوی |
| زاده | ۱۰ ژوئیهٔ ۱۹۶۸ (۵۶ سال) بهاولپور، پنجاب، پاکستان |
| وفاداری | حرکت الانصار، حرکت المجاهدین، جیش محمد |
| خویشاوندان | عبدالرئوف اظهر (برادر) |
محمد مسعود اظهر علوی[۱] (به انگلیسی: Mohammad Masood Azhar Alvi) یک تروریست و تندروی مسلمان[۲][۳] و بنیانگذار و رهبر سازمان تروریستی جیش محمد، واقع در پاکستان می‌باشد که به‌طور عمده و فعالانه در بخش پاکستانی منطقه کشمیر اداره می‌شود.[۴] اقدامات او به منطقه جنوب آسیا محدود نمی‌باشد، برای مثال بی‌بی‌سی نیوز او را به عنوان «مردی که جهاد را به بریتانیا آورد» توصیف می‌کند.[۵] در ۱ می ۲۰۱۹، مسعود اظهر در فهرست تروریستی بین‌المللی شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار گرفت.[۱]
اظهر در ۱۰ ژوئیه ۱۹۶۸ به عنوان سومین از ۱۱ فرزند (پنج پسر و شش دختر) در بهاوالپور واقع در پنجاب، پاکستان متولد شد[۶] (اگرچه برخی منابع تاریخ تولد او را ۷ اوت ۱۹۶۸ ذکر کرده‌اند[۷]). پدر اظهر، الله بخش شبیر، مدیر مدرسه دولتی و همچنین یک روحانی با گرایش دیوبندی بود و خانواده اش یک مزرعه لبنیات و مرغداری را اداره می‌کردند.[۶][۸]
الاظهر بعد از کلاس هشتم تحصیل را ادامه نداد و به مدرسه جامع العلوم اسلامی، پیوست جایی که او در سال ۱۹۸۹ به عنوان یک عالم فارغ‌التحصیل شد و کمی بعد به عنوان معلم مشغول به کار گردید.[۸] مدرسه به شدت با حرکت حرکت المجاهدین در ارتباط بود و اظهر پس از ثبت نام برای حضور در اردوگاه آموزش جهادی در افغانستان، متعاقباً زیر مجموعه آن قرار گرفت.[۶] علیرغم عدم موفقیت در تکمیل دوره؛ او به جنگ شوروی و افغانستان پیوست و پس از وارد آمدن جراحات ناشی از جنگ بازنشسته شد. پس از آن به عنوان رئیس بخش حرکت المجاهدین انتخاب شد. همچنین مسئولیت سردبیری مجله اردو زبان Sad'e مجاهدین و عربی زبان Sawte Kashmir به او سپرده شد.[۹][۶]
اظهر بعداً دبیرکل حرکت انصار شد و از بسیاری از مکان‌های بین‌المللی برای جذب نیرو، جمع‌آوری کمک‌های مالی و انتشار پیام پان اسلامیسم بازدید کرد. از جمله مقاصد او زامبیا، ابوظبی، عربستان سعودی، مغولستان، انگلستان و آلبانی بود.[۶]
اظهر اعتراف کرد که در سال ۱۹۹۳ برای دیدار با رهبران الاتحاد الاسلامیه به نایروبی و کنیا سفر کرده[نیازمند منبع] و از یک گروه سومالیایی وابسته به القاعده از حرکات المجاهدین (HuM) درخواست پول و استخدام نیرو کرده بود. مقامات اطلاعاتی هند معتقدند که او حداقل سه سفر به سومالی داشته و همچنین به آوردن مزدوران یمنی به سومالی کمک کرده‌است.[۱۰]
در اوت ۱۹۹۳ اظهر برای سخنرانی، جمع‌آوری کمک مالی و تور استخدامی، وارد بریتانیا شد. پیام جهاد او در برخی از معتبرترین مؤسسات اسلامی بریتانیا از جمله مدرسه علمیه دارالعلوم بوری، مسجد زکریا، مسجد مدینه در بلک برن و برنلی و مسجد جامع ارائه گردید. پیام او این بود که "بخش قابل توجهی از قرآن به "قتل فی سبیل الله" اختصاص یافته‌است و حجم قابل توجهی از سخنان پیامبر اسلام، محمد در مورد مسئله جهاد است." اظهر در بریتانیا ارتباطاتی ایجاد کرد که به ارائه آموزش و پشتیبانی لجستیکی در ارتباط با حملات تروریستی از جمله "۷/۷، ۲۱/۷ و تلاش در سال ۲۰۰۶ برای قاچاق مواد سازنده بمب مایع به خطوط هوایی فراآتلانتیک" کمک کردند.[۱۱]
در سال ۱۹۹۳، سازمان ستیزه‌جوی حرکت الانصار تأسیس شد و مسعود به عنوان دبیرکل آن خدمت کرد.[۱۲] در سال ۱۹۹۸، سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده (سیا) در گزارش خود اعلام کرد: «حرکت الانصار، یک سازمان افراطی اسلامی که پاکستان در جنگ نیابتی خود علیه نیروهای هندی در کشمیر از آن حمایت می‌کند، به‌طور فزاینده‌ای از تاکتیک‌های تروریستی علیه غربی‌ها و حملات تصادفی به غیرنظامیان استفاده می‌کند که ممکن است منجر شود تا غربی‌ها جلسات مرتبط با پان‌اسلام‌گرایی را افزایش دهند.» سازمان سیا همچنین اظهار داشت که الانصار حداقل ۱۳ نفر که ۱۲ تن آنها شهروندان کشورهای غربی بودند را از اوایل سال ۱۹۹۴ تا سال ۱۹۹۸ ربوده‌اند.[۱۲]
در اوایل سال ۱۹۹۴، اظهر با هویت جعلی به سرینگر سفر کرد تا تنش بین گروه‌های متخاصم حرکت انصار، حرکات الجهاد اسلامی و حرکات المجاهدین را کاهش دهد.[۶] هند او را در فوریه از خانابال در نزدیکی آنانتناگ دستگیر کرد و به دلیل فعالیت‌های تروریستی زندانی کرد.[۱۰][۶] وی پس از دستگیری گفت: «سربازان اسلام از ۱۲ کشور برای آزادسازی کشمیر آمده‌اند. ما با موشک انداز پاسخ کارابین‌های شما را خواهیم داد "[۱۳]
در جولای ۱۹۹۵، شش گردشگر خارجی در جامو و کشمیر ربوده شدند. آدم ربایان که خود را الفاران می‌نامند، آزادی مسعود اظهر را جزو خواسته‌های خود قرار دادند.[۶] یکی از گروگان‌ها موفق به فرار شد و دیگری در ماه اوت با سر بریده پیدا شد.[۱۰] دیگران از سال ۱۹۹۵ هرگز دیده نشدند یا از آنها خبری نشد.[۱۴][۱۵] اف‌بی‌آی چندین بار اظهر را در طول مدت اقامتش در زندان برای کشف محل آدم‌ربایان بازجویی کرده بود.[۱۰]
چهار سال بعد، در دسامبر ۱۹۹۹، پرواز ۸۱۴ خطوط هوایی هند (IC814) در مسیر کاتماندو در نپال به دهلی نو ربوده شد و در نهایت پس از پرواز به چندین مکان، در قندهار افغانستان به زمین نشست. قندهار در آن زمان تحت کنترل طالبان بود که پیشبینی می‌شد با آی اس آی پاکستان در ارتباط است. مسعود اظهر یکی از سه ستیزه‌جوی بود که در ازای آزادی گروگان‌ها خواستار آزادی او شدند. متعاقباً، اظهر توسط دولت هند در تصمیمی که توسط بسیاری از جمله آجیت دوال به عنوان «شکست دیپلماتیک» مورد انتقاد قرار گرفت، آزاد شد. طی این اقدام حتی با وزیر امور خارجه [وقت] (جاسوانت سینگ) و وزیر امنیت خارجی [وقت] (لالیت منسینگ) هماهنگی صورت نگرفت و در نتیجه سفیر هند حتی نتوانست وارد فرودگاه ابوظبی شود.[۱۶][۱۷] ربایندگان IC814 توسط برادر مسعود اظهر،[۱۸] ابراهیم اظهر رهبری می‌شدند. آزادی او از زندان کوت بهالوال تحت نظارت یک افسر آی پی اس به نام اس‌پی وایدصورت گرفت.[۱۹] برادر کوچکترش عبدالرئوف اصغر این حمله را طراحی کرده بود. هنگامی که مسعود اظهر به هواپیماربایان تحویل داده شد، آنها به خاک پاکستان گریختند. پاکستان گفته بود که در صورت پیدا شدن هواپیماربایان دستگیر خواهند شد، کما که با توجه به طول مرز و تعداد زیادی از نقاط خارج از دسترس در افغانستان، کار دشواری است. دولت پاکستان همچنین قبلاً اعلام کرده بود که اظهر اجازه بازگشت به کشور را دارد زیرا او در آنجا با هیچ اتهامی روبرو نیست.[۲۰]
اندکی پس از آزادی، اظهر برای حدود ۱۰۰۰۰ نفر در کراچی سخنرانی عمومی کرد. او اعلام کرد: «من به اینجا آمده‌ام زیرا وظیفه من این است که به شما بگویم تا زمانی که ما هند را نابود نکرده‌ایم مسلمانان نباید در آرامش باشند».[۲۰]
در سال ۱۹۹۹، پس از آزادی مسعود، حرکت انصار توسط ایالات متحده ممنوع شد و به فهرست سازمان‌های تروریستی ممنوعه اضافه شد. این اقدام، حرکت انصار را مجبور کرد تا نام خود را به حرکات المجاهدین (Hum) تغییر دهد.[۱۲]
اظهر قصد داشت گروه جدیدی به نام جیش محمد (جم) راه اندازی کند. بر اساس گزارش‌ها، او از آژانس اطلاعات پاکستان (ISI)، رژیم طالبان در افغانستان، اسامه بن لادن و چندین سازمان فرقه‌ای سنی مستقر در پاکستان کمک دریافت کرده‌است.[۱۲] جیش محمد توسط خانواده اظهر مانند یک شرکت خانوادگی اداره می‌شود.[۱۲] جامیا بینوریا مدرسه جیش محمد را با طالبان افغانستان پیوند داد.[۱۲]
جیش محمد یک رشته حملات مرگبار را علیه اهداف هند انجام داد، از جمله حمله به پارلمان هند در دسامبر ۲۰۰۱ که هند و پاکستان را در آستانه یک جنگ تمام عیار قرار داد.[۲۱] حمله تروریستی به پارلمان هند در دهلی نو در ۱۳ دسامبر ۲۰۰۱ رخ داد. عاملان این حمله متعلق به لشکر طیبه (لط) و جیش محمد (جم)، هر دو سازمان تروریستی مستقر در پاکستان بودند.[۲۲] این حمله منجر به کشته شدن پنج تروریست، شش پرسنل پلیس دهلی، دو پرسنل سرویس امنیتی پارلمان و یک باغبان شد. – در مجموع ۱۴. این حمله باعث افزایش تنش بین هند و پاکستان بن‌بست ۲۰۰۱–۲۰۰۲ هند و پاکستان را سبب شد گردید.[۲۳]
بلافاصله پس از حمله به پارلمان هند، در ۲۹ دسامبر ۲۰۰۱، مسعود اظهر پس از فشار دیپلماتیک هند و جامعه بین‌المللی در ارتباط با این حمله، به مدت یک سال توسط مقامات پاکستانی بازداشت شد، اما هرگز به‌طور رسمی متهم نگردید.[۱۲] دادگاه عالی لاهور در ۱۴ دسامبر ۲۰۰۲ دستور پایان حبس خانگی او را صادر کرد که خشم هند را برانگیخت.[۲۴] اظهر پس از آن هرگز دستگیر نشد.[۱۲]
در ۷ دسامبر ۲۰۰۸، ادعا شد که او در میان چندین نفری بود که توسط دولت پاکستان پس از حمله نظامی به اردوگاهی در حومه مظفرآباد در ارتباط با حملات بمبئی ۲۰۰۸ دستگیر شدند. او به زندگی در باوالپور ادامه داد.[۲۵][۲۶] دولت پاکستان دستگیری مسعود اظهر را تکذیب کرد و گفت که از محل اختفای او بی اطلاع است[۲۷] در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۴، اظهر پس از دو سال انزوا دوباره ظاهر شد. وی در تجمعی در مظفرآباد سخنرانی کرد و خواستار ازسرگیری جهاد در کشمیر شد. گروه او، جیش محمد، مدعی است که او در حال حاضر در سریناگر هند است.[۲۸]
گفته می‌شود که حمله سال ۲۰۱۶ پاتانکوت به پایگاه هوایی هند توسط مسعود اظهر و برادرش طراحی شده‌است. آنها حتی پس از شروع حمله با تروریست‌ها در تماس مستقیم بودند. آژانس‌های تحقیقاتی هند پرونده‌هایی حاوی شواهدی مبنی بر همدستی اظهر در این حمله تروریستی ارائه کرده‌اند و همچنین به دنبال «اعلامیه دوم گوشه قرمز» از ʽاینترپلʼ هستند.[۲۹][۳۰]
در ۱۴ فوریه ۲۰۱۹، کاروانی از وسایل نقلیه حامل پرسنل امنیتی در بزرگراه ملی جامو سرینگار توسط یک بمب‌گذار انتحاری در لتپورا در نزدیکی آوانتیپورا، منطقه پولواما واقع در جامو و کشمیر هند مورد حمله قرار گرفت. این حمله منجر به کشته شدن ۴۴ پرسنل نیروی ذخیره مرکزی پلیس (CRPF) و مهاجم شد. مسئولیت این حمله را گروه تروریستی اسلامگرای جیش محمد مستقر در پاکستان بر عهده گرفت.[۳۱][۳۲] آنها حملات را از بیمارستان ارتش پاکستان که در آن تحت بازداشت است تأیید کردند.[۳۳] پس از این حمله، فرانسه، بریتانیا و ایالات متحده پیشنهادی را در شورای امنیت سازمان ملل برای ممنوعیت علیه مسعود ارائه کردند.[۳۴]
وزارت خزانه‌داری ایالات متحده، آمریکایی‌ها را از «هر گونه معامله» با سه شبه‌نظامی مستقر در پاکستان و یک گروه نظامی منع کرد. تراست الرحمت که «جبهه عملیاتی» برای جیش محمد نامیده می‌شود، برای حمایت و فعالیت برای آن گروه یا از طرف آن، و محمد مسعود اظهر علوی، بنیانگذار و رهبر جیش محمد، برای این گروه تعیین شده‌است. از طرف گروه اقدام می‌کند.[۳۵][۳۶]
دولت چین، کمیته اعمال تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل که اظهر را در فهرست تروریستی قرار می‌داد را مسدود کرد و تلاش‌های بین‌المللی برای ایجاد اختلال در فعالیت‌های گروهش را ناکام گذاشت.[۳۷][۳۸] از سال ۲۰۰۹، ۴ تلاش برای قرار دادن مسعود اظهر در فهرست تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل برای مبارزه با تروریسم صورت گرفته‌است. چین همه تلاش‌ها را وتو کرد و دلیل آن را «فقدان شواهد» معرفی کرد. چین بار دیگر در اکتبر ۲۰۱۶ برای حفاظت از اظهر اقدام کرد، دولت چین درخواست هند از سازمان ملل برای شناسایی او به عنوان تروریست را وتو.[۳۹] چین همچنین از حرکت ایالات متحده برای ممنوع کردن اظهر توسط سازمان ملل در فوریه ۲۰۱۷ جلوگیری کرد.[۴۰] آخرین تلاش در ۱۳ مارس ۲۰۱۹ صورت گرفت.[۴۱] با این حال، چین در می ۲۰۱۹ دست از این اقدامات برداشت و در نهایت مسعود اظهر را در فهرست تروریستی جهانی قرار داد.[۱]
به عنوان یک «نویسنده پرکار»،[۴۲] او حدود ۲۰ کتاب به‌طور عمده درباره جهاد تألیف کرده‌است،[۴۳] از جمله:
<ref> نامعتبر؛ نام «UNSC» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
<ref> نامعتبر؛ نام «kashmirherald» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
{{cite book}}: Check |url= value (help)
<ref> نامعتبر؛ نام «:0» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
{{cite book}}: Check |url= value (help)
<ref> نامعتبر؛ نام «latimes» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
<ref> نامعتبر؛ نام «The Hindu fortifying» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
<ref> نامعتبر؛ نام «hussainz» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).