مسوسورس

مسوسورس
محدودهٔ زمانی: پرمین، ۲۹۹ تا ۲۸۰ میلیون سال پیش
مسوسورس، Mesosaurus
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
بالاشاخه: دوم‌دهانیان
شاخه: طنابداران
زیرشاخه: مهره‌داران
فروشاخه: آرواره‌داران
بالارده: چهاراندامان
رده: خزندگان
زیررده: بی‌کمانان
تیره: Mesosaur

مسوسورس (به انگلیسی: Mesosaurus) به معنی مارمولک متوسط، یک جانور منقرض‌شده از سرده خزندگان است که در پرمین اولیه در نواحی جنوب آفریقا و آمریکای جنوبی می زیسته است.[۱] این یکی از اولین خزندگان دریایی شناخته شده بود و سازگاری های کاملاً زیادی با شیوه زندگی در آب داشت. گاهی این خزنده را بی‌کمانان[۲] می‌دانند، اما در مورد آن اختلاف نظر وجود دارد. بنتون آن را به عنوان خزنده مانند (parareptile)، یعنی یک خزنده‌چهرگان (ساروپسید) توصیف می کند.

دیرین زیستی

[ویرایش]

مزوسوروس یکی از اولین خزندگانی بود که پس از ورود چهارپایان اولیه در دونین بعدی به آب بازگشت. طول آن حدود 1 متر بوده، با پاهای شبکه‌ای، بدنی صاف و دمی بلند که احتمالاً دارای یک باله بوده است. احتمالاً توسط پاهای عقبی بلندش و دم منعطف، خود را در آب به پیش می‌برده است. بدنه آن نیز انعطاف‌پذیر بود و به راحتی می‌توانست به پهلو حرکت کند، اما دارای دنده‌های بسیار ضخیم بود که مانع از پیچش بدنش می‌شد. نمونه‌های فسیلی نشان می‌دهند که این جانور زنده‌زا بود و جوان زنده داشت. همچنین مزوسوروس جمجمه ای کوچک با آرواره های بلند داشت. سوراخ‌های بینی در بالا قرار داشتند و به موجودی اجازه می‌دادند نفس بکشد و تنها قسمت بالای سرش سطح را بشکند. دندان‌های آن برای صید طعمه‌های کوچک نکتونی (nekton) مانند سخت پوستان مناسب بود.

توزیع جغرافیائی

[ویرایش]

مزوسوروس در ارائه‌ی شواهدی برای نظریهء رانش قاره‌ای مهم بود، زیرا بقایای آن در جنوب آفریقا و شرق آمریکای جنوبی، در دو مکان دوردست از هم یافت شد. از آنجایی که مزوسوروس یک حیوان ساحلی بود و بنابراین نمی توانست از اقیانوس اطلس عبور کند، این توزیع نشان داد که این دو قاره در گذشته به هم متصل می شدند.

پانویس

[ویرایش]
  1. ویکی‌پدیای انگلیسی
  2. anapsid : بدون سوراخ در جمجمه پشت حدقه چشم

پیوند به بیرون

[ویرایش]