ناموس

برای دیگر کاربردها، ناموس (ابهام‌زدایی) را ببینید.

ناموس از مفاهیم و ارزش‌ها در نظام اخلاقی افلاطونی[۱][منبع خودمنتشرشده] و حاکم بر کشورهای اسلامی خاورمیانه به خصوص ایران است[۲][۳].ریشه‌ی این واژه از لغت یونانی ‌"نوموس" به معنی قانون و هنجار گرفته شده است. این اصطلاح بیشتر در جوامع سنتی و اسلامی که دربارهٔ جنسیت و رفتار و روابط درون خانواده غیرت دارند، استفاده می‌شود. در فرهنگ های آسیایی به ویژه در منطقه‌ی خاورمیانه)(، حفاظت از ناموس افتخار به‌شمار می‌آید.[۴][۵][۶]

در اسلام و فرهنگ ایرانی:

در اسلام و ایرانی، "ناموس" به معنای آبرو و حیثیت خانواده و جامعه است، و "غیرت" به معنای احساس مسئولیت و محافظت از ناموس، خانواده و ارزش‌ها می‌باشد. غیرت در این زمینه به عنوان یک فضیلت اخلاقی تلقی می‌شود که فرد را به دفاع از عزت و حرمت دیگران ترغیب می‌کند.

در فرهنگ افغانستان:

در فرهنگ افغانستان نیز ناموس مساوی با حیثیت و آبرو است. البته با این تفاوت که حیثیت و و آبروی خانواده یا جامعه به زنان گره زده شده‌اند. مثلا اگر به زنی هتک حرمت شود به ناموس آن خانواده یا جامعه هتک حرمت شده است. در مورد مرد این مفهوم کاربرد ندارد و به ندرت می‌توان یافت که مرد جزء ناموس حساب شود. البته دایره ناموس فراتر از کنترل بر زنان می‌رود. خاک کشور، مثلا، جز ناموس ملی حساب می‌شود. ناسیونالیست‌ها بیرق کشور، زبان خاص و کدهای اجتماعی خاص را نیز جزء ناموس می‌دانند. [۷]

در نتیجه مفهوم ناموس به کنترل خلاصه می‌شود. هرگاه گروهی می‌خواهد بر چیزی یا کسی کنترل کامل داشته باشد آن را وارد دایره ناموس خود می‌کند و سپس برای حفظ آن حاضر می‌شود هر نوع قربانی بدهد و یا جان دیگران را بستاند.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد اسلام است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

  1. ↑ Karvinen, J. J. (2021-05-27). "The Place of Honor in Moral Philosophy". Medium (به انگلیسی). Retrieved 2022-03-03.
  2. ↑ AHC. "Concepts of 'honour' in Islam and Muslim communities, and their impact on Muslim women: perceptions, praxis and new modalities". ahc.leeds.ac.uk (به انگلیسی). Retrieved 2022-03-03.
  3. ↑ «Protection of honor in Islam - Morals and Advocacy - Islamic Shariah - Alukah.net». en.alukah.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۳.
  4. ↑ «Protection of honor in Islam - Morals and Advocacy - Islamic Shariah - Alukah.net». en.alukah.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۳.
  5. ↑ «از نوموس تا ناموس ایرانی». www.radiozamaneh.com. ۲۰۲۰-۰۶-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۱۰.
  6. ↑ کتاب فاجعه خاموش نوشته پروین بختیار نژاد.
  7. ↑ دوفصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق (۱۳۹۴). «بررسی عوامل، زمینه‌ها و انواع جرایم ناموسی (مطالعه موردی افغانستان)». https://civilica.com/doc/1394729/. پیوند خارجی در |وبگاه= وجود دارد (کمک)