ناپیریشا
ناپیریشا (انگلیسی: Napirisha)[۱] ایزد شناخته‌شده در تمدن ایلامی از منطقه انشان بود و حداقل از اواخر هزاره سوم قبل از میلاد، خدای اصلی و مورد ستایش پادشاهان بوده‌است. نام وی در زبان ایلامی ناپیر به معنی خدای بزرگ است. در متن‌ها و کتیبه‌های میخی، این کلمه با استفاده از اندیشه‌نگاشت گال (به معنی بزرگ در سومری) نوشته شده‌است که تا مدت‌ها دارای تفسیر صحیحی نبود. ناپیریشا به عنوان ایزدی انسان‌نگار و غالباً با شکل یک مار، به عنوان نمادی از منشأ و خاستگاه آب‌ها به همراه دریاها و دریاچه‌ها مجسم می‌گردید[۲] بنابراین، چنین محتمل است که شباهت‌هایی با خدای میان‌رودان انکی (خدای سومری) که ایزد و حاکم آب‌های نخستین بوده داشته‌است. در ایلام، ناپیریشا نزدیک به شخصیت هومبان، خدای بزرگ شهر باستانی آوان بود که جایگزین او به عنوان ایزد پادشاهان ایلامی در حدود ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد گردید.
در انشان، ناپیریشا معبد اصلی نداشت. به احتمال زیاد، چنین بر می‌آید که ناپیریشا در پناهگاه‌ها و سازه‌های بزرگ مانند کورانگون مورد ستایش قرار می‌گرفته‌است. او (احتمالاً) ایزدی است که به همراه همسرش (احتمالاً کری‌ریشا) و سایر ایزدان دیگر، در نقش‌برجسته‌ها به منظور تأمین آب حیاتی و زندگی‌بخش نقش بسته‌است. معبد بزرگی در دوراونتاش و در نزدیکی چغازنبیل پیرامون شهر باستانی شوش به ناپیریشا و اینشوشی‌ناک اختصاص داده‌شده بود که در کنار زیگورات قرار داشته‌است
منابع
[ویرایش]- ↑ Desset, François. "Nine Linear Elamite Texts Inscribed on Silver "Gunagi" Vessels (X, Y, Z, F', H', I', J', K' and L'): New Data on Linear Elamite Writing and the History of the Sukkalmaḫ Dynasty". Iran (به انگلیسی). 56 (2). ISSN 0578-6967.
- ↑ The Royal City of Susa: Ancient Near Eastern Treasures in the Louvre (به انگلیسی). Metropolitan Museum of Art. p. 118. ISBN 978-0-87099-651-1.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Napirisha». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۹ فوریه ۲۰۲۱.
پیوند به بیرون
[ویرایش]
