نور (Nūr)، به معنای «واضح بودن و واضح ساختن»، بهترین کلید واژه برای شناخت خدا و چگونگی ارتباط ساحت ربوبی با ماسوی الله است. در قرآن کریم، خدای متعال صریحاً با نام «نور» یاد شده است: اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ(نور۳۵)[۱]
اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ، اصل حقیقت کمالیه نور است، و به همین معنی است که اشراقیین از واجب الوجود علی الاطلاق به «نور الانوار» تعبیر کردهاند.[۲]
لوح محفوظ: در اصطلاح صوفیه یکی از مراتب نور الهی است که در مرتبهای از مراتب خلق و آفرینش متجلی است و تمام موجودات در آن، بالاصاله نمایان است و بنا بر این میتوان گفت که مرتبهٔ علم تفصیلی حق است.[۳]
نیست دید رنگ بینور برون-همچنین رنگ خیال اندرون
این برون از آفتاب و از سها-و اندرون از عکس انوار علی
نور نور چشم خود نور دل است-نور چشم از نور دلها حاصل است
باز نور نور دل نور خداست-کاو ز نور عقل و حس پاک و جداست
مولانا به تقسیمبندی نور جان جزئی و نور جانِ کلی (جانِ جانان) میپردازد، در این دیدگاه نور جانِ ارسالشده به سمت انسان، به صورت متناوب، ضربان دار و لحظه به لحظه مانند یک رودِ جاری به پیکره و دلِ انسان واردشده و باعث حیات و کارکرد اعضای حیاتی انسان میگردد.[۴]
سرنای جانها را در میدمی تو دم دم-نی را چه جرم باشد چون تو همی خروشی