نیلوتینیب

نیلوتینیب
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریTasigna
AHFS/Drugs.commonograph
مدلاین پلاسa608002
داده‌ها
رده‌بندی داروهای
بارداری
  • AU: D
روش مصرف داروخوراکی
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی۳۰٪[۱]
پیوند پروتئینی۹۸٪[۱]
متابولیسمکبدی (بیشتر توسط CYP3A4)[۱]
نیمه‌عمر حذف۱۵ تا ۱۷ ساعت[۱]
دفعمدفوع (۹۳٪)[۱]
شناسه‌ها
  • 4-methyl-N-[3-(4-methyl-1H-imidazol-1-yl)- 5-(trifluoromethyl)phenyl]-3- [(4-pyridin-3-ylpyrimidin-2-yl) amino]benzamide
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
IUPHAR/BPS
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
لیگاند بانک داده پروتئین
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.166.395 ویرایش در ویکی‌داده
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC28H22F3N7O۱
جرم مولی529.5245 g/mol g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • Cc1ccc(cc1Nc2nccc(n2)c3cccnc3)C(=O)Nc4cc(cc(c4)n5cc(nc5)C)C(F)(F)F
  • InChI=1S/C28H22F3N7O/c1-17-5-6-19(10-25(17)37-27-33-9-7-24(36-27)20-4-3-8-32-14-20)26(39)35-22-11-21(28(29,30)31)12-23(13-22)38-15-18(2)34-16-38/h3-16H,1-2H3,(H,35,39)(H,۳۳٬۳۶٬۳۷) ✔Y
  • Key:HHZIURLSWUIHRB-UHFFFAOYSA-N ✔Y
 N✔Y (این چیست؟)  (صحت‌سنجی)

نیلوتینیب (انگلیسی: Nilotinib) با نام تجاری «Tasigna» که به صورت مِلح منوهیدرات هیدروکلرید است، یک بازدارنده تیروزین-کیناز است که برای درمان «لوسمی مزمن مغز استخوان مقاوم‌به ایماتینیب» بکار می‌رود.[۲] این دارو که از لحاظ ساختاری شبیه ایماتینیب است،[۳] در آغاز بر پایهٔ ساختار «کمپلکس Abl-ایماتینیب» ساخته شد تا بر مشکلات عدم‌تحمل و مقاومت به ایماتینیب فائق آید.[۴][۵][۶]

نیلوتینیب یک «بازدارندهٔ اختصاصی تیزوزین کیناز Bcr-Abl» است[۴][۵] که حدود ۱۰ تا ۳۰ مرتبه قوی‌تر از ایماتینیب در مهارِ «فعالیت تیزوزین کیناز Bcr-Abl» و مهارِ رشد و تزاید سلول‌های بیان‌کنندهٔ «Abl» است.[۳][۵][۶][۷]

ساختمان کریستالی دومین Abl کیناز (آبی) در ترکیب با نیلوتینیب (قرمز)

این دارو در ۲۹ اکتبر ۲۰۰۷ میلادی توسط سازمان غذا و دارو آمریکا،[۸] در ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۹ توسط «سازمان دارویی اروپا»،[۹] در ۱۹ نوامبر ۲۰۰۷ توسط «سازمان نظارت داروها و محصولات بهداشتی» انگلستان[۱۰] و ۱۷ ژانویهٔ ۲۰۰۸ توسط «ادارهٔ کل محصولات درمانی» استرالیا[۱۱] برای درمانِ «لوسمی مزمن مغز استخوان با کروموزوم فیلادلفیا» (Ph+)[۱] مورد تأیید واقع شد.

این دارو دارای هشدارِ داخلِ بسته‌بندی، برای احتمال بروز عوارض قلبی است.[۱۲][۱۳]

کارآزمایی‌های بالینی

[ویرایش]

علاوه بر لوسمی مزمن مغز استخوان، پژوهش‌هایی برای استفاده از نیلوتینیب در درمان «تومور استرومال گوارشی» (GIST)، بیماری آلزایمر، بیماری هانتینگتون، پارکینسون، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) و زوال عقل انجام پذیرفته‌است.[۱۴]

منع مصرف

[ویرایش]

موارد منع مصرف این دارو عبارتند از: سندرم کیوتی، هیپوکالمی، هیپومنیزیمی، بارداری، احتمال بارداری، شیردهی و عدم تحمل به گالاکتوز/لاکتوز[۱][۱۱]

مواردی که مصرف این دارو باید در آن‌ها با احتیاط صورت پذیرد عبارتند از:[۱]

  • نارسایی مغز استخوان
  • سندرم لیز تومور (TLS)
  • نارسایی کبد
  • سابقهٔ قبلی پانکراتیت (حتماً لیپاز سرمی بررسی شود)
  • گاسترکتومی کامل

عوارض جانبی

[ویرایش]

عوارض شایع این دارو (بروز بیش از ۱۰٪) عبارتند از:

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ "Tasigna (nilotinib) dosing, indications, interactions, adverse effects, and more". Medscape Reference. WebMD. Retrieved 25 January 2014.
  2. ↑ "Cancer Drug Information: Nilotinib".
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Manley, P.; Cowan-Jacob, S.; Mestan, J. (2005). "Advances in the structural biology, design and clinical development of Bcr-Abl kinase inhibitors for the treatment of chronic myeloid leukaemia". Biochimica et Biophysica Acta. 1754 (1–2): 3–13. doi:10.1016/j.bbapap.2005.07.040. PMID 16172030.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ Manley, P.; Stiefl, N.; Cowan-Jacob, S.; Kaufman, S.; Mestan, J.; Wartmann, M.; Wiesmann, M.; Woodman, R.; Gallagher, N. (2010). "Structural resemblances and comparisons of the relative pharmacological properties of imatinib and nilotinib". Bioorganic & Medicinal Chemistry. 18 (19): 6977–6986. doi:10.1016/j.bmc.2010.08.026. PMID 20817538.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ Jabbour, E. , Cortes, J. , Kantarjian, H. (2009). "Nilotinib for the treatment of chronic myeloid leukemia: An evidence-based review". Core evidence 4: 207-213.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Olivieri, A.; Manzione, L. (2007). "Dasatinib: a new step in molecular target therapy". Annals of Oncology. 18 Suppl 6: vi42–vi46. doi:10.1093/annonc/mdm223. PMID 17591830.
  7. ↑ Breccia, M.; Alimena, G. (2010). "Nilotinib: a second-generation tyrosine kinase inhibitor for chronic myeloid leukemia". Leukemia research. 34 (2): 129–134. doi:10.1016/j.leukres.2009.08.031. PMID 19783301.
  8. ↑ "Complete Nilotinib information from Drugs.com". Drugs.com. Retrieved 25 January 2014.
  9. ↑ "Tasigna: EPAR - Product Information" (PDF). European Medicines Agency. Novartis Europharm Ltd. 18 October 2013. Archived from the original (PDF) on 4 February 2014. Retrieved 25 January 2014.
  10. ↑ "Tasigna 150mg Hard Capsules - Summary of Product Characteristics (SPC)". electronic Medicines Compendium. Novartis Pharmaceuticals UK Ltd. 9 September 2013. Archived from the original on 1 February 2014. Retrieved 25 January 2014.
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ "TASIGNA® nilotinib" (PDF). TGA eBusiness Services. 21 October 2013. Retrieved 25 January 2014.
  12. ↑ "FDA Approves Tasigna for Treatment of Philadelphia Chromosome Positive Chronic Myeloid Leukemia". U.S. Food and Drug Administration. 2007-10-30. Retrieved 2009-08-04.
  13. ↑ "Prescribing information for Tasigna (nilotinib) Capsules" (PDF). NDA 022068. U.S. FDA. 2007-10-29. Retrieved 2009-08-04.
  14. ↑ "Cancer drug prevents build-up of toxic brain protein". MedicalXpress.com. 10 May 2013. Retrieved 11 April 2017.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ نیلوتینیب موجود است.