هاربین وای-۱۲

هاربین وای-۱۲
هواپیمای هاربین وای-۱۲ (۲) متعلق به نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران
کاربری هواگرد چندمنظوره
تولیدکننده گروه صنعتی هواپیمایی هاربین
طراح گروه صنعتی هواپیمایی هاربین
نخستین پرواز ۱۴ ژوئیه ۱۹۸۲
کاربر اصلی  نیروی هوایی ارتش آزادی‌بخش خلق
 نیروی هوایی کنیا
 نیروی هوایی سری‌لانکا
ساخته‌شده ۱۹۸۵–تاکنون
هزینه هر فروند ۳ میلیون دلار
گونه‌ها هاربین وای-۱۱

هاربین وای-۱۲ (به انگلیسی: Harbin Y-12) (به چینی: 运运 -12) یک هواپیمای چندمنظوره تک باله دارای پیشرانه دو موتور توربوپراپ است که توسط گروه صنعتی هواپیمایی هاربین (HAIG) تولید شده است. وای-۱۲ اولین هواپیمای طراحی و تولید شده در چین است که موفق به کسب گواهینامه اداره هوانوردی فدرال (اف‌ای‌ای) در ماه مارس ۱۹۹۵ گردید.

طراحی و توسعه

[ویرایش]

وای-۱۲ در ابتدا به عنوان توسعه ای بر اساس بدنه هواپیما هاربین وای-۱۱ با نام وای-۱۱ تی در سال ۱۹۸۰ آغاز شد.[۱]این طرح دارای بهینه‌سازی‌های متعددی بود، از جمله بال بازطراحی‌شده با یا پسار[۲] (به انگلیسی: drag) کمتر، بدنه بزرگ‌تر و استفاده از سازه‌های به هم متصل به جای میخ‌پرچ. همچنین جایگزین موتورهای پیستونی شعاعی با توربوپراپ.[۱]

نمونه اولیه برای اولین بار در سال ۱۹۸۲ به پرواز درآمد،[۳] که متعاقباً ۳۰ فروند از گونه وای-۱۲ (۱) به تولید رسید. کونه بعدی این هواپیما وای-۱۲ (۲) نامیده شد، که دارای موتورهای قدرتمندتر بوده و هوازه در آن حذف شده بود، این گونه اولین بار در ۱۶ اوت ۱۹۸۴ پرواز کرد و در دسامبر سال بعد گواهینامه مرتبط را از چین را دریافت نمود.[۴]

در سال ۱۹۹۱ جمهوری خلق چین و ایالات متحده آمریکا یک توافقنامه دوجانبه صلاحیت پرواز امضا کردند تا به اداره هوانوردی فدرال (اف‌ای‌ای) و اداره کل هوانوردی غیرنظامی چین اجازه دهند بر ساخت هواپیماهای آمریکایی در چین نظارت داشته باشند. در سپتامبر ۱۹۹۲ گروه صنعتی هواپیمایی هاربین (HAMC) و اداره هوانوردی غیرنظامی چین (CAAC) برای صدور گواهینامه قسمت ۲۳ درخواست ارائه نمودند. برای این منظور و برای برآورده کردن الزامات ایالات متحده در وای-۱۲(۲) تغییراتی اعمال شد، از جمله بال بزرگتر، تغییر شکل یافته با بالچه‌ها و ارابه فرود تقویت شده با استرات‌های قوی تر.[۵] پیشرانه‌ها دو موتور توربوپراپ پی‌تی۶ای-۲۷ پرات اند ویتنی کانادا بود که در تحت لیسانس در چین تولید شده و مجهز به با ملخ‌های هارتزل هستند.وای-۱۲ دارای حداکثر وزن برخاست ۵٬۷۰۰ کیلوگرم (۱۲٬۶۰۰ پوند) با صندلی برای ۱۷ مسافر و دو خدمه است. این هواپیما به عنوان یک هواپیمای مسافری منطقه ای یا ترابری سبک مورد استفاده قرار می‌گیرد. به گفته یکی از مقامات اف‌ای‌ای: برنامه وای-۱۲ وسیله ای برای نشان دادن سازگاری اداره هواپیمایی کشوری چین(CAAC) با FAR قسمت ۲۳ بود و اکثر مراحل صدور گواهینامه چینی CCAR-23 برای هواپیماهای دسته کوچک توسط اف‌ای‌ای به رسمیت شناخته شده است.[۵]در اوایل سال ۱۹۹۵، گزارش شده است که صادرات این هواپمیا بالغ بر ۶۱ فروند به ۱۳ کشور از جمله فیجی، مالزی، نپال و پرو بوده است.[۵]

در سال ۱۹۹۹، HAMC با نام صنایع هوانوردی هافی (HAI) دوباره سازماندهی شد.[۳]

آخرین گونه پیشرفته از این هواپیما وای-۱۲اف است که تقریباً یک طراحی جدید با پیشرفت‌های فراوان است: بال‌های جدید، ارابه فرود، بدنه، موتورهای قوی‌تر، و توانایی حمل بار و برد بیشتر. وای-۱۲اف اولین پرواز خود را در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۰ انجام داد.[۶]

در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۵ موفق به کسب گواهینامه اداره هواپیمایی کشوری چین شده و در ۲۲ فوریه ۲۰۱۶ گواهینامه اداره هوانوردی فدرال (FAA) را دریافت نمود،[۷] همچنین این هواگرد در ۱۳ ژوئیه ۲۰۲۳ گواهینامه آژانس ایمنی هوانوردی اروپا(EASA) را دریافت نمود.[۸]

کاربران

[ویرایش]

کاربران نظامی

[ویرایش]
هاربین وای-۱۲ نیروی هوایی نامیبیا
 افغانستان
 کامبوج
 چین
 جیبوتی
 اریتره
 غنا
 گویان
یک فروند هاربین وای-۱۲ (۲) نیروی هوایی سری‌لانکا
 ایران
 کنیا

با سی-۱۴۵ اسکای تراک جایگزین خواهد شد.[۱۷]

 مالی
 موریتانی
 میانمار
 نامیبیا
 پاکستان
 پرو
 سری‌لانکا
 تانزانیا
 زامبیا

کاربران دولتی

[ویرایش]
 کاستاریکا
 چین
 جمهوری کنگو
 ایالات فدرال میکرونزی
 سیشل

کاربران غیرنظامی

[ویرایش]
وای-۱۲ متعلق به خط هوایی ایر وانواتو
 چین
 کلمبیا
  • ساتنا (۲ فروند، ۱ فروند سفارش داده شده است)[۲۸]
 جمهوری کنگو
 جمهوری دموکراتیک کنگو
 ایالات فدرال میکرونزی
 فیجی
 اندونزی
 ایران
وای-۱۲ متعلق به خط هوایی ایر کیریباتی در فرودگاه تابیتیویا
 چین
 کیریباتی
 مالزی
 مغولستان
  • میات مونگولین ایرلاینز- بعد از اینکه ۲ فروند از هواپیماها سقوظ کردند، سه فروند باقی مانده به شرکت سازنده عودت داده شدند.
   نپال
  • بلو ایرویز(۳ فروند سفارش داده شده است).
  • فلایت کِر اوییشن
  • نپال ایرلاینز - ۴ فروند در سال ۲۰۱۲ دریافت شد.[۳۰] تمامی آنها به دلیل عملکرد زیر استاندارد و هزینه‌های بالای راهبری و نگهداری از خدمت خارج شدند.[۳۱]
  • نپال ایرویز
 پاکستان
 سری‌لانکا
 تونگا
 اوگاندا

مشخصات (وای-۱۲ (۲))

[ویرایش]

داده‌ها از Brassey's World Aircraft & Systems Directory 1999/2000,[۳۵] Jane's all the World's Aircraft 2000–01[۳۶]

ویژگی‌های عمومی

  • خدمه: ۲
  • ظرفیت: خداکثر ۱۷ مسافر / ۱٬۷۰۰ کیلوگرم (۳٬۷۴۸ پوند) حداکثر بار قابل حمل
  • طول: ۱۴٫۸۶ متر (۴۸ فوت ۹ اینچ)
  • پهنای بال: ۱۷٫۲۳۵ متر (۵۶ فوت ۷ اینچ)
  • ارتفاع: ۵٫۵۷۵ متر (۱۸ فوت ۳ اینچ)
  • مساحت بال‌ها: ۳۴٫۲۷ متر مربع (۳۶۸٫۹ فوت مربع)
  • ایرفویل: LS(1)-0417
  • وزن خالی: ۲٬۸۴۰ کیلوگرم (۶٬۲۶۱ پوند)
  • بیشترین وزن برخاست: ۵٬۳۰۰ کیلوگرم (۱۱٬۶۸۴ پوند)
  • ظرفیت سوخت: ۱٬۶۱۶ لیتر (۴۲۷ گالون آمریکایی؛ ۳۵۵ گالون بریتانیایی) / ۱٬۲۳۰ کیلوگرم (۲٬۷۱۲ پوند) وزن خداکثر سوخت قابل لستفاده
  • پیشرانه: ۲ عدد موتور توربوپراپ پرت اند ویتنی کانادا پی‌تی۶ای-۲۷، ۴۶۲ کیلووات (۶۲۰ اسب بخار) در هر موتور
  • ملخ‌ها: سهملخه هارتزل اچ‌سی-بی۳تی‌ان-۳بی/تی۱۰۱۷۳بی-۳، قطر ۲٫۴۹ متر (۸ فوت ۲ اینچ) ملخ‌های گام برگشت‌پذیر با سرعت ثابت (ملخ های ۴ و ۵ پره‌ای که در برخی مدل‌ها استفاده می‌شوند)

عملکرد

  • حداکثر سرعت: ۳۲۸ کیلومتر بر ساعت (۲۰۴ مایل بر ساعت، ۱۷۷ گره) VMO (حداکثر سرعت عملیاتی) در ۳٬۰۰۰ متر (۹٬۸۰۰ فوت)
  • سرعت کروز: ۲۹۲ کیلومتر بر ساعت (۱۸۱ مایل بر ساعت، ۱۵۸ گره) (حداکثر) در ۳٬۰۰۰ متر (۹٬۸۰۰ فوت)
۲۵۰ کیلومتر بر ساعت (۱۶۰ مایل بر ساعت؛ ۱۳۰ گره) (اقتصادی) در ۳٬۰۰۰ متر (۹٬۸۰۰ فوت)
  • بُرد: ۱٬۳۴۰ کیلومتر (۸۳۰ مایل، ۷۲۰ مایل دریایی) در حالت پایا سیر اقتصادی، ۴۵ دقیقه ذخیره در ۳٬۰۰۰ متر (۹٬۸۰۰ فوت)
  • مداومت پروازی: ۵ ساعت و ۱۲ دقیقه در حالت پایا سیر اقتصادی
  • حداکثر ارتفاع: ۷٬۰۰۰ متر (۲۳٬۰۰۰ فوت) ::::۳٬۰۰۰ متر (۹٬۸۰۰ فوت) با یک موتور
  • نرخ صعود: ۸٫۱ متر بر ثانیه (۱٬۵۹۰ فوت بر دقیقه) ::::۱٫۴ متر بر ثانیه (۴٫۶ فوت بر ثانیه) با یک موتور
  • بارگیری بال: ۱۴۵٫۹ کیلوگرم بر متر مربع (۲۹٫۹ پوند بر فوت مربع)
  • توان به وزن|توان/جرم: ۰٫۱۰۶ kilowatts per kilogram (۰٫۰۶۴ horsepower per pound)
  • طول باند مورد نیاز برای برخاست: ۳۷۰ متر (۱٬۲۱۰ فوت)
  • طول باند مورد نیاز برای برخاست به ارتفاع۱۵ متر (۴۹ فوت): ۴۹۰ متر (۱٬۶۱۰ فوت)
  • طول باند مورد نیاز برای فرود: ۳۴۰ متر (۱٬۱۲۰ فوت)
  • طول باند مورد نیاز برای فورد از ارتفاع ۱۵ متر (۴۹ فوت): ۶۳۰ متر (۲٬۰۷۰ فوت)

جستارهای وابسته

[ویرایش]

هواگردهای با عملکرد، پیکربندی و یا دوره زمانی مشابه

فهرست‌های مرتبط

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Gordon,Yefim & Komissarov, Dmitry. Chinese Aircraft. Hikoki Publications. Manchester. 2008. شابک ‎۹۷۸−۱−۹۰۲۱۰۹−۰۴−۶
  2. ↑ «پَسار» [حمل‌ونقل هوایی] هم‌ارزِ «drag»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. دفتر اول. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۱-۱ (ذیل سرواژهٔ پَسار)
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "HAI Y12 IV Type Acceptance Report" (PDF). Civil Aviation Authority of New Zealand. Retrieved 13 December 2024.
  4. ↑ JWR Taylor 1988, p.38.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ "FAA breaks new ground with Y-12 approval". Flight Global (به انگلیسی). 11 Apr 1995. Retrieved 13 December 2024.
  6. ↑ 霍尼韦尔航空航天 (8 ژانویه 2016). "【纪录】运-12F背后的霍尼韦尔力量". CARNOC.com (民航资源网) (به چینی). Archived from the original on 6 March 2016. Retrieved 26 February 2016.
  7. ↑ Ge, Lena (25 فوریه 2016). "China-Made Y12F Turboprop Aircraft Gets FAA Type Certification". China Aviation Daily. Archived from the original on 6 March 2016. Retrieved 26 February 2016.
  8. ↑ "EASA.IM.A.679 - Y12F". EASA (به انگلیسی). Retrieved 2023-07-14.
  9. ↑ "World Air Forces 2021". FlightGlobal. 4 December 2020. Retrieved 5 January 2021.
  10. ↑ Hoyle Flight International 6–12 December 2016, p. 32.
  11. ↑ IISS 2024, p. 260.
  12. ↑ Hoyle Flight International 6–12 December 2016, p. 34.
  13. ↑ Hoyle Flight International 6–12 December 2016, p. 35.
  14. ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ Hoyle Flight International 6–12 December 2016, p. 36.
  15. ↑ Hoyle Flight International 6–12 December 2016, p. 37.
  16. ↑ Hoyle Flight International 6–12 December 2016, p. 39.
  17. ↑ "Kenya Air Force commissioned newly acquired C-145 Skytruck aircraft".
  18. ↑ de Cherisey, Erwan (2 October 2017). "Mali receives new aircraft". IHS Jane's 360. Archived from the original on 3 October 2017. Retrieved 3 October 2017.
  19. ↑ Hoyle Flight International 6–12 December 2016, p. 40.
  20. ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ Hoyle Flight International 6–12 December 2016, p. 41.
  21. ↑ Hoyle Flight International 6–12 December 2016, p. 43.
  22. ↑ Hoyle Flight International 6–12 December 2016, p. 44.
  23. ↑ Jackson 2003, p. 82.
  24. ↑ Hoyle Flight International 11–17 December 2012, p. 57.
  25. ↑ Hoyle Flight International 6–12 December 2016, p. 47.
  26. ↑ Hoyle Flight International 6–12 December 2016, p. 48.
  27. ↑ Hoyle Flight International 6–12 December 2016, p. 53.
  28. ↑ ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ ۲۸٫۲ ۲۸٫۳ Thisdell and Fafard Flight International 9–15 August 2016, p. 42.
  29. ↑ "Fiji Aircraft Register | Civil Aviation Authority of Fiji (CAAF)". caaf.org.fj. 2022-11-18. Registrations DQ-FHC, DQ-FHF. Archived from the original on 2022-11-30. Retrieved 2023-02-12.
  30. ↑ Xinhua (14 فوریه 2018). "Two new Chinese-made planes delivered to Nepal". Archived from the original on 13 February 2018. Retrieved 14 February 2018.
  31. ↑ "Nepal Airlines retires MA-60s, Y12Es". Ch-Aviation. 17 July 2020.
  32. ↑ "Air Eagle". www.aireagle.pk. Archived from the original on 2017-05-17. Retrieved 2017-05-22.
  33. ↑ Hoyle Flight International 11–17 December 2012, p. 60.
  34. ↑ "Stuff".
  35. ↑ Taylor 1999, p.189
  36. ↑ Jackson, Paul, ed. (2000). Jane's all the World's Aircraft 2000–01 (91st ed.). Coulsdon, Surrey, United Kingdom: Jane's Information Group. pp. 71–72. ISBN 978-0-7106-2011-8.

کتاب‌شناسی

[ویرایش]

پیوند به بیرون

[ویرایش]
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ هاربین وای-۱۲ موجود است.