هرمز، صورت فارسی میانه و باستان این واژه، اورمَزد و اُهرمَزد با فتح میم است. تلفظ آن با ضم میم، غلط مصطلح شده در افواه غیرمتخصصان و در دهههای اخیر است. شایستهاست این نام، دست کم در اشاره به مدلولهای باستانی یا تخصصی اش از جمله در اشاره به پادشاهان ساسانی یا خداوند یکتا در ایران باستان، با تلفظ درست یعنی با فتح میم (hormazd/ hormaz) به کار رود. این واژه ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد: