هیبت
هیبت احساسی همانند تعجب است[۱] اما کمتر شادی‌آور است. از روی چرخ احساسات[۲] هیبت به‌عنوان ترکیبی از تعجب و ترس الگوبرداری شده‌است.
به‌طور کلی، هیبت متوجه سوژه‌هایی است که بزرگ‌تر و قدرتمندتر از دیگر موارد و موضوعات مشاهده‌شده هستند، مانند هرم بزرگ جیزه، گرند کانیون، وسعت کیهان یا خدا.
تعاریف
[ویرایش]تعریف هیبت دشوار است و معنای کلمه با گذشت زمان تغییراتی کرده‌است. مفاهیم مرتبط با آن می‌توانند تعجب، تحسین، و والا باشند. پیرسال هیبت را یازدهمین حس می‌داند، فراتر از احساساتی که اکنون از نظر علمی پذیرفته شده‌اند (یعنی عشق، ترس، غم، خجالت، کنجکاوی، غرور، لذت، ناامیدی، گناه و عصبانیت). تعاریف و دریافت‌های متفاوت باعث می‌شوند که هیبت یک تجربه مثبت یا منفی باشد، اما وقتی از کسی خواسته می‌شود وقایعی را که باعث ایجاد هیبت می‌شوند را توصیف کند، اکثر مردم فقط تجربیات مثبت را ذکر می‌کنند.[۳]
واکنش‌ها
[ویرایش]محققان همچنین سعی کرده‌اند واکنش‌های فیزیکی و غیرکلامی نسبت به هیبت را مشاهده کنند و از شرکت کنندگان بخواهند زمانی را که احساس ترس می‌کنند به خاطر بسپارند و احساس خود را بی‌کلام بیان کنند.[۴] با استفاده از این روش، محققان مشاهده کردند که هیبت اغلب از طریق ابروهای برآمده (۷۸٪)، گشاد شدن چشم‌ها (۶۱٪) و دهان و آرواره باز (۸۰٪) نشان داده می‌شود. درصد قابل توجهی از مردم نیز با خم کردن سر به جلو (۲۷٪) و تنفس مکرر (۲۷٪) هیبت نشان می‌دهند، و لبخند زدن غیر معمول است (۱۰٪). برای تعیین این‌که آیا نمایش‌های فیزیکی هیبت با فرهنگ متفاوت هستند، تحقیقات بین‌فرهنگی لازم است.
هیبت و دین
[ویرایش]
موضوع هیبت اخیراً در واکنش به اظهارات برخی افراد مذهبی که می‌گویند ملحدان هیبت را تجربه نمی‌کنند، یا این‌که احساس ترس و وحشت باعث می‌شود که یک شخص روحانی و مذهبی باشد، بیش از این‌که یک بی‌خدا باشد، به یکی از موضوعات مورد علاقه گروه‌های آتئیست تبدیل شده‌است.[۵]
هیبت اغلب به دین گره خورده‌است، اما هیبت می‌تواند سکولار نیز باشد. برای مثال‌های بیشتر، به نوشته‌های «هیبت‌گرا» بودن[۶] توسط جامعه‌شناس فیل زاکرمن، کتاب دین برای خداناباوران از نویسنده آلن دو باتن مراجعه کنید.[۷]
منابع
[ویرایش]- ↑ Keltner, D.; Haidt, J. (2003). "Approaching awe, a moral, spiritual, and aesthetic emotion. Cognition and Emotion" (PDF) (17): 297–314.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ Plutchik, R. "The Nature of Emotions". American Scientist. Archived from the original on July 16, 2001. Retrieved 14 April 2011.
- ↑ Shiota, Michelle; Keltner, Dacher; Mossman, Amanda (2007). "The nature of awe: Elicitors, appraisals, and effects on self-concept". Cognition and Emotion. 21 (5): 944–963. doi:10.1080/02699930600923668.
- ↑ Shiota, Michelle; Campos, Belinda; Keltner, Dacher (2003). "The Faces of Positive Emotion: Prototype Displays of Awe, Amusement, and Pride". Annals of the New York Academy of Sciences. 1000 (1): 296–299. doi:10.1196/annals.1280.029. PMID 14766641.
- ↑ Stedman, Chris (October 16, 2013). "What Oprah gets wrong about atheism". CNN Belief Blog. Archived from the original on 3 November 2013. Retrieved 2 May 2021.
- ↑ "Aweism". Atheist Nexus. September 18, 2009. Archived from the original on 15 November 2013. Retrieved 2 May 2021.
- ↑ Silva, Jason (August 20, 2013). "How can secular institutions inspire the same awe of religious ones?". The S.P.A.C.E. Program. Archived from the original on December 7, 2013. Retrieved November 15, 2013.