ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژهٔ معلمان راهنما
 | این یک ویکی‌پروژه، محیطی برای همکاری متمرکز در میان ویکی‌پدیایی‌ها است. |
«ویکی‌پروژه معلمان راهنما»
به ویکی‌پروژهٔ معلمان راهنما خوش‌آمدید.
این پروژه محل فعالیت چند تن از کاربران ویکی‌پدیای فارسی است که برای آموزش کاربران جدید و حمایت از آنها تلاش می‌کنند. اگر شما کاربری جدید هستید و از طریق پیغام صفحهٔ بحثتان به اینجا آمده‌اید، می‌توانید با افرادی که نامشان در فهرست راهنمایان آمده است تماس گرفته و از آنها کمک بخواهید. برخی از این معلمان راهنما، در صفحات عمومی چون درخواست راهنمایی نیز فعال هستند و شما از آن طریق نیز می‌توانید با برخی مسائل ویکی‌پدیا آشنا شوید.
روال نخستین
[ویرایش]در ابتدا کاربران داوطلب ویکی‌پدیا در صفحهٔ فهرست راهنمایان با یک امضا اعلام همکاری می‌کنند. سپس با استفاده از پیغام ساخته شده برای ویکی‌پروژه معلمان راهنما، در صفحهٔ بحث کابران جدید (حتی اگر ویرایشی انجام نداده‌اند) پیغامی می‌گذارند. در این صورت، کاربر مورد نظر یا مستقیماً به صفحهٔ بحث کاربر داوطلب مراجعه کرده و به صورت معلم-شاگرد به مشارکت در ویکی‌پدیا می‌پردازد یا به این ویکی‌پروژه مراجعه کرده و به انتخاب معلم راهنما اقدام می‌کند. این انتخاب دو طرفه است؛ به این معنی که هم معلم می‌تواند شاگرد خود را انتخاب کند (با ارسال پیغام اولیه در صفحهٔ بحث کاربر جدید) و هم کابران جدید می‌توانند از فهرست معلمان، کاربری را که می‌پسندند به عنوان راهنما و حامی انتخاب کنند.
معلمان برای یافتن کابران مشتاق می‌توانند به مشارکت‌های تازه‌کاران نگاهی بیاندازند. معمولاً کاربرانی یافت می‌شوند که با حسن نیت در گسترش یک مقاله کوشش می‌کنند. اگر موضوع مورد علاقهٔ کاربر برای شما هم جالب توجه بود می‌توانید دست به کار شوید. این علاقه‌مندی قدم اول برای شروع یک پروسهٔ آموزشی برای کمک به کاربر در توسعهٔ مقاله‌های مورد علاقه‌اش خواهد بود.
سپس
[ویرایش]
 وظیفهٔ معلمان چیست؟معلمان به نوعی، راهنما، حامی، سرپرست و مسئول کاربر شاگرد خود هستند. معلم به صورت برنامه‌ریزی شده سعی می‌کند تا تمام آموزش‌های لازم را به کاربر بدهد. معلم کاربر را با سیاست‌ها آشنا می‌کند، در ساخت صفحه‌های مورد علاقهٔ کاربر با او همکاری می‌کند، طرز کار ابزارها را به او یاد می‌دهد و نیز او را در نوشتن مقالهٔ بهتر و دور از جانبداری یاری می‌دهد. خرابکاری‌های کابر در طول فعالیتی که زیرنظر معلم انجام می‌دهد واگردانی شده و به‌سادگی قابل بخشش است مگر اینکه شاگرد گفتهٔ معلم را به کار نبندد. به معلمان توصیه می‌شود که تعداد زیادی شاگرد نپذیرند. بسته به میزان فعالیت معلم و علاقهٔ او، حداقل ۱ و حداکثر ۳ شاگرد کافی است. |
وظیفهٔ شاگردان چیست؟ کاربرانی که شاگردی یک معلم را می‌پذیرند، به او اعتماد می‌کنند. تمام تمرین‌ها را انجام می‌دهند و نکاتی را که معلم گوشزد می‌کند فراگرفته و به کار می‌بندند. شاگردان به این نکته واقفند که ویرایش‌هایی که بدون اطلاع معلم انجام می‌شوند تحت حمایت او نیستند. شاگردان می‌دانند که از طریق راهنمایی‌های معلم می‌توانند به سرعت در ویکی‌نویسی پیشرفت کنند و نیز به زودی، خود یک ویکی‌نویسی خبره شده و حتی به دیگر کاربران راهنمایی بدهند. برای شرکت در کارگاه‌های یک ساعته برخط می‌توانند در اینجا ثبت نام کنند. به معلمان اعتماد کنید و راهنمایی‌های آنان را برای پیشرفت فعالیت‌های‌تان در ویکی‌پدیا مؤثر بدانید. |
یافتن شاگرد
[ویرایش]بهترین کار، سرزدن به صفحهٔ تغییرات اخیر است. معمولاً کاربرانی که پیوند صفحهٔ کاربری‌شان قرمز رنگ است، تازه به جمع مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا پیوسته‌اند. همچنین می‌توان از صفحهٔ مشارکت‌های تازه‌کاران نیز بهره جست. کاربری که با حسن نیت تمام به ویرایش در مقالهٔ مورد علاقه‌اش می‌پردازد و در اغلب موارد با مشکل مواجه‌است، به راهنمایی یک ویرایشگر کهنه‌کار نیاز دارد. حتی لازم نیست مستقیماً به او گوشزد کنید؛ بلکه با ویرایش و اصلاح جزئیِ مقالهٔ کاربر، او روش کار را خواهد آموخت. با این کار، هم به او آموزش داده‌اید و هم راهِ مناسبی برای آموختن را، که مشاهدهٔ ویرایش دیگر کاربران و استفاده از تجربهٔ آنان است، برای او هموار کرده‌اید.
کجا آموزش دهیم؟
[ویرایش]تمام گفته‌ها و تمرین‌های معلم به کاربر بهتر است که در زیرصفحهٔ بحث او و با عنوانی مناسب (که قبلاً هماهنگ شده‌است)، همچون بحث کاربر:الف/درس ۱ یا هر عنوانی که مذاق هردو را خوشآمد، آورده‌شود. ایمیل، کانال‌های آی‌آرسی، گفتگوی آنلاین (چت) و حتی دیدار حضوری نیز از جمله روش‌های برقراری ارتباط بین شاگرد و معلم هستند.
نکته‌ها
[ویرایش]- در حین آموزش عجله نکنید. هیچ‌کس نمی‌تواند یک شبه مسائل زیادی فرابگیرد. حجم زیاد فعالیت‌ها برای کاربر تازه‌کار ممکن است باعث شود تا مشارکت در ویکی‌پدیا را یک مقولهٔ سخت و طاقت‌فرسا بداند (کما اینکه تصور بسیاری از کاربران اینترنت چنین است) و ویکی‌پدیا را ترک کند.
- از خرابکاری نترسید. معلمان می‌توانند به راحتی اشتباه شاگرد را واگردانی کنند و یک نکتهٔ درسی از دل آن واگردانی به شاگرد بیاموزند. هر خرابکاری یک پلهٔ پیشرفت برای شاگرد خواهد بود.
- وکیل و موکل نباشید. حمایت معلم از کاربر جدید به این معنی نیست که در مقابل خرابکاری‌ها و زیر پا گذاشتن قوانین توسط کاربر سکوت کند یا در برابر فعالیت‌های خرابکارانهٔ او حرکت بازدارنده‌ای انجام ندهد.
- اگر خواستید از صفحه کاربری زیبایی برخوردار شوید لطفاً {{صفحه کاربری استاندارد}} را به اول صفحه کاربریتان بچسبانید
- ساختار ویکی‌پدیا اینگونه ایجاب می‌کند که هر پروسه‌ای —از ساخت مقاله تا خوبیدگی— نیازمند زمان است؛ همچنین به علت تفاوت ساختار تعاملی در ویکی‌پدیا با دیگر محیط‌های وب (مانند یاهو مسنجر، که امکان گفت و گوی بر خط در لحظه را فراهم می‌کند) سرعت عمل بسیار پایین‌تر خواهد بود. مشکل در پیگیری پیغامی که در صفحهٔ بحث گذاشته می‌شود اولین نکته است. شما نمی‌توانید بفهمید که آیا کاربر این پیغام را خوانده‌است یا خیر؟ و اگر خوانده‌است، شاید روش پاسخ دادن را —به علت تازه‌کار بودن— نمی‌داند یا نیازی به پاسخ نمی‌بیند. پس نکته‌ای که در اینجا بدان اشاره شده؛ یعنی همکاری معلم و شاگرد در ساخت ویرایش مقالات، روش مناسب‌تری‌است.
- معمولاً همهٔ ما ویکی‌پدیایی‌ها در مقابل ویرایش آی‌پی بسیار حساس هستیم و نوشته‌هایشان را در لحظه واگردانی می‌کنیم. پیش‌گرفتن روشی دیگر زیبا می‌نماید: برای متن افزوده شده به‌وسیلهٔ آی‌پی (البته متنی عاقلانه و دانشنامه‌ای) خودمان منبعی پیدا کنیم. این کار تأثیر بسیار زیادی خواهد گذاشت؛ مخصوصاً در مورد کاربر گمنامی که ویرایش‌های خود را پیگیری می‌کند. او به مرور می‌فهمد که اینجا برای پیش‌برد هدفش تنها نیست، می‌فهمد که کاربران اینجا برای کمک به او دریغ نمی‌کنند، و از همه مهمتر «یادمی‌گیرد» که چگونه ویرایش درستی داشته باشد: به عنوان هدف اصلی پروژهٔ وپ:معلم.