پراکنش مردم آذری

بخشی از مقاله‌های مرتبط با
مردم آذری
فرهنگ
پراکنش مردم آذری
آذری‌های مقیم خارج
دین
زبان
آزار و اذیت

پراکنش مردم آذربایجانی یا مناطق آذربایجانی‌نشین یک گروه قومی مسلمان، بومی قفقاز[۱] که عمدتاً مناطق سنتی آذربایجانی‌ها خاورمیانه و قفقاز می‌باشد. در فلات ایران عمده سکونتگاهشان شمال غرب شامل استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، زنجان، قزوین، همدان و دیگر استان های ایران است[۱] اما پراکندگی اقوام آذربایجانی در ایران به بخش شرا[۲] در شرق، مناطق شمالی همدان،کرمانشاه سنقر و مناطق شرقی و جنوب شرقی(قروه و بیجار)استان کردستان،[۳] قسمت‌های غربی و جنوبی قزوین به همراه اقلیت‌هایی در استان‌های گیلان،[۴][۵] و مرکزی،[۶] کشیده شده‌است. در قفقاز نیز اقوام پرتعدادی از آذربایجانی‌ها سکونت دارند که عمدتاً در جغرافیای جمهوری آذربایجان،[۱] داغستان[۷] و بورچالی[۸] زندگی می‌کنند. علاوه بر این در آناتولی شرقی در استان قارص و ایغدیر، مردم آذربایجانی از دوران صفویه سکونت دارند.[۹] فضای غالب این مناطق در محاصره فرهنگ آذربایجانی، لباس آذربایجانی، زبان ترکی آذربایجانی، هنر آذربایجانی، ادبیات آذربایجانی، ادبیات شفاهی آذربایجانی، موسیقی آذربایجانی، رقص آذربایجانی، آشپزی آذربایجانی می‌باشد.

مناطق سنتی

[ویرایش]
گروه‌های قومی ساکن در قفقاز و آذربایجان: نشانگر پراکنش آذری (آبی کمرنگ)
جمعیت بومیان آذربایجانی اهل داغستان با رنگ زرد مشخص شده‌است.
پراکنش آذری‌ها در گرجستان.
جشنواره نوروز ایرانی‌های آذری—آمریکا در یک روز عصری
تجمع اعتراض‌آمیز آذری‌های آمریکایی در مقابل کنگره ایالات متحده

 ایران

[ویرایش]
مقاله‌های اصلی: آذری‌های ایرانی، فهرست آذری‌های ایرانی، جمعیت‌شناسی ایران، و اقوام ساکن ایران

بر طبق گزارش دانشنامه اتنولوگ در سال ۲۰۱۳ میلادی که از جمعیت ۷۰٬۴۹۶٬۰۰۰ نفری،[۱۰] در حدود ۱۵٫۵ میلیون نفر آذری در ایران سکونت می‌کنند.[۱۱](حدود ۲۰٪ از جمعیت ایران) بنیاد آمریکای نوین در سال ۲۰۰۹ گزارش داد که جمعیت مردم آذری در ایران ۲۱٫۶ درصد از کل جمعیت کشور است.[۱۲] بر اساس اعلام پژوهش‌های انجام شده توسط اطلاعات‌نامه جهان سازمان سیا[۱۳] و کتابخانه ملی کنگره ایالات متحده آمریکا[۱۴] آذری‌ها ۱۶٪ از بافت قومی ایران را تشکیل می‌دهند. (حدود ۱۲–۱۳ میلیون نفر از ۷۷ میلیون نفر فعلی) دانشنامه لوک‌لکس نیز ۱۷٪ از جمعیت ایران معادل با ۱۲ میلیون از حدود ۷۰ میلیون نفر را، اقوام آذری برآورد کرده‌است.[۱۵] دانشنامه بریتانیکا جمعیت آذری‌ها در ایران را ۱۵ میلیون نفر[۱] و گویشوران زبان‌های ترکی را ۱/۴ از کل اقوام ایران اعلام کرده‌است؛ که اکثر آنان را، متکلمان زبان ترکی آذربایجانی تشکیل می‌دهند.[۱۶] همچنین گروه بین‌المللی حقوق اقلیت‌ها؛ ۲۴٪ از بافت قومی ایران معادل با ۱۶ میلیون نفر را از قومیت آذری برآورد کرده‌است.[۱۷]

مراکز استانی و پرجمعیت‌ترین شهرهای آذری‌نشین در ایران به ترتیب تبریز[۱۸][۱۹] مرکز استان آذربایجان شرقی، ارومیه[۱۸][۱۹][۲۰] مرکز استان آذربایجان غربی، اردبیل[۱۸][۱۹][۲۱] مرکز استان اردبیل و زنجان[۱۸][۱۹] مرکز استان زنجان می‌باشد. خوی و مراغه از دیگر شهرهای مهم و بزرگ آذری‌نشین در ایران می‌باشند.[۱۸][۱۹]

آذربایجانی‌ها که عمدتاً در شمالغرب ایران سکونت دارند، جمعیت پرتعداد و قابل توجهی از آنان به نواحی مرکزی ایران مهاجرت داخلی کرده‌اند. شهرهای هدف مردم آذری؛ تهران،[۲۲] قم،[۲۲] کرج،[۱۸][۱۹] غرب کشور همدان[۲۲] و نیز به شمال شرق یعنی خراسان[۲۲] می‌باشد. اما آذری‌ها به دیگر شهرها و استان‌های ایران نیز مهاجرت کرده‌اند.[۲۲] آذری‌ها در هنگام مهاجرت برای کسب شغل در زمینه‌های مختلفی نظیر کارگری، خدمات صنعتی، محافل تجاری، مذهبی، علمی و سیاسی به کار گماشته شده‌اند.[۲۲] به عنوان مثال؛ اقوام آذربایجانی، تشکیل دهنده ۲۵٪[۲۳] الی ۱/۳٪[۱۸][۱۹] از جمعیت کلانشهر و استان تهران می‌باشند؛ که دومین گروه قومی پس از فارسی زبانان به‌شمار می‌روند.[۲۴]

 جمهوری آذربایجان

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: جمهوری آذربایجان

اقوام آذری در سراسر جمهوری آذربایجان به جز بخش‌های منتهی‌الیه کوچکی از جنوب شرقی، شمال شرقی و منطقه قره باغ سکونت دارند، در آخرین سرشماری دولتی قومی در جمهوری آذربایجان از جمعیت ۸٬۹۲۲٬۴۰۰ نفری، ۸٬۱۷۲٬۸۰۰ میلیون نفر معادل با ۹۱٫۶٪ از جمعیت را مردمان آذربایجانی تشکیل می‌دادند.[۲۵] بر اساس پژوهش‌های انجام شده توسط اطلاعات نامه جهان سازمان سیا در سال ۱۹۹۹ میلادی، ۹۰٫۶٪ از بافت قومی جمهوری آذربایجان، آذری هستند.[۲۶] بر پایهٔ گزارش واشینگتن تایمز نیز آذری‌ها در حدود ۹۰٪ از جمعیت جمهوری آذربایجان را تشکیل می‌دهند.[۲۷]

در جمهوری آذربایجان، جمعیت غالب پایتخت این کشور، کلانشهر باکو را آذری‌ها تشکیل می‌دهند.[۲۸] بر اساس آخرین سرشماری قومی در سال ۲۰۰۹ نیز، ۹۰٫۳٪ شهر را مردمان آذری شامل می‌شوند.[۲۹] از دیگر شهرهای مهم و بزرگ این جمهوری، می‌توان از گنجه و سومقاییت نام برد، که به ترتیب بیش از ۹۹٪ و ۹۵٪ آذری سکونت دارند.[۲۹]

 داغستان

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: آذری‌های داغستان

آذری‌های داغستان شاخه‌ای از مردمان آذری جمهوری داغستان[۳۰] و یکی از اهالی بومی داغستان[۷][۳۱] که با ۱۳۰٬۹۱۹ نفر جمعیت[۳۲] و جمعیت کل ۴/۵٪ از داغستان[۳۳] و از لحاظ جمعیت ششمین گروه قومی این جمهوری به‌شمار می‌رود. مهم‌ترین و قدیمی‌ترین تمرکز آذری‌ها در داغستان، شهرستان دربند با بیش از ۵۸٪،[۳۴] شهر دربند با بیش از ۳۱٪[۳۵] از قومیت آذربایجانی می‌باشد.

گرجستان(بورچالی و بوزچلو)

[ویرایش]
مقاله‌های اصلی: آذری‌های گرجستان و بورچالی

بورچالی نام منطقه‌ای تاریخی در گرجستان است که بزرگترین گروه قومی این منطقه آذری‌ها می‌باشند. در حال حاضر اکثر جغرافیای این منطقه در استان کومو کارتلی واقع شده‌است. در آخرین سرشماری قومی گرجستان به (سال ۲۰۰۲ تا به حال) آرایش قومی این استان از کل جمعیت ۴۹۷٬۵۳۰ نفری، ۴۵٫۱٪ را آذربایجانی‌ها تشکیل می‌دادند‌. آذری‌های گرجستان و بورچالی بورچالی نام منطقه‌ای تاریخی در گرجستان که بزرگترین گروه قومی آن آذری‌ها می‌باشند.ترک های جنوب گرجستان از منطقه بوزچلو در شمال غربی استان مرکزی در شهرستان کمیجان و شرق همدان، به گرجستان کوچ کرده اند. ترکهای گرجستان، ترکهای بزچلو کوچیده از همدان و کمیجان: شاید بسیاری از ما ترک‌های همدان و کمیجان ندانیم که در جنوب شرق کشور گرجستان منطقه‌ای وجود دارد که از لحاظ بافت قومیتی، زبان، تاریخ، فرهنگ و فولکلور کوچک‌ترین تفاوتی با تبریز، اورمیه، اردبیل، زنجان، همدان، جمهوری آذربایجان و سایر مناطق آذربایجانی نظیر قارص، آرداهان و ایغدیر در شمال شرق کشور ترکیه نداشته و صدها سال است که پرچم ترکیت و اسلامیت را در یک کشور مسیحی برافراشته است. و جالب است بدانیم ترکهای گرجستان اصالتا از ترکهای بوزچلو منطقه همدان و کمیجان هستند. بالواقع ترکهای بورچلو یا بوزچلو یکی از شاخه های ایل ترک بیات هستند که در ابتدا در جنوب ترکیه ساکن بودند. سپس در زمان صفویه و باگرویدن به تشیع به ایران کوچ نموده و بعد از رشادت هایی که فرمانده آنها آدی بهادرخان در جنگ با ازبکان ازخود بروز می دهد منطقه همدان و کمیجان به تیول آنها واگذار می شود. بوزچالوها سپس در دوران شاه عباس برای پاسداشت مرزهای ایران به قفقاز و منطقه شمال آذربایجان کوچ داده می شوند. بعد از تسلط روسها این منطقه ترک و شیعه نشین به گرجستان سپرده شد. ازاین رو بسیاری از بوزچالوها کوچ کرده و رحل اقامت در شهرستان نقده (سولدوز) آذربایجان غربی و اردهین و چیلدیر در شرق ترکیه افکندند. امروزه منطقه بورچالی/ بوزچلو در گرجستان یا جمعیتی در حدود پانصدهزار نفر به زبان مادری و ترکی خود صاحب چندین مدرسه، نشریه و روزنامه و... می باشد. همچنین امروزه روستایی بنام بزچلو در شهرستان فامنین استان همدان وجود دارد. ریشه و نام های خانوادگی بسیاری از اهالی روستاهای ویان و بابان در کبودراهنگ، روستاهای بخش قهاوند و روستای دینگله کهریز همدان بزچلو می باشد.همچنین در شهرستان کمیجان در شمال غرب استان مرکزی بسیار از نام های خانوادگی به بوزچلو یا بوزچلوئی ختم میشود و مردم در این شهر و روستاهای اطراف به زبان ترکی آذربایجانی تکلم میکنند. بنابراین مناطق شمال غربی استان مرکزی و شمال شرق استان همدان در قدیم به منطقه ی بوزچلو شهرت داشته است. حال چه ارتباط قومی و فرهنگی بین ترک ها در شهرستان های کمیجان در استان مرکزی، نقده (سولدوز) در آذربایجان غربی، مناطق شمال شرق استان همدان و جنوب کشور گرجستان و چیلدیر در شرق ترکیه وجود دارد نیاز به پژوهش بیشتر دارد اما آن چیزی که مسلم است ریشه همه اهالی این مناطق به ایل ترک بازمیگردد.[۳۶]

ترکیه (ایغدیر و قارص)

[ویرایش]
مقاله‌های اصلی: آذری‌های ترکیه، ایغدیر، و استان قارص

آذری‌های بومی ترکیه در ایغدیر و استان قارص در ناحیه آناتولی شرقی سکونت دارند. در سال ۱۹۹۰، حدود ۴۰۰٬۰۰۰ آذری در سمت ترکیه از مرز اتحاد جماهیر شوروی زندگی می‌کردند.[۳۷] اقوام آذری بزرگترین گروه قومی در ایغدیر[۳۸] و دومین گروه قومی در استان قارص هستند.[۳۹]

مهاجر

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: آذری‌های مقیم خارج
ردیف کشور آمار دولتی سایر آمار و برآوردها آذری‌ها
۱  روسیه ۶۰۳٬۰۷۰ (آمار دولتی ۲۰۱۰)[۴۰] ۱٬۵۰۰٬۰۰۰[۴۱][۴۲] تا ۳٬۰۰۰٬۰۰۰[۴۳] آذری‌های روسیه
۲  ترکیه ۸۰۰٬۰۰۰[۴۴][۴۵] آذری‌های ترکیه
۳  گرجستان ۲۸۴٬۷۶۱ (آمار دولتی ۲۰۰۲)[۴۶] ۳۶۰٬۰۰۰ (برآورد اتنولوگ ۲۰۰۷)[۴۷] آذری‌های گرجستان
۴  قزاقستان ۸۵٬۲۹۲ (آمار دولتی ۲۰۰۹)[۴۸] ۱۵۰٬۰۰۰[۴۹] آذری‌های قزاقستان
۵  آلمان ۱۵٬۲۱۹ (آمار دولتی ۲۰۰۶) ۲۰۰٬۰۰۰[۵۰] آذری‌های آلمان
۶  اوکراین ۴۵٬۱۷۶ (آمار دولتی ۲۰۰۱)[۵۱] آذری‌های اوکراین
۷  هلند ۷٬۰۰۰[۵۲] — ۱۸٬۰۰۰ (برآورد ۲۰۰۹)[۵۳]
۸  قرقیزستان ۱۷٬۲۶۷(آمار دولتی ۲۰۰۹)[۵۴] آذری‌های قرقیزستان
۹  بریتانیا ۱۵٬۰۰۰ (برآورد ۲۰۰۹)[۵۵] آذری‌های بریتانیا
۱۰  ایالات متحده آمریکا ۱۴٬۲۰۵ آذربایجانی (آمار دولتی ۲۰۰۰)[۵۶] - ۴۰٬۴۰۰ ایرانیان آذربایجانی[۵۷] ۴۰۰٬۰۰۰[۵۸][۵۹][۶۰] آذری‌های آمریکا
۱۱  کانادا ۴٬۵۸۰ (آمار دولتی ۲۰۱۱)[۶۱] ۸۰٬۰۰۰[۶۲] آذری‌های کانادا
۱۲  فرانسه ۱٬۱۱۲ (پناهجویان),[۶۳] ۷۰٬۰۰۰[۶۴] آذری‌های فرانسه
۱۳  ازبکستان ۴۴٬۴۱۰ (آمار دولتی ۱۹۸۹)[۶۵] آذری‌های ازبکستان
۱۴  ترکمنستان ۳۳٬۳۶۵ (آمار دولتی ۱۹۸۹)[۶۶] آذری‌های ترکمنستان
۱۵  بلاروس ۵٬۵۶۷ (آمار دولتی ۲۰۰۹)[۶۷]
۱۶  لتونی ۱٬۶۹۷ (آمار دولتی ۲۰۰۱)[۶۸]
۱۷  استونی ۸۸۰ (آمار دولتی ۲۰۰۰)[۶۹]
۱۸  لیتوانی ۷۸۸[۶۹]
۱۹  تاجیکستان ۸۰۰ (آمار دولتی ۲۰۰۰)[۷۰]
۲۰  استرالیا ۳۰۰[۷۱]
۲۱  اتریش ۱ ۰۰۰.[۷۲]
۲۲  دانمارک ۲۳۱[۷۳]
۲۳  لیتوانی ۷۸۸[۶۹]
۲۴  ارمنستان ?؟ آذری‌های ارمنستان

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ "Azerbaijani". Encyclopædia Bratannica (به انگلیسی). Retrieved September 25, 2013.
  2. ↑ «فرهنگ و گویش». فرمانداری همدان. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۱۳.
  3. ↑ Parviz Aḏkāʾi and EIr (March 6, 2012). "HAMADĀN i. GEOGRAPHY". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Bibliotheca Persica Press. Retrieved September 25, 2013.
  4. ↑ Bazin, Marcel. "GĪLĀN i. GEOGRAPHY AND ETHNOGRAPHY". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Archived from the original on 20 February 2013.
  5. ↑ Parviz Aḏkāʾi and EIr (November 12, 2010). "GILĀN xiv. Ethnic Groups". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Bibliotheca Persica Press. Retrieved September 25, 2013.
  6. ↑ «معرفی استان مرکزی». اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ فوریه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۱ اکتبر ۲۰۱۳.
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ М. МАГОМЕДОВ (August 18, 2011). о КОРЕННЫХ МАЛОЧИСЛЕННЫХ НАРОДАХ Республики Дагестан (به روسی). ГОСУДАРСТВЕННЫЙ СОВЕТ Республики Дагестан. Retrieved September 26, 2013.
  8. ↑ Georgian Census 2002: Ethnic groups by major administrative-territorial units
  9. ↑ Azerbaijan and the Challenge of Multiple Identities بایگانی‌شده در ۶ مه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine by Alireza Asgharzadeh. The Middle East Review of International Affairs
  10. ↑ "Iran". Ethnologue. 2013. Retrieved 13 August 2013.
  11. ↑ "Azerbaijani, South". Ethnologue. 2013. Retrieved 13 August 2013.
  12. ↑ "Results a new nationwide public opinion survey of Iran" (PDF). New America Foundation. June 12, 2009. Retrieved 13 August 2013.
  13. ↑ "People and Society# Ethnic groups in Iran". The World Factbook. Archived from the original on 3 February 2012. Retrieved 13 August 2013.
  14. ↑ "Country profile:Iran" (PDF). Library of Congress. May 2008. Retrieved 13 August 2013.
  15. ↑ "Iran / Peoples". Looklex Encyclopaedia. Archived from the original on 3 March 2016. Retrieved 25 September 2013.
  16. ↑ "Iran # Languages". Encyclopædia Bratannica (به انگلیسی). Retrieved September 25, 2013.
  17. ↑ . Minority Rights Group International. April 2009 https://web.archive.org/web/20130921080129/http://www.minorityrights.org/5092/iran/iran-overview.html. Archived from the original on 21 September 2013. Retrieved 26 September 2013. {{cite news}}: Missing or empty |title= (help)
  18. ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ ۱۸٫۲ ۱۸٫۳ ۱۸٫۴ ۱۸٫۵ ۱۸٫۶ "Iran-Azerbaijanis". Library of Congress Country Studies. December 1987. Retrieved 13 August 2013.
  19. ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ ۱۹٫۲ ۱۹٫۳ ۱۹٫۴ ۱۹٫۵ ۱۹٫۶ "Country Study Giude-Azerbaijanis". STRATEGIC INFORMATION AND DEVELOPMENTS-USA. Retrieved 13 August 2013.[پیوند مرده]
  20. ↑ "Orumiye". Encyclopædia Britannica. Retrieved 2013-08-13.
  21. ↑ "Ardabīl". Encyclopædia Britannica. Retrieved 2013-08-13.
  22. ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ ۲۲٫۲ ۲۲٫۳ ۲۲٫۴ ۲۲٫۵ R. Tapper (August 18, 2011). "AZERBAIJAN vi. Population and its Occupations and Culture". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Bibliotheca Persica Press. Retrieved September 26, 2013.
  23. ↑ "Tehran". Looklex Encyclopaedia. Archived from the original on 17 December 2010. Retrieved 2013-07-04.
  24. ↑ "Tehran, Political situation". Municipality of Tehran. Archived from the original on 21 September 2013. Retrieved 2013-08-16.
  25. ↑ "Censuses of Republic of Azerbaijan 1979, 1989, 1999, 2009". National Statistical Committee of the Republic of Belarus. 2009. Archived from the original on 30 November 2012. Retrieved 16 August 2013.
  26. ↑ "People and Society# Ethnic groups in Azerbaijan". The World Factbook. 1999. Archived from the original on 9 July 2016. Retrieved 2013-08-16.
  27. ↑ «Azerbaijan». The Washington Times. دریافت‌شده در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۳.
  28. ↑ "Baku". Encyclopædia Britannica. Retrieved 2013-08-13.
  29. ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ "Ethnic groups in Azerbaijan". Statistical Center of Azerbaijan. 2009. Retrieved 13 August 2013.
  30. ↑ "Азербайджанцы: взгляд из Дагестана". Независимая газета. 2001-10-16. Archived from the original on 27 April 2012. Retrieved 25 September 2013. {{cite web}}: Unknown parameter |autor= ignored (|author= suggested) (help)В Дагестане азербайджанцев не считают диаспорой, они здесь коренной народ - один из 14 так называемых титульных народов, записанных в республиканской Конституции.
  31. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ اكتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۳. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  32. ↑ "Всероссийская перепись населения 2010 года. Национальный состав населения по регионам России". «Федеральная служба государственной статистики». Archived from the original on 27 April 2012. Retrieved 26 September 2013.
  33. ↑ "Республика Дагестан". Газета «Коммерсантъ». 21.05.2010. Archived from the original on 27 April 2012. Retrieved 26 September 2013. {{cite web}}: Check date values in: |date= (help); Cite has empty unknown parameter: |5= (help)
  34. ↑ Этносостав населения Дербентского района. 2002
  35. ↑ "НАСЕЛЕНИЕ ДАГЕСТАНА". www.ethno-kavkaz.narod.ru. Archived from the original on 30 May 2012. Retrieved 26 September 2013.
  36. ↑ National Statistics Office of Georgia: General Population Census of 2002. Ethnic Groups by Major Administrative-Territorial Units بایگانی‌شده در ۲۰۱۸-۱۰-۰۴ توسط Wayback Machine
  37. ↑ Alan Cowell. Turks at Rally Assail Soviet Moves. New York Times. January 26, 1990. Retrieved August 20, 2009.
  38. ↑ (ترکی) Iğdır Sevdası, Mücahit Özden Hun
  39. ↑ (ترکی) KARS: AKP'nin kozu tarım desteği. Milliyet. 23 June 2007. Retrieved 6 December 2008
  40. ↑ Портал "Всероссийская перепись населения 2010 года" - Окончательные итоги Всероссийской переписи населения 2010 года:Национальный состав населения Российской Федерации بایگانی‌شده در ۴ دسامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
  41. ↑ "Итоги переписи". 2002 census. Russian Federation State Statistics Service. 2004. Archived from the original on 2 February 2008. Retrieved 17 January 2012.
  42. ↑ van der Leeuw, Charles (2000). Azerbaijan: a quest for identity: a short history. Palgrave Macmillan. p. 19. ISBN 978-0-312-21903-1.
  43. ↑ Azerbaijan Acts to Limit the Discrimination Against Azeris in Russia by Nailia Sohbetqizi. Eurasianet.org. 11 November 2002. Retrieved 15 September 2006
  44. ↑ "Turkey: Religions & Peoples" بایگانی‌شده در ۱۴ دسامبر ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine, Encyclopedia of the Orient. Retrieved 7 June 2006.
  45. ↑ "Turkey-Peoples". Looklex Encyclopaedia. Archived from the original on 6 اكتبر 2014. Retrieved 13 August 2013. {{cite news}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  46. ↑ State Statistics Department of Georgia: 2002 census. Retrieved 16 July 2006. بایگانی‌شده در ۳۱ اوت ۲۰۰۶ توسط Wayback Machine
  47. ↑ "languages in Georgia". Ethnologue. 2013. Retrieved 16 August 2013.
  48. ↑ Ethnic Composition of Kazakhstan (2009 census). Retrieved 18 August 2013.
  49. ↑ Gunaz TV article on Stalin's Repressions
  50. ↑ Азербайджанцы хорошо интегрированы в германское общество – Нусрет Дельбест | Азербайджанцы хорошо интегрированы в германское общество – Нусрет Дельбест | Ежедневный информационный ресурс – "Azeri.ru – Азербайджанцы в России". "Azeri.ru. Retrieved on 2011-06-18.
  51. ↑ "About number and composition population of Ukraine by data All-Ukrainian census of the population 2001". Ukraine Census 2001. State Statistics Committee of Ukraine. Retrieved 17 January 2012.
  52. ↑ "AZERI OF NETHERLANDS". People Groups. Retrieved 18 August 2013.
  53. ↑ Azerbaijan Ministry of Foreign Affairs: Bilateral relations with the Netherlands: Diaspora. NB Of these, 7,000 are immigrants from Azerbaijan. Retrieved on 3 June 2009
  54. ↑ Population and Housing Census 2009. Book 2. Part 1. (in tables). Population of Kyrgyzstan. (Перепись населения и жилищного фонда Кыргызской Республики 2009. Книга 2. Часть 1. (в таблицах). Население Кыргызстана) (PDF), Bishkek: National Committee on Statistics, 2010, archived from the original (PDF) on 30 May 2011, retrieved 26 September 2013
  55. ↑ Oguz-Gassanly, Murad (2001). "Azeri Diaspora. The Case of the United Kingdom". Azeri Voice. Archived from the original on 2 May 2014. Retrieved 17 January 2012.
  56. ↑ http://www.census.gov/population/cen2000/stp-159/STP-159-Azerbaijan.pdf
  57. ↑ Iranian Studies Group at MIT, Iranian-American Community Survey Results, 2005 بایگانی‌شده در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine. Web.mit.edu. Retrieved November 28, 2011.
  58. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۳.
  59. ↑ http://www.eurasianet.org/departments/insightb/articles/eav050809c.shtml
  60. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۳.
  61. ↑ "Ethnic Origin (264), Single and Multiple Ethnic Origin Responses (3), Generation Status (4), Age Groups (10) and Sex (3) for the Population in Private Households". Statistics Canada. 2011. Retrieved 13 August 2013. In the 2011 census, 1,985 people indicated 'Azeri'/'Azerbaijani' as a single response and 2,595 as part of multiple origins.
  62. ↑ Moridi, Reza (June 25, 2010). "Azerbaijani diaspora in Canada should do much to resist Armenians". News.Az.
  63. ↑ http://www.enpi-info.eu/ بایگانی‌شده در ۱۴ دسامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine... /Azerbaijan_Profile2008.pdf
  64. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ اوت ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۳.
  65. ↑ "The National Structure of the Republic of Uzbekistan". Umid World. 1989. Archived from the original on 23 February 2012. Retrieved 17 January 2012.
  66. ↑ "Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по республикам СССР". Демоскоп Weekly (به روسی) (493–494). 1–22 January 2012. Retrieved 17 January 2012.
  67. ↑ "Population Census 2009" (PDF). National Statistical Committee of the Republic of Belarus. Archived from the original (PDF) on 18 September 2010. Retrieved 17 April 2013.
  68. ↑ Poleshchuk, Vadim (March 2001). "Accession to the European Union and National Integration in Estonia and Latvia" (PDF). European Center for Minority Issues. Archived from the original (PDF) on 2 March 2011. Retrieved 18 January 2012. 232 citizens
  69. ↑ ۶۹٫۰ ۶۹٫۱ ۶۹٫۲ "Population by national and/or ethnic group, sex and urban/rural residence". United Nations Statistics Division. Retrieved 17 January 2012.
  70. ↑ Михаил Тульский. "Итоги переписи населения Таджикистана 2000 года: национальный, возрастной, половой, семейный и образовательный составы". «Демоскоп». Archived from the original on 25 August 2011. Retrieved 26 September 2013.
  71. ↑ 2006 Australian Census بایگانی‌شده در ۷ ژانویه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine. NB According to the 2006 census, 290 people living in Australia identified themselves as of Azeri ancestry, although the Australian-Azeri community is estimated to be larger.. Retrieved 1 April 2008.
  72. ↑ Azerbaijan Ministry of Foreign Affairs: Azerbaijan-Austria relations: Diaspora Info (February 2008). NB Of these, about 70-75 % are Iranian Azerbaijanis, 15-20 % are Turkish Azeris and 5-10 % are Azeris originally from Azerbaijan and the former Soviet Union.
  73. ↑ StatBank Denmark (2010). Controllato 14 agosto 2010.