پنوموکونیوز
| پنوموکونیوز | |
|---|---|
 | |
| آزبست | |
| تخصص | پزشکی ریه  |
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
| آی‌سی‌دی-۱۰ | J60-J65 |
| آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام | 500-505 |
| دادگان بیماری‌ها | 31746 |
| سمپ | D011009 |
پنوموکونیوز (Pneumoconiosis) گروهی از بیماری‌های تحدیدی ریوی ناشی از استنشاق غبارهای معدنی هستند (مانند آزبست، سیلیس و فلزاتی چون آهن و بریلیوم). استنشاق مداوم این ذرات در طی سال‌ها ممکن است باعث ایجاد مناطق کوچک التهابی و فیبروز در ریه گردد.
واژه پنوموکونیوز از واژه‌های یونانی pneumo به معنی هوا و نفس (و شش) و coniosis از ریشه konis به معنی غبار تشکیل شده و «غبارشُشی» معنی می‌دهد.
انواع
[ویرایش]غبارششی را می‌توان با در نظر گرفتن عوامل ایجادکننده، علایم رادیولوژیکی، ضایعات پاتولوژیکی یا شرایط محیطی طبقه‌بندی نمود:
- طبقه‌بندی با توجه به شرایط محیطی:
بر این اساس پنوموکونیوزها به دو دسته شغلی و غیر شغلی تقسیم می‌شوند. منظور از پنوموکونیوزهای غیر شغلی تغییراتی است که در ریه شهرنشین‌ها در اثر استنشاق هوای آلوده شهری ایجاد می‌گردد.
- طبقه‌بندی با توجه به عوامل ایجادکننده:
در این طبقه‌بندی پنوموکونیوزها به خصوص پنوموکونیوزهای شغلی را می‌توان به سه دسته پنوموکونیوزهای ناشی از گرد و غبارهای معدنی، گیاهی و حیوانی تقسیم‌بندی نمود.آزبستوزیس ناشی از آزبست، سیلیکوزیس از سیلیکا، آنتراکوزیز یا ریه سیاه ناشی از زغال سنگ، فیبروز بوکسیت از بوکسیت، سیدروزیز از آهن، سیلیکوسیدروزیز از آهن و سیلیس هم‌زمان و ....
- طبقه‌بندی با توجه به ضایعات پاتولوژیکی:
در این نوع طبقه‌بندی پنوموکونیوزها به دو دسته پنوموکونیوزهای شدید یا بدخیم (مانند آزبستوزیس و سیلیکوزیس) و پنوموکونیوزهای خفیف یا خوش خیم (مانند سیدروزیس و باریتوزیس) تقسیم می‌شوند.
- طبقه‌بندی رادیولوژیکی:
بیشتر پنوموکونیوزهای ناشی از گرد و غبارهای معدنی سبب به وجود آمدن تغییرات رادیولوژیکی در ریه می‌گردند. بررسی این تغییرات با در نظر گرفتن سابقه شغلی کارگر کافی می‌باشد. در صورتی‌که گرد و غبارهای آلی چون پنبه یا کنف سبب ایجاد تغییرات کلاسیک نمی‌گردند.
تشخیص و درمان
[ویرایش]بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل رادیوگرافی قفسه سینه و آزمون‌های عملکرد ریه (محدودیت حجم‌های ریوی در اسپیرومتری) باشند.
بیماری درمان خاصی ندارد و هدف از درمان، تسکین علایم و برطرف کردن عوارض است شاید اکسیژن تراپی، فیزیوتراپی ریوی، دوری از غبار، ترک سیگار و بخور مفید باشند. تزریق واکسن سل و آنفلوآنزا ممکن است مفید باشند. اقدامات زیر ممکن است سبب تسکین علایم و محافظت در برابر عفونت‌های ریوی مکرر گردد:
- اقدام به درمان طبی برای هرگونه عفونت تنفسی از جمله سرماخوردگی - سکونت در مناطق آب وهوایی گرم و خشک و اکسیژن بالا در صورت پیشرفته بودن بیماری - تخلیه ترشحات نایژه‌ای بااستفاده از یک دستگاه مرطوب‌کننده با بخار سرد جهت رقیق کردن ترشحات ریوی و در نتیجه آسان تر تخلیه شدن آن‌ها با سرفه. - ترک استعمال دخانیات - گشادکننده‌های برونش، خلط‌آور و در صورت نیاز آنتی‌بیوتیک
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Pneumoconiosis». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۱۲.
