پوروشا
پوروشا (انگلیسی: Purusha)، در آخرین سرودهای «ودا» خدای یگانه ای جلوه می‌کند که خالق و پروردگار جهانیان است و «پوروشا» نامیده شده‌است.[۱]
سانکهیا
[ویرایش]در میان مکاتب فلسفی هند، فقط مکتب سانکهیا به‌طور خاص به مسئله آفرینش پرداخته و مسئله پیدایش درجات هستی، کیفیت اصول آفرینش، ارتباط این اصول بایکدیگر و سلسله مراتبی که براساس این اصول ایجاد شده را به‌طور مبسوط مورد بررسی قرار داده‌است.
به‌طور کلی مکتب سانکهیا ریشه کائنات و مادر خلقت را پراکریتی یا ماده اولیه می‌داند که بر اثر آمیزش با پوروشا (Purusha) یا روح، همه کائنات را به وجود می‌آید. بر طبق این مکتب، اساساً تار و پود عالم مبتنی بر فعل و انفعالات ماده اولیه و روح است.
سه اصل بزرگ مکتب سانکهیا
[ویرایش]نطفه سه اصل بزرگ مکتب سانکهیا، یعنی اصل فاعل یا پوروشا، اصل منفعل یا پراکریتی و اولین موجودی که از امتزاج این دو پدید می‌آید، یعنی عقل کل را می‌توان در سرود آفرینش و تکوین ریگ ودا باز شناخت.[۲]
نظام فلسفی «میمامسا» دو واقعیتِ پوروشا (purussa) و پراکریتی (ماده نخستین) (prakrti) را واقعیت غایی می‌داند.[۳]
مفهوم دیگری که از پوروشا در اوپانیشادها، دربارهٔ انسان مطرح شده، گاهی برابر با آتمن و به معنی قلب و روح است[۴]
منابع
[ویرایش]- ↑ داریوش شایگان، ادیان و مکتبهای فلسفی هند جلد دوم – تهران: امیر کبیر ۱۳۸۶- ص ۱۹–۳۶۸
- ↑ آفرینش در وداها، علی نقی باقر شاهی، تاریخ فلسفه، سال اول شماره دوم پاییز ۱۳۸۹
- ↑ درآمدی بر وحدت وجود در فلسفه هند، مهدی مسیب زاده، معرفت ۱۳۸۶ شماره ۱۱۳
- ↑ آفرینش انسان در قرآن و اوپانیشادهای کهن، ابوالفضل محمودی، عصمت بسطامی، قبسات
 | این یک مقالهٔ خرد هندوئیسم است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||