پوگروم چنتستوخووا

بازار قدیمی شهر چنتستوخووا در آغاز سده بیستم

پوگروم چنتستوخووا به آشوبی یهودستیزانه مورد مناقشه در ۱۱ اوت ۱۹۰۲ در شهر چنتستوخووا (در آن هنگام بخشی از روسیه تزاری به رهبری نیکلای دوم؛ امروزه بخشی از لهستان) اشاره دارد که بنا بر گزارش یک مقام روس، در پی زدوخوردی میان یک کفش‌دوز و زنی کاتولیک آغاز شد و منجر به کشته شدن عده‌ای در شهر شد.[۱]

گزارش لهستانی‌ها

[ویرایش]

پژوهش‌های تاریخی لهستانی‌ها گزارش‌ها از سوی منابع روس را رد می‌کنند و ادعا دارند که هیچ یهودی در جریان زدوخوردها کشته نشد. زدوخورد در بازار میان یک مرد یهودی و یک لهستانی‌تبار، هر دو مظنون به فعالیت‌های غیرقانونی، به تحریک سربازان ارتش امپراتوری روسیه آغاز شد. تقریباً بلافاصله، درگیری به اعتراض گسترده‌ای علیه اشغال روسیه تبدیل شد و منجر به مرگ دو تن شد.[۲] با بالا گرفتن شورش‌ها، قزاق‌های تزاری با سرنیزه به سر رئیس شورای یهودیان، هنریک مارکوسفلد، کوبیدند و به محله یهودیان حمله کرده و به تجاوز به زنان جوان، غارت و تخریب اموال پرداختند. این نخستین رویداد از این قبیل در تاریخ چنتستوخووا بود.[۳]

در آغاز سده میلادی، ۱۲۰۰۰ یهودی در چنتستوخووا زندگی می‌کردند و حدود ۲۹ درصد از جمعیت شهر را تشکیل می‌دادند. روابط میان یهودیان و لهستانی‌تبارها در شهر خوب گزارش شده‌است.[۴] به نوشته پدر یان زویزک: «محصولات طلافروشان یهودی نه تنها فضای داخلی کنیسه شهر، بلکه درون برخی کلیساهای کاتولیک‌ها، را نیز آراسته‌است.»[۵] با این حال شورشهای ضدروسی در مه ۱۸۹۴ با شرکت ۲٬۲۰۰ کارگر آغاز شدند.[۶] روابط با نیروهای اشغالگر در سال ۱۹۰۵ و هنگامی که بسیاری از کارگران اعتصابی توسط روس‌ها کشته، یا دستگیر و به سیبری فرستاده شدند، به کمترین حد خود رسید.[۶]

گزارش روس‌ها و یهودیان از رویداد

[ویرایش]

به گفته فرماندار تزاری مستقر در پیوترکوف، گروهی به مغازه‌های یهودیان در چنتستوخووا حمله کردند و در نتیجه چهارده یهودی و یک ژاندارم روسی کشته شدند. گفته می‌شود که ارتش امپراتوری که برای برقراری نظم وارد شده بود، توسط این جمعیت سنگسار شده‌است. به گفته فرماندار روس، سربازان سپس اقدام به شلیک کرده و دو آشوبگر لهستانی را کشته و چندین تن دیگر را زخمی کردند. در طی چند روز، گزارش حکومت تزاری از روسیه به مطبوعات خارجی راه یافت. شرح ادعایی این حادثه توسط نیویورک تایمز در ۱۴ سپتامبر سال ۱۹۰۲ نقل شد.[۷]

به دلیل وجود تعداد زیادی از یهودیان و اهمیت این شهر به عنوان زیارتگاه کاتولیک‌های لهستانی ، چنتستوخووا گهگاه با آشوب‌های ضدیهودی روبرو می‌شد.[۱] در ۲۷ مه ۱۹۱۹، پنج یهودی در انتقام از تیراندازی به یک افسر لهستانی توسط یک جوان یهودی در روز روشن در خیابانی در شهر کشته شدند. در ژوئن ۱۹۳۷، هنگام تلاش برای سرقت از یک مغازه یهودی، یکی از رهگذران مسیحی توسط یکی از اعضای بوند (Bund) مورد اصابت گلوله قرار گرفت و در نتیجه ده‌ها مؤسسه یهودی توسط جوانان راستگرا نابود شدند، ولی این رویدادها هیچ کشته‌ای از دو طرف نداشت.[۲] در طول دوره میان دو جنگ جهانی، بازرگانان یهودی صنایع نساجی، چرم و مواد غذایی محلی را در اختیار خود داشتند. بیش از نیمی از تأسیسات خرده‌فروشی متعلق به یهودیان پیش از جنگ جهانی دوم در چنتستوخووا قرار داشت.[۸]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Theodore R. Weeks Polish-Jewish relations 1903-1914: The view from the chancellery. Canadian Slavonic Papers, Sep-Dec 1998.الگو:Not in citation given
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Dorota Steinhagen (July 4, 2016). "Rocznica pogromu". Częstochowa. Wiadomości (به لهستانی). Wyborcza.pl.
  3. ↑ "Historie Jarosława Kapsy". Zdarzyło sie tutaj. Czy.info.pl. August 12, 2013. Archived from the original on March 6, 2016. Retrieved September 28, 2016.
  4. ↑ Adam Marczewski (2009). "Częstochowa". Historia - Społeczność żydowska przed 1989. Virtual Shtetl, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
  5. ↑ Dr. Teodor Kubina. "Statements of Czestochowa Bishop". 3. Polish and Jewish communities in Częstochowa. Warsaw, Waltham, New York: The American Association for Polish-Jewish Studies, AAPJS.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Pracownia naukowa (2016). "Częstochowa wczoraj i dziś". Archiwum Państwowe w Częstochowie. Archived from the original on 2016-10-02. Retrieved 2016-09-28.
  7. ↑ Anti-Semitic outbreak, New York Times, September 14, 1902.
  8. ↑ Jerzy Mizgalski, Dzieje Żydów częstochowian. Gazeta.pl via Internet Archive.