چاپلوسی

چاپلوسی (به انگلیسی: Flattery) (در زبان هندی:चापलूसी करना (/cāpalūsī karanā/)) به همان معنای مصطلح در ایران: تملق، تملق‌گویی، یک واژهٔ هندی است که ریشهٔ سانسکریت دارد و در محاورات هند امروز، مشتقات فراوانی از این کلمه مورد استفاده است.

تاریخچه ورود به زبان فارسی

بنا بر مدارک، قدیمی‌ترین منبعی که این لغت را در زبان فارسی ضبط کرده، لغت فرس اسدی در ۷۲۱ هجری است.

چاپلوسی به‌معنای مدح و ثنای کسی به‌منظور جلب توجه یا دریافت چیزی است و یکی از رذایل به‌شمار می‌رود.

معنا و مفهوم چاپلوسی

عبدالرحمان بن اسحاق جوهری در صحاح می‌گوید: «رجلٌ مُلِق»؛ یعنی چیزی را می‌گوید که قلباً به آن اعتقاد ندارد.

پاچه‌خاری

پاچه‌خاری اصطلاحی ابداعی و مودبانه‌شده‌ است که برای چاپلوسی بیش از حد به‌کار برده شده و نوع خاصی از توسل به احساسات است. پاچه‌خار نوعی توهین محسوب می‌شود. در مجموعه تلویزیونی پاورچین و شبهای برره ساختهٔ مهران مدیری این واژه به صورت اغراق‌آمیز استفاده شده و در گویش کنونی زبان فارسی ماندگار شد.

جستارهای وابسته

• توطئه
• خودشیرینی

منابع

Colins Dictionary: चापलूसी करना

GyanApp Hindi Dictionary: चापलूसी का अंग्रेज़ी में मतलब^{[پیوند مرده]}

پژوهشهای لغوی، ص۱۶۵-چاپلوس

• تملق