چرخش شبانه‌روزی
چرخه شبانه‌روزی (Diurnal cycle) به هر الگویی گفته می‌شود که هر ۲۴ ساعت یکبار در نتیجه یک چرخش کامل سیاره زمین به دور محور خود تکرار می‌شود.[۱] چرخش زمین باعث نوسانات دمای سطح در طول روز و شب و همچنین تغییرات آب و هوا در طول سال می‌شود. چرخه شبانه‌روزی عمدتاً به تابش خورشیدی ورودی بستگی دارد. چرخش زمین نسبت به خورشید باعث چرخه ۲۴ ساعته روز/شب می‌شود.[۲]
در اقلیم‌شناسی، چرخه شبانه‌روزی یکی از اساسی‌ترین اشکال الگوهای آب و هوایی است، از جمله تغییرات در دمای روزانه و بارندگی.[۱] چرخه‌های شبانه‌روزی ممکن است تقریباً سینوسی باشند یا شامل اجزای یک سینوسی کوتاه شده (به دلیل طلوع و غروب خورشید) و آرامش حرارتی (خنک‌کننده نیوتن) در شب باشند. چرخه شبانه‌روزی همچنین به دلیل فرآیندهایی مانند فتوسنتز و تنفس سلولی تأثیر زیادی بر سطح کربن دی‌اکسید در جو دارد.[۳]
به‌طور خلاصه، چرخه شبانه‌روزی به تغییرات منظم و قابل پیش‌بینی در طول یک روز اشاره دارد که ناشی از چرخش زمین به دور محور خود و تأثیر آن بر دما، نور و سایر عوامل محیطی است. این چرخه در بسیاری از جنبه‌های زندگی، از جمله رفتار و فیزیولوژی گیاهان و جانوران، و همچنین الگوهای آب و هوایی و جوی، نقش مهمی ایفا می‌کند.
پیامدهای زیست‌شناختی
[ویرایش]چرخش‌های شبانه‌روزی نور و دما می‌تواند سبب چرخه‌های مشابهی در فرآیندهای زیست‌شناختی، مانند فتوسنتز در گیاهان[۳] و افسردگی بالینی در انسان شود.[۴] پاسخ گیاه به چرخه‌های محیطی حتی ممکن است چرخه‌های غیرمستقیم را در فعالیت‌های میکروبی ریزوسفر، از جمله تثبیت نیتروژن ایجاد کند.[۵]
چرخش نیمه‌روزانه
[ویرایش]چرخش نیمه‌روزانه، به الگویی گفته می‌شود که تقریباً هر دوازده ساعت یا تقریباً دو بار در روز رخ می‌دهد. اغلب اینها می‌تواند مربوط به جزر و مد ماه باشد، که در این صورت فاصله زمانی نزدیک‌تر به ۱۲ ساعت و ۲۵ دقیقه است.
منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Betts, A (2015). Diurnal Cycle (به انگلیسی) (2nd ed.). pp. 319–23. doi:10.1016/B978-0-12-382225-3.00135-3.
- ↑ Hartmann, Dennis L. (1994). "The Energy Balance of the Surface". International Geophysics (به انگلیسی). 56: 81–114. doi:10.1016/S0074-6142(08)60561-6. ISSN 0074-6142.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Matthews, Jack S.A.; Vialet-Chabrand, Silvere R.M.; Lawson, Tracy (2017). "Diurnal Variation in Gas Exchange: The Balance between Carbon Fixation and Water Loss". Plant Physiology. 174 (2): 614–623. doi:10.1104/pp.17.00152. ISSN 0032-0889. PMC 5462061. PMID 28416704.
- ↑ Wirz-Justice, Anna (2008). "Diurnal variation of depressive symptoms". Dialogues in Clinical Neuroscience. 10 (3): 337–343. doi:10.31887/DCNS.2008.10.3/awjustice. ISSN 1294-8322. PMC 3181887. PMID 18979947.
- ↑ G.K., Sims; Dunigan, E.P. (1984). "Diurnal and seasonal variations in nitrogenase activity (C2H2 reduction) of rice roots". Soil Biology and Biochemistry (به انگلیسی). 16 (1): 15–18. doi:10.1016/0038-0717(84)90118-4. ISSN 0038-0717.