چرکسها در ترکیه (ترکی استانبولی: Türkiye'deki Çerkesler) یکی از بزرگترین اقلیتهای قومی در ترکیه هستند که بین ۱۳۰،۰۰۰ هزار نفر تا ۲،۰۰۰،۰۰۰ تا ۵،۰۰۰،۰۰۰ تا ۷،۰۰۰،۰۰۰ میلیون نفر تخمین زده میشوند. [۱۳][۱۴][۱۵]آبازین ها و آبخازی ها نزدیکترین گروههای قومی به چرکسها هستند که بهطور معمول بخشی از چرکسها در نظر گرفته میشوند.
پس از شکست عثمانیها در قفقاز از روسیه و امضاء عهدنامه آدریانوپل در ۱۲۴۵/۱۸۲۹ چرکسها تا سال ۱۲۸۱/۱۸۶۴ مقاومت زیادی در برابر روسها کردند[۱۶] و بنا بر گزارشهای عثمانی ۵۹۵٬۰۰۰ چرکس در میان سالهای ۱۲۷۲/۱۸۵۶ و ۱۲۸۱/۱۸۶۴ منطقه بومی خود در قفقاز را ترک کرده و به آناتولی و روملی مهاجرت کردند. در زمان عثمانیان، بهویژه در سدهٔ ۱۷ میلادی، بردگان چرکس به مناصب بالایی در دستگاه حکومتی عثمانی رسیدند.
پس از آن دوره، نوادگان این موج عظیم مهاجران چرکس (و لاز و غیره) به تدریج ترکزبان شده به طوریکه شمار بزرگی از مردم ترکزبان ترکیه امروزی از تبار آسیانی (چرکس و لاز و گرجی…) هستند. بر پایه سرشماری سال ۱۹۴۵ در ترکیه، تنها ۶۶٬۶۹۱ چرکس هنوز به زبان چرکسی صحبت میکردند.
در سرشماری سال ۱۹۶۵ میلادی، زبان چرکسی زبان اول ۵۸،۳۳۹ نفر و زبان دوم ۴۸،۶۲۱ نفر از شهروندان ترکیه ای بود که در استانهای قیصریه، توقات و قهرمان مرعش بیشترین پراکندگی را داشتند.
↑Heinz Kloss & Grant McConnel, Linguistic composition of the nations of the world, vol,5, Europe and USSR, Québec, Presses de l'Université Laval, 1984, ISBN2-7637-7044-4
↑Circassia, Unrepresented Nations and Peoples Organization.
↑Ülkü Bilgin: Azınlık hakları ve Türkiye. Kitap Yayınevi, Istanbul 2007; S. 85. ISBN 975-6051-80-9 (Turkish Language)
↑Alankuş, Sevda (1999). Taymaz, Erol (ed.). Kültürel-Etnik Kimlikler ve Çerkesler. Ankara, Turkey: Kafder Yayınları.
↑Alankuş, Sevda; Taymaz, Erol (2009). "The Formation of a Circassian Diaspora in Turkey". Adyghe (Cherkess) in the 19th Century: Problems of War and Peace. Adygea, Russia: Maikop State Technology University. p. 2. Retrieved 4 May 2016. Today, the largest communities of Circassians, about 5–7 million, live in Turkey, and about 200,000 Circassians live in the Middle Eastern countries (Jordan, Syria, Egypt, and Israel). The 1960s and 1970s witnessed a new wave of migration from diaspora countries to Europe and the United States. It is estimated that there are now more than 100,000 Circassian living in the European Union countries. The community in Kosovo expatriated to Adygea after the war in 1998.