ژان پیر بوآیه

ژان پیر بوآیه
۲مین ٰرئیس جمهور هائیتی
دوره مسئولیت
۳۰ مارس ۱۸۱۸ – ۱۳ فوریه ۱۸۴۳
پس ازالکساندر پتیون
پیش ازCharles Rivière-Hérard
اطلاعات شخصی
زاده۱۵ فوریهٔ ۱۷۷۶
پورتو پرنس
درگذشته۹ ژوئیهٔ ۱۸۵۰ (۷۴ سال)
پاریس
ملیتهائیتی
همسر(ان)Marie-Madeleine Lachenais
خدمات نظامی
وفاداری فرانسه
 هائیتی
خدمت/شاخهرتش بومی[۱]
ارتش انقلابی فرانسه
درجهافسر ژنرال
جنگ‌ها/عملیات‌انقلاب هائیتی

ژان پیر بوآیه (انگلیسی: Jean-Pierre Boyer; ۱۵ فوریهٔ ۱۷۷۶ – ۹ ژوئیهٔ ۱۸۵۰) سیاستمدار اهل هائیتی و یکی از رهبران انقلاب هائیتی و رئیس‌جمهور هائیتی از ۱۸۱۸ تا ۱۸۴۳ بود. او شمال و جنوب این کشور را دوباره متحد کرد. در سال ۱۸۲۰ وارد جمهوری هائیتی شد و هائیتی تازه استقلال یافته اسپانیایی (سانتو دومینگو) را نیز ضمیمه کرد و تا سال ۱۸۲۲ تمام هیسپانیولا را تحت یک دولت هائیتی قرار داد. بوآیه که مدتی کمتر از ۲۵ سال رئیس‌جمهور بود، طولانی‌ترین دوره حکومت هر رهبر هائیتی را داشت.[۲]

جوانی و تحصیل

[ویرایش]

بوآیه در پورتو پرنس متولد شد و فرزند دورگه یک خیاط فرانسوی و یک مادر آفریقایی، برده سابق از کنگو، بود. پدرش اورا برای تحصیل به فرانسه فرستاد. در طول انقلاب فرانسه، او در منصب یک فرمانده گردان جنگید[۳] و در سال‌های اولیه انقلاب هائیتی علیه توسان لوورتور به جنگ برخاست. او بعداً با آندره ریگو، که او هم از اصل و نسب مولاتو بود، در قیام نافرجام دومی علیه توسان متحد شد و تلاش کرد کنترل منطقه جنوبی سنت‌دومینگ را حفظ کند.[۴]

پس از تبعید در فرانسه، بوآیه و الکساندر پتیون در سال ۱۸۰۲ دوباره به نیروهای فرانسوی به رهبری ژنرال شارل لکلرک بازگشتند. پس از اینکه مشخص شد فرانسوی‌ها قصد دارند دوباره برده‌داری و محدودیت‌ها را بر رنگین‌پوستان آزاد شده اعمال کنند، بوآیه به میهن‌پرستان تحت رهبری پتیون و ژان-ژاک دسالین، که مستعمره را به استقلال رسانده بودند، پیوست. پس از اینکه پتیون در جمهوری هائیتی در جنوب به قدرت رسید، بوآیه را به عنوان جانشین خود انتخاب کرد. گفته می‌شود که او تحت تأثیر معشوقش، ماری-مادلین لاچنایس، که در نقش مشاور سیاسی او عمل می‌کرد، قرار داشت.[۵]

پس از قیام بردگان آفریقایی در شمال سنت دومینگ در سال ۱۷۹۱، بوآیه به کمیسران فرانسوی پیوست و برای مبارزه با صاحبان مزارع و سلطنت‌طلبان به آنجا رفت.[۶] در سال ۱۷۹۴، نیروهای بریتانیایی که سعی داشتند از ناآرامی‌ها برای تصرف مستعمره استفاده کنند، به سنت دومینگ حمله کردند. بوآیه به ژاکمل رفت و در آنجا با رهبر مولاتو، ژنرال آندره ریگو، متحد شد. وقتی دیگر رهبران مولاتو تسلیم توسان لوورتور در جنوب سنت دومینگ شدند، بوآیه به همراه ریگو و الکساندر پیتون به فرانسه گریخت.[۷]

در آن زمان، ایالات متحده از فرانسه در برقراری مجدد کنترل بر مستعمره حمایت می‌کرد و فرانسه ۲۰۰۰۰ سرباز را به سنت دومینینگ اعزام کرد. بوآیه به پاریس سفر کرد و تا سال ۱۸۰۱ در آنجا ماند.

ایالت هائیتی

[ویرایش]

در سال ۱۸۱۸ پتیون درگذشت و بوایه به عنوان دومین رئیس‌جمهور جمهوری هائیتی جایگزین او شد. این انتقال برنامه‌ریزی شده بود زیرا که پتیون بوایه را به عنوان جانشین خود انتخاب کرده بود و سنا نیز انتخاب او را تأیید کرد. قانون اساسی اصلاح شده ۱۸۱۶ به رئیس‌جمهور اختیار انتخاب جانشین خود را، به عنوان اقدامی برای محافظت از کشور در برابر نفوذ بیگانگان، می‌داد. جوزف بالتازار اینگیناک نیز به عنوان منشی و دست راست رئیس‌جمهور به کار خود ادامه داد.[۸]

اتحاد هیسپانیولا

[ویرایش]

در ۳۰ نوامبر ۱۸۲۱، خوزه نونز د کاسرس، رئیس‌جمهور بخش اسپانیایی هیسپانیولا، استقلال بخش اسپانیایی جزیره را اعلام کرد. [۹] کشور جدید به نام جمهوری اسپانیایی هائیتی شناخته شد. ۱ دسامبر ۱۸۲۱، رهبران ملت جدید تصمیم گرفتند آن را با کلمبیای بزرگ متحد کنند.[۱۰]

تبعید و درگذشت

[ویرایش]

بوایه تا سال ۱۸۴۳ حاکم بود. در این زمان اوبا وضعیت بد اقتصادی روبرو بود که با زلزله ۱۸۴۲ کپ هائیتین بدتر شده بود. در اواخر ژانویه به اکثریت محروم جمعیت روستایی تحت رهبری شارل ریویه-هرارد افزوده شد. در ۱۳ فوریه ۱۸۴۳، بوایه از هائیتی به جامائیکا فرار کرد. او سرانجام در تبعید در فرانسه اقامت گزید و در سال ۱۸۵۰ در پاریس درگذشت. نوادگان بوایه هنوز در هائیتی زندگی می‌کنند.

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ Fombrun, Odette Roy, ed. (2009). "History of The Haitian Flag of Independence" (PDF). The Flag Heritage Foundation Monograph And Translation Series Publication No. 3. p. 13. Archived from the original (PDF) on 4 March 2016. Retrieved 24 December 2015.
  2. ↑ "Jean - Pierre Boyer; President of Haiti (ruler of all Hispaniola after 1822), 1818-43". NYPL Digital Collections (به انگلیسی). Retrieved 2024-01-20.
  3. ↑ «Image 167 of Page view copy 1». Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۲۰.
  4. ↑ «Haiti Chapter 1 Timeline - 454 Words | Bartleby». www.bartleby.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۲۲.
  5. ↑ «Femmes d'Haiti : Marie-Madeleine (Joute) Lachenais». web.archive.org. ۲۰۱۵-۰۹-۲۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۳.
  6. ↑ «Boyer, Jean-Pierre (1776–1850) | Encyclopedia.com». www.encyclopedia.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۲۰.
  7. ↑ Nicholls, David (1974). "A Work of Combat: Mulatto Historians and the Haitian Past, 1847-1867". Journal of Interamerican Studies and World Affairs. 16 (1): 15–38. doi:10.2307/174998. ISSN 0022-1937.
  8. ↑ «Haiti, Free Soil, And Antislavery-Ferrer-40-66». web.archive.org. ۲۰۱۴-۱۲-۲۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۲۷.
  9. ↑ «Haitian Occupation of Santo Domingo 1822». onwar.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۲.
  10. ↑ «The "Spanish Part of Haiti" and Unification, 1819–1822».

پیوند به بیرو

[ویرایش]
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ژان پیر بوآیه موجود است.