کارگر
کارِگر در لغت به معنای کارکننده و کسی که در کارخانه یا کارگاه کار می‌کند و مزد می‌گیرد است، که در مقابل کارفرما قرار دارد.[۱] در قوانین ایران «کارگر کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق‌السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می‌کند».[۲][۳][۴]
معیارهای قانون تشخیص کارگر در ایران
[ویرایش]| بخشی از مقاله‌های مربوط به |
| اتحادیه‌های صنفی و کارگران |
|---|
 |
بر پایهٔ تعریف قانون کارگر، معیارهای تشخیص کارگر از دیگر شاغلان بدین شرح است:[۵]
- داشتن شخصیت حقیقی: کارگر باید شخص حقیقی باشد، و نه شخص حقوقی.
- دریافت حق‌السعی از کارفرما: کارگر باید مابه‌ازای کاری که می‌کند حق‌السعی دریافت کند.
- تبعیت از کارفرما: کارگر باید از دیگری در انجام کار تبعیت کند، یعنی کسی که برای انجام کار از کسی دستور نمی‌گیرد و به صورت مستقل برای خود کار می‌کند کارگر به‌شمار نمی‌آید.
کارگر در مفهوم زحمت‌کش
[ویرایش]
جامعه‌شناسان مارکسیستی بر خلاف جامعه‌شناسان سرمایه‌داری (که جامعه را به طبقات چندگانه تقسیم می‌کنند)، جامعه را به دو طبقهٔ کارگر و سرمایه‌دار تقسیم می‌کنند.[۶] یعنی به جای تعریف کارگر در مقابل کارفرما، کارگر را این‌گونه تعریف می‌کنند که «هر کس که مجبور است برای امر معاش کار کند و حقوق بگیرد، کارگر است». بدین ترتیب، چه فرد یک استاد دانشگاه باشد و چه یک رفته‌گر او یک کارگر به‌شمار می‌آید. کسانی که از این تعریف حمایت می‌کنند بر این باورند که هر کسی که برای درآمد «زحمت» می‌کشد کارگر است. شاید دقیق‌تر این باشد که به جای کارگر این افراد را «زحمت‌کش» بنامیم. چراکه یک کارمند، پزشک، یا یک مهندس هم، برای رسیدن به تخصص و یافتن شغل و انجام وظیفه زحمت بسیاری را متحمل می‌شود، چیزی که شاید کارگران دستی از آن آگاه نباشند.[۷]
رایت میلز، جامعه‌شناس مارکسیست آمریکایی، در قالب چنین تعریفی کارگران را به دو دستهٔ «یقه‌سفیدها» (کارمندان) و «یقه‌آبی‌ها» (کارگران دستی) تقسیم می‌کند. در واقع می‌توان گفت که مقصود از یقه‌سفیدان و یقه‌آبی‌ها، کارگران فکری و کارگران دستی است که به دلیل تلاش طبقات حاکم، بیشتر مردم از آن بی‌خبرند.[۷]
دیدگاه ها درباره کارگران
[ویرایش]- پیامبر اسلام دست کارگری را که زبر و خشن بود، بوسید و گفت: «این دستی است که آتش با آن تماس ندارد.»[۸]
- سید روح الله خمینی کارگران را «ارزشمندترین طبقه و سودمندترین گروه در جامعه ها»، «اساس استقلال کشور»، «ستون فقرات کشور» و «مدیر جامعه انسانیت» توصیف کرد. او اعتقاد داشت که «حیات یک ملت، مرهون کار و کارگر است.»[۹]
- سید علی خامنه ای در ٥ اردیبهشت ١٤٠٣ گفت: «رکن جهش تولید کارگر است. کارگر و کارآفرین دو همکار در خط مقدم نبرد اقتصادی هستند.» وی افزود: «بهبود حال جامعه‌ی کارگری تأثیر بزرگی در بهبود حال کلّ جامعه دارد.»[۱۰]
جستارهای وابسته
[ویرایش]- جنبش کارگری
- اعتصاب
- کارفرما
- نقد کار
- طبقه کارگر
- سازمان بین‌المللی کار
- کارگر ساختمان
- کارگری روزمزد
- حقوق بیکاری
- کارمند
- کارگر یقه‌سفید
- کارگر یقه‌آبی
- دانش‌ورز
- قالب ساز
- معرفی کارگران بر اساس رنگ یقه
منابع
[ویرایش]- ↑ عمید، حسن؛ فرهنگ فارسی عمید، تهران، امیرکبیر، ۱۳۸۰، چاپ ۲۲، ص ۹۵۴.
- ↑ «قانون کار – فصل اول: تعاریف کلی و اصول». سازمان کار و امور اجتماعی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ مه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۵ خرداد ۱۳۸۹.
- ↑ قاون کار ایران، فصل اول: تعاریف کلی و اصول، ماده ۲.
- ↑ «قانون کار – فصل اول: متن قانون کار مصوب 29 آبان 1369». وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ٦ اردیبهشت ۱۳٩٥.
- ↑ «کارگر». پژوهشکده باقرالعلوم. دریافت‌شده در ۵ خرداد ۱۳۸۹.
- ↑ صدر نبوی، رامپور، ماهنامه دانش و توسعه، نیمه اول سال ۱۳۷۴، شماره ۲، صفحهٔ ۳۵ و ۳۶.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ «کارگر کیست و طبقه کارگر کدام است؟». شرکت شاسی‌ساز ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ سپتامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۵ خرداد ۱۳۸۹.
- ↑ «حدیث روز/ کارگری که پیامبر(ص) دست او را بوسید». مشرق نیوز. ۲۰۱۷-۱۰-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۹-۲۵.
- ↑ «کوتاه و خواندنی از کلام امام: هر روز، روز کارگر است/ موضع جالب امام درباره تعیین روز کارگر». www.imam-khomeini.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۹-۲۵.
- ↑ «بیانات در دیدار کارگران». khamenei.ir.
پیوند به بیرون
[ویرایش]
ویدئو : کارگر حرفه‌ای و حمل ۱۱ ردیف آجر بر روی سرش
- کارگران و کارفرمایان بخوانند، روزنامه آفتاب یزد.