کتابچه گیاهان یا هربال (Herbal) کتابی دربرگیرنده نام و توصیف گیاهان است که معمولاً اطلاعاتی درباره کاربرد پزشکی، گیاهان مقوی، استفاده در آشپزی، سمی بودن، ایجاد توهم، خصلت آروماتیکی، یا نیروهای جادویی، و افسانههای مرتبط با گیاهان در آن آورده میشود.[۱][۲] این کتابچه ممکن است گیاهانی را که توصیف میکند طبقهبندی هم بکند.[۳]
کتابچه گیاهان در بسیاری از زبانهای اروپایی «هربال» (انگلیسی] نامیده میشود که از واژه Liber Herbalis در زبان لاتین میانه به معنای «کتاب گیاهان» گرفته شده است. پیش از پدیدآمدن چاپ، چنین نوشتههایی به صورت لوح یا طومار نگاشته میشده است.
نخستین کتابچههای گیاهان در مصر، سومر، چین و هند نگاشته شد. در ایران از سدههای میانی نوشتههایی درباره نام و ویژگیهای گیاهان برجای مانده؛ از آنجمله در سده نهم میلادی، ««کتابالنبات»» از ابوحنیفه دینوری و بخشهایی در کتاب «قانون» از ابن سینا.
در سده ۱۶ میلادی نخستین کتاب در این زمینه به زبان انگلیسی نگاشته شد.
Arber, Agnes 1986. Herbals, Their Origin and Evolution, a Chapter in the History of Botany 1470–1670. Cambridge: Cambridge University Press. شابک۰−۵۲۱−۳۳۸۷۹−۴. (first published in 1912).
Anderson, Frank J. An Illustrated History of the Herbals. New York: Columbia University Press. شابک۰−۲۳۱−۰۴۰۰۲−۴.
Andrews, Theodora 1982. A Bibliography on Herbs, Herbal Medicine, “Natural” Foods, and Unconventional Medical Treatment. Littleton, Colorado: Libraries Unlimited, Inc. شابک۰−۸۷۲۸۷−۲۸۸−۲.
Blunt, Wilfrid & Raphael, Sandra 1980. The Illustrated Herbal. London: Francis Lincoln. شابک۰−۹۰۶۴۵۹−۰۲−۸.
Greene, Edward L. 1981. Landmarks of Botanical History: Part 1. ed. Egerton, Frank N. from 1909 edition. Stanford: Stanford University Press. شابک۰−۸۰۴۷−۱۰۷۵−۹.
Grieve, Maud 1984. A Modern Herbal. Harmondsworth, England: Penguin Books. شابک۰−۴۸۶−۲۲۷۹۸−۷ (first published in 1931).
Henrey, Blanche 1975. British botanical and horticultural literature before 1800. Vols 1–3. Oxford: Oxford University Press. شابک۰−۱۹−۲۱۱۵۴۸−۰.
Hong-Yen Hsu 1980. Oriental Materia Medica: A Precise Guide. Long Beach, CA: Oriental Healing Arts Institute. شابک۰−۹۴۱۹۴۲−۲۲−۸.
Jackson, Benjamin D. 1900. A Glossary of Botanical Terms. London: Duckworth & Co.
Kutumbian, P. 2005. Ancient Indian Medicine. Orient Longman. شابک۸۱−۲۵۰−۱۵۲۱−۳.
Keys, John D. 1976. Chinese Herbs, Their Botany, Chemistry, and Pharmacodynamics. Rutland, Vermont: Charles E. Tuttle Company. شابک۰−۸۰۴۸−۱۱۷۹−۲.
Morelon, Régis & Rashed, Roshdi 1996. Encyclopedia of the History of Arabic Science. Vol. 3. Routledge. شابک۰−۴۱۵−۱۲۴۱۰−۷.
Morton, Alan G. 1981. History of Botanical Science: An Account of the Development of Botany from Ancient Times to the Present Day. London: Academic Press. شابک۰−۱۲−۵۰۸۳۸۲−۳.
Pavord, Anna 2005. The Naming of names. Bloomsbury: London شابک۰−۷۴۷۵−۷۹۵۲−۰.
Raphael, Sandra 1986. Herbal. In Goode, Patrick & Lancaster, Michael. "The Oxford Companion to Gardens." Oxford: Oxford University Press. شابک۰−۱۹−۸۶۶۱۲۳−۱. pp. 249–252.
Reed, Howard S. 1942. A Short History of the Plant Sciences. New York: Ronald Press.
Rohde, Eleanour Sinclair 1974. The Old English Herbals. London: Minerva Press. شابک۰−۸۵۶۳۶−۰۰۳−۱.
Singer, Charles 1923. Herbals. The Edinburgh Review237: 95–112.
Stuart, Malcolm (ed.) 1979. Herbs and Herbalism. London: Orbis publishing Limited. شابک۰−۸۵۶۱۳−۰۶۷−۲.
Tang, W. & Eisenbrand, G. 1992. Chinese Drugs of Plant Origin. New York: Springer-Verlag. شابک۰−۳۵۴−۰۱۹۳۰−۹.
Toresella, Sergio 1996. Gli erbari degli alchimisti. In Arte farmaceutica e piante medicinali — erbari, vasi, sturmenti e testi dalla raccolte liguri, Liana Soginata (ed). Pisa: Pacini Editore.
Unschuld, Paul U. 1985. Medicine in China: A History of Ideas. California: University of California Press. شابک۰−۵۲۰−۰۵۰۲۳−۱.
Woodland, Dennis W. 1991. Contemporary Plant Systematics. New Jersey: Prentice Hall. شابک۰−۲۰۵−۱۲۱۸۲−۹.
Wujastyk, Dominik 2003. The Roots of Ayurveda: Selections from Sanskrit Medical Writings. London: Penguin Classics. شابک۰−۱۴−۰۴۴۸۲۴−۱.